Murat Gürsoy ile Karadeniz Sohbetleri’nde bu hafta bölgenin kabuğunu kırmaya çalışan illerinden biri olan Giresun’dayız. Konuğumuz Giresun Sanayici ve İşadamları Derneği (GİSİAD) Başkanı Aykut Gezmiş. Giresun’un gelişimine ve kalkınmasına katkı sağlamayı amaçlayan yeni projelerini bir solukta anlatan Gezmiş, başkanlığını yaptığı GİSİAD’ın üç yeni makro hedef önerisini Karadeniz Ekonomi Gazetesi için detaylandırdı. Gemiler Çekeği Yat Limanı, Ada ve Kale arası teleferik ve Özel veya Vakıf Üniversitesi’ni kentin kalkınmasında öncelik olarak gördüklerini söyleyen Gezmiş, tersine göçü nasıl önleyeceklerine ilişkin yapacaklarını da büyük bir heyecanla anlattı.

-Karadeniz’in kalkınması için yeterince proje geliştirilememesini neye bağlıyorsunuz? Önerileriniz nelerdir?

-Giresun, Ordu, Samsun, Trabzon, Rize, Sinop bir doğa harikası. Yaylalarıyla, deniziyle, yoğunlaşmamış nüfusuyla, çok özel bir yapı. Yalnız bu zamana kadar bölgeler arası kalkınmışlık farkını yok etmek için Karadeniz Bölgesi’nde çok özel projeler olmadı. Fındığa dayalı sanayi teşvik edilse iyiydi, ancak gerçekleşemedi. GİSİAD olarak biz göreve geldiğimiz zaman yeni yönetimle Giresun’da ne üretebiliriz diye ciddi bir mühendislik ve mimarlık ekibiyle haftalarca kafa yorduk. Çünkü Karadeniz sahilindeki illerin makro fikirlere, makro hedeflere ihtiyacı var. İstanbul’a hep Karadeniz Bölgesi’nde yaşayanlar gitmiş. Bu göçün sebebi insanların bir türlü ekonomik nedenlerden dolayı burada barınamaması. Genç kadromuz buralarda iş bulamıyorlar, burada tutunamıyorlar. Biz de göçü tersine çeviren projeler üretelim dedik. Yıllardır hem siyasette hem sivil toplum örgütlerinde, ‘Karadeniz sahili boyunca İstanbul’dan itibaren Sarp’a kadar yaklaşık 900 kilometrelik bir hat olsun. Her 90-100 kilometrede de bir yat limanı yapılsın. Böylelikle İstanbul Boğazı’ndan dünyanın en çok döviz bırakan yat turizmi Karadeniz’e çıkabilir’ dedik. Karadeniz’e teknelerin çıkmamasının sebebi Karadeniz sahili boyunca düzgün bir yat limanı olmayışı dedik. Karadeniz’e teknelerin çıkamamasının sebebi ise Karadeniz sahili boyunca düzgün bir yat limanı olmayışıdır. Ege, Akdeniz ve Marmara’da yat limanlarında hiç yer yok. Türkiye’de bu kadar talep varken neden Karadeniz’e de yapmıyoruz? Hem bu durum pek çok sektörden daha fazla kazandırıyor. Zincirleme bir döviz kazancı demek bu.

-Bir de üniversite projeniz var. Giresun’un kalkınması için özel veya vakıf üniversitesi kuruluşuna öncülük etmek ak istiyorsunuz. Biraz da bu konudan bahseder misiniz?

-Giresun’a dolgu alanına yapılacak bir özel üniversite, denize sıfır oluşuyla türünde ilk olacaktır. Kullanılan çöp ve dolgu alanı şu anda 200 dönüm. Sayın Belediye Başkanımız Aytekin Şenlikoğlu’nun Cumhurbaşkanımızla görüşmesiyle, bakanlıkça denize doğru itilecek ve 400 dönümlük bir alana çıkarılacak. Bizim de önerimiz şudur; bu alanın 100 ila 150 dönüm civarındaki arsası özel üniversite olarak imara işlensin ve burada ihaleye çıksın. Dolgu alanına yapılacak inşaatlar sınırlı sayıda olduğu için özel bir bakanlar kurulu kararı lazım. Denize sıfır olacak üniversitede denizcilikle, gastronomiyle, teknolojiyle ilgili bölümler açılabilir. Ayrıca sahili olmayan illerden gelen çocuklarımızda burada okuyabilir. Eğitim ve turizmin bu bölgede kullanılabilir bir akçe olduğunu söylemek isterim. Böyle bir üniversitenin, 10-15 bin öğrenci toplayabileceğini ve yaklaşık 2 bin 500 kişiye nitelikli istihdam sağlayacağını iddia ediyorum. Arsa hariç projenin maliyeti 300 milyon TL civarındadır.

-Sohbetin başında bahsettiğiniz yat limanı için önerdiğiniz bölge neresidir?

-Yat limanının yapılmasının önerildiği böyle Gemilerçekeceği mahallesidir. Yaklaşık 1400 dönüm alana kurulacak olan liman, 1000 adet tekne kapasiteli olacak. Ayrıca bu kapasitenin 200 tanesi balıkçılıkla uğraşan kayıklar için sağlanacak. Bunun yanı sıra limanda 15 bin metrekare büyüklüğünde AVM yapılmasını öneriyoruz. Yaklaşık 40 dönüme kurulu 1000 araçlık bir otopark, 100 dönümlük tersane alanı, oturum alanı ile Karadeniz halkını denizle buluşturacağız. Yat limanının hemen dışında da 100 dönümlük tersaneyle birlikte tekne imalatçılığı, yat motoru ustalığı gibi meslekler gelişecek ve istihdam sağlamış olacak. Buradaki üniversiteyi bitiren öğrenciler 300 metre ilerdeki tersanede iş bulabilme imkânları olsun. Bir paket programı gibi düşünün. Bacasız sanayi bu. Çevreye sıfır zararı olan bir şey. Bu haliyle bir sadece 6 bin kişiye istihdam sağlayacak.

-Karadeniz’in tek adasına sahipsiniz. Ada ile kale arasına teleferik projeniz ilgi çekici…

-Önerilen teleferik hattında 3 ana istasyon bulunmaktadır. Başlangıç noktasının aksu dolu alanı olup, diğer istasyonlar Giresun kalesi ve Giresun Adası’dır. Kale ile ada arasındaki mesafe 4300 metredir. Ancak tam tur mesafesi 11.000 metredir. 2019 yılında Ordu’daki teleferiği 800 bin kişi kullanmış. Denizin üzerinden giden Türkiye’deki ilk teleferik olacak. Bizim planladığımız teleferik 65 metre çapında 3 dönüm bir ‘yapay ada’ oluşturacak. Denizin ortasından ve kaleden çıkan teleferik, denizin ortasındaki yapay adaya uğrayarak adaya gidecek. Bu yapay adanın üzerine yapılacak restoran, kafelerle denizin ortasında yemek yeme seçeneği, Karadeniz turizmine çığır açacaktır. Ayrıca bu yapay adaya ulaşım teknelerle de olabilecek. Adanın hemen yanında kurulan bir platform üzerine ayak yapılacak, böylelikle adaya dokunmadan ona zarar vermeden gerçekleştirilmiş olacak.

-Şehrin karar vericileri ile ve siyasilerle projelerinizi paylaştığınıza eminim. Onların yaklaşımları nasıldı?

-Tüm milletvekilleriyle, belediye başkanımızla görüştük. Pandemi dolayısıyla valimizle görüşemedik, ona da yakın zamanda anlatacağız. Siyasetçilerimizde çok olumlu karşıladılar. Bu projenin çevreye bir zararı yok. Turizm ve eğitim ile göçü tersine çevirebiliriz.

-Bölgeye ciddi bir katma değer sağlayacak bu projelerin maliyetleri ne kadar olacak?

-Yaptığımız fizibilite çalışmasına göre özel üniversite, 10-15 bin kapasitesi ile yıllık 500 milyon TL bir katma değer yaratacaktır. Özel üniversite öğrencisi katma değeriyle geliyor. Burası 400 bin metrekare bir alanın içinde, 100-150 dönüm bir alanda ancak geri kalan 200-250 dönümlük alanda da aynı zamanda rekreasyon alanı olarak yapılacak. Akademik kadro için vizyonlu öğretmenleri getirebiliriz. Buraya yılda 500 milyon TL’lik katma değer yaratacaktır. Arsa hariç proje maliyeti ise 300 milyon TL civarındadır. Yat limanı ise tekne imalatçılığı, yat motoru ustalığı, tekne bakım/onarım işleri gibi mesleklerin gelişmesiyle binlerce kişiyi nitelikli iş sahibi yapacaktır. Burası tersane bölgenin tekne imalat merkezi haline gelecek. Buradan dünyaya tekne ihracatı bile yapılabilecek. Türkiye’e yat limanı da yapılırsa oradan mezun olan da hemen iş bulabilecek durumda olacak. Ordu’daki teleferiği 2019 yılında 800 bin kişi kullanmış, Türkiye’deki tek, dünyada 2’nci olan teleferiğe olabilecek ilgiyi düşünün. Denizin ortasında yapay bir adadan bahsediyoruz. Araştırmamıza göre sahil yolundan her yıl 6 bin 500 tur geçiyor. Bunun bin 500 civarındakiler yaylalara çıkıyor. Biz iddia ediyoruz ki bu tür yat limanı ve teleferik hatlarıyla biz buradan geçen tur otobüslerin 10 binin üzerine çıkacağı kanaatindeyiz. 10 binin üzerine çıkan tur demek 400 bin kişinin her yıl bu şehirlere uğraması demek. Yat limanı, teleferik, yapay ada, üniversite hepsinin toplam maliyeti 1 milyar TL. Bu projelerde toplam 6 bin kişi çalışıp, sürekli bir kazanç kapısı olacak. Ekonomiye de 1 milyar TL’lik katkısı olacak. Bunlar şehrin kaderini değiştirebilecek projelerdir. İlla devlet eliyle yapılmasına gerek yoktur. Bunu biz GİSİAD olarak sunuyoruz. Bu projelerden bir beklentimiz yok, topluma fayda sağlamak adına geliştiriyoruz. Sadece ihaleye çıksın. İhaleye kimse girmezse, GİSİAD Başkanı olmaktan çıkıp, yatırımcı Aykut Gezmiş olarak Giresun’daki tüm belediyelerin, özel idarelerin, il genel meclisinin temsil edildiği, projeye katılmak isteyen ve bunları da temsil eden bir konsorsiyum kurmaya hazırım. Amacım, bu ihaleleri almak değil, Giresun’un, Ordu’nun, Karadeniz sahilindeki illerin istihdam yaratacak projelere ihtiyacı var. Çünkü biz Karadeniz bölgesi olarak bunu hak ediyoruz.

Teşekkür ederiz…