TMO, levant kalite fındığın kilogram fiyatını 130 lira, Giresun kalite fındığın fiyatını ise 132 lira olarak belirledi. 19 Ağustos itibarıyla fındık alımına başlayacağını duyuran TMO, aynı zamanda bu sezon için geçerli olacak alım kriterlerini de paylaştı. Ancak, TMO’nun ödemenin 45 gün vadeli olarak yapılacağını açıklaması, hem üreticiler hem de sanayiciler arasında ciddi endişelere yol açtı.

Sanayiciler ve Üreticilerden Tepkiler

Ulusal Fındık Konseyi Başkanı Hamza Bölük, 45 günlük vade süresinin üreticiler için kabul edilemez olduğunu belirterek, önceki yıllarda olduğu gibi sürenin 3 hafta olarak güncellenmesi gerektiğini ifade ediyor. Bölük, "Üreticiler, genellikle fındığını toplar toplamaz paraya ihtiyaç duyuyor. 45 gün gibi uzun bir süre, birçok üreticiyi finansal açıdan zora sokacaktır. TMO'nun bu durumu gözden geçirmesi faydalı olacaktır," diyor.

Aysan Fındık Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Aydın da TMO’nun açıkladığı fiyat ve ödeme vadesini eleştiriyor. Aydın, "Beklenen fiyat aslında biraz daha yüksekti, ancak 130 liranın çalışabilir olması bile sanayi açısından yeterli sayılabilir. Ancak TMO'nun açıklamaları, hem üreticiyi hem de sanayiciyi tedirgin etti. Özellikle 45 günlük vade konusu, üretici açısından büyük bir sorun teşkil ediyor. Üreticiler, fındığını toplar ve ardından işçisine, patozcusuna ödeme yapar. 45 gün beklemek üretici için imkansız," diye konuşuyor.

Aydın ayrıca, TMO’nun bu uygulamasının piyasada yanlış bir algıya yol açabileceğini belirtiyor: "TMO, fındık fiyatını 130 lira olarak açıkladı, ancak bu fiyatın 45 gün vadeli olması üreticiyi zor durumda bırakıyor. Tüccarlar ise peşin olarak 110-115 lira gibi bir fiyatla alım yapıyor. Bu durum, piyasada yanlış bir algıya neden olacak ve üretici ile tüccar arasındaki ilişkileri olumsuz etkileyecektir. Piyasayı belirleyecek olan büyük ihracatçıların, özellikle Ferrero gibi büyük oyuncuların, bir an önce devreye girip yönlendirici bir fiyat açıklamaları gerekiyor."

Ödemelerin Peşin Olması Gerekiyor!

Erhan Fındık Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Topkaya da 45 günlük ödeme süresinin, üreticiyi ve sanayiciyi mağdur edeceğini ifade ediyor. Topkaya, "Devletin verdiği fiyatta bir sıkıntı yok. Ancak ödemelerin 45 gün vadeli olması hem üreticiyi hem de bizleri mağdur ediyor. Diğer ülkelerdeki alıcılar bu durumu fırsata çevirebilir. TMO’nun, Avrupalı alıcıların bu durumu kendi lehlerine kullanmalarına izin vermemesi gerekiyor. Üreticiler, genellikle fındığını peşin olarak satmak istiyor ve TMO’nun ödemeleri en fazla 15 gün içinde yapması gerekiyor," diyor.

Topkaya, ayrıca geçmişte fındığın her zaman peşin satıldığını hatırlatarak, "Fındık, Türkiye'de geçmişten bu yana her zaman peşin satılan bir mahsul olmuştur. TMO’nun 45 gün vade açıklaması, ‘biz fındık almak istemiyoruz’ demekle eşdeğerdir. Üreticiler, fındığını hemen satıp parasını almak istiyor ve bu yüzden ödemelerin peşin yapılması gerekiyor," diye ekliyor.

TMO’nun 45 Günlük Vadesi Fındık Fiyatlarını Düşürdü

Çelenk Ticaret İşletme Sahibi Gültekin Çelenk, TMO’nun ilk açıkladığı fiyatların piyasayı tatmin eder gibi göründüğünü, ancak 45 gün vade süresinin duyurulmasının ardından fındık fiyatlarının hızla düştüğünü belirtiyor. Çelenk, "Şu anda piyasada konuşulan rakamlar 100-105 lira seviyesinde. Bu fiyatlar, hem üretici hem de sanayici için tatmin edici değil. TMO’nun vade süresini gözden geçirmesi gerekiyor," diyor.

Karameşe Ticaret İşletme Sahibi Erdal Karameşe de TMO’nun açıkladığı fındık fiyatlarının yetersiz olduğunu belirterek, "TMO, fındık fiyatını 130 lira olarak açıkladı, ancak piyasada şu anda 110 lira civarında işlem görüyor. Fiyatların yetersiz kalmasının yanı sıra, TMO’nun 45 gün vade tanıması da üreticiyi tedirgin ediyor. Fındık işçisinin yevmiyesi geçen yıl 750 lira iken, bu yıl 1500 lira oldu. Maliyetler çok yükseldi, ancak TMO’nun bu ödeme planı üreticiyi daha da zor durumda bırakıyor," diye konuşuyor.

Fındık sektöründeki önemli isimler, TMO'nun ödeme süresini kısaltarak üreticiyi ve sanayiciyi rahatlatması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, piyasada istikrarın sağlanması için büyük ihracatçıların devreye girip piyasa yönlendirici fiyatlar açıklaması gerektiği de vurgulanıyor.

Haber: Asel GÜRSOY

Muhabir: Yaren KAYA