İsmini “gümüş” madeninden alan Gümüşhane maden bakımından oldukça zengin bir ildir. Fakat bu zenginlik toprağın altında yatmaktadır. Gümüş, demir, bakır, manganez, kurşun, pirit, maden kömürü, linyit, çinko ve Kelkit ilçesindeki uranyum yataklarından çok az olarak yararlanılabilmektedir. Kentte M.Ö. 4. yüzyıldan bu yana ve de özellikle Kanuni Sultan Süleyman ve 4. Murat döneminde ortaya çıkartılan gümüş yatakları nedense 1914 yılından sonra kaderine terk edilmiştir. Oysa Osmanlılar zamanında Gümüşhane’nin Canca Mahallesi’ndeki darphanede 12 çeşit gümüş ve altın para basılıyordu

Diğer yandan Karadeniz Bölgesi’ndeki 18 ilin tamamını kapsayan aşağıdaki tabloya bakıldığında sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında Gümüşhane’nin kendisinden koparak il olan Bayburt’un bir basamak önünde 17’nci sırada yer aldığı görülmektedir.

Doğu Karadeniz Bölgesi Gayri Safi Milli Hâsıla’nın dağılımına bakıldığında da 26 bin 778 lira ile dördüncü sırada yer almaktadır.

Bu iki veriyle yan yana getirdiğimizde Gümüşhane ilinde faaliyet gösteren Gümüştaş Madencilik firmasının 2019 yılında da Türkiye'nin “ilk bin ihracatçı” firması arasına girmesi aslında kent ekonomisinde taşların yerine oturmadığının göstergesidir diyerek Gümüşhane dosyamızı açalım istedik. Gümüşhane’de madencilik sektörünün önde gelen firmalarından olan Gümüştaş Dış Ticaret ve Pazarlama A.Ş. listeye genel sıralamada 391'inci,  sektörel sıralamaya ise 11.sıradan girmeyi başarmıştır. Gümüşhane'den 2019 yılında yapılan 50,9 milyon dolarlık ihracatın 49,6 milyon dolarını madencilik ürünleri oluşturmuştur. En fazla ihracat 17,1 milyon dolarla Belçika'ya, 11,3 milyon dolarla Güney Kore'ye, 9,8 milyon dolarla Japonya'ya, 9 milyon dolarla Çin Halk Cumhuriyeti başta olmak üzere toplam 27 farklı ülkeye 50 milyon 867 bin dolarlık ihracat yapılmıştır. Aslında kente böyle bir işletmenin kattığı değer i göz ardı etmemekle birlikte bir o kadar da ilginç sonuçlanan hikâyesi “ya olmasaydı?” sorusunu da akıllara getirmiyor değil. Şöyle ki Gümüştaş Madencilik faaliyetlerini kentte sürdürmekle birlikte şirket merkezi ve şubeleri İstanbul’daydı. Ne zaman ki Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Akçay ve dönemin Valisi Okay Memiş, 2017 yılı itibariyle vergi dairesinin Gümüşhane’ye naklini talep etmişler ve bu talep yönetim tarafından karşılık bulmuş işte o zaman Gümüşhane’nin genel ticaret üzerinde fazlasıyla etkili bir markası ortaya çıkmıştır.

Kentin genel istatistikleri

Faal olan bir Organize Sanayi Bölgesi’nde 617 kişinin istihdam edildiği Gümüşhane, var olan bir üniversitesinde 18 bin 840 öğrenciye eğitim vermektedir. Kent genelinde turizm işletmeli otel sayısı 6, toplam yatak kapasitesi 540, yıllık ortalama turist sayısı ise 511 bin 288 kişidir. Bin kişiye düşen otomobil sayısı 65, kişi başına düşen yıllık elektrik tüketimi 2 bin 361 kWh olan kentin mutluluk ortalaması yüzde 61,05’dir. Kısıtlı iş olanakları nedeniyle aldığı göçten fazlasını veren Gümüşhane’de açıklanan en son verilere göre gelen göç 16 bin 158, giden göç 25 bin 477 olup göç istatistiği eksi vermektedir.

Tarım

Kentte ekilebilir ova ve vadi azdır. Tarım daha çok Kelkit ve Şiran ilçelerinin geniş olmayan ovalarında ve daha çok da tahıl ekimi şeklinde yapılır. Ayrıca mercimek, fiğ, patates ve şekerpancarı ekilir. Meyvecilik gelişmektedir. İldeki meyve ağacının yarısı elmadır. Ayrıca armut, erik, dut, vişne ve kiraz ağaçları vardır. Sulanabilir arazi sıkıntısı yaşanan kentin coğrafi işaret almaya aday armut çeşitliliği vardır.

Sanayi

Gümüşhane sanayisi ile de en az gelişen bir ildir. Sanayi iş yerlerinin sayısı 300’den azdır. Bunlar az işçi çalıştıran küçük iş yerleridir. Başlıca sanayi kuruluşları: Kibrit Fabrikası, Çimento Fabrikası, Gümüşkale Kireç Sanâyii, Gümüşsu Konsantre Meyve Suyu, Kuşburnu Çayı Tesisleri’dir.

Ulaşım

Hava ve demiryolu ulaşımının bulunmadığı kent Trabzon-Erzurum-İran güzergâhı üzerindedir. Bu yoldan ayrılan ikincil yollarla kent merkezi, Kelkit ve Şiran ilçelerine bağlıdır. Bayburt, Çaykara üzerinden Karadeniz kıyısına, Torul, Kürtün üzerinden Tirebolu ve Görele’ye bağlanan yollar vardır. Gümüşhane ve çevresi ilk çağlardan beri İran üzerinden geçerek Asya’nın ticcari mallarını Karadeniz’e ve dolayısıyla Avrupa ülkelerine deniz yoluyla bağlanan “ipek yolu”nun üzerinde bulunuyordu.

İsmail Akçay - Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası

“Ulusal zincir marketler sermayemizi dışarıya taşıyor.”

Gümüşhane ekonomisi sınırlı olanaklarla dönmeye çalışırken kentin başarılı Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Akçay da ekonomik ve sosyal gelişmişliğin yukarılara taşınması için çaba harcayan isimlerden biri olarak yerel esnafın korunmasına yönelik açıklamalarla kamuoyu yaratmaya çalışıyor. Özellikle ulusal zincir mağazaların belirli standartlar ve kriterler doğrultusunda açılması gerektiğini vurgulayan Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası (GTSO) Başkanı Akçay, yaptığı son açıklamaların birinde bu marketlere karşı olmadıklarını ancak açılan zincir marketlerin yerel esnaf ve tüccarı koruyacak şekilde belirli bir standarda tabi tutulması gerektiğini vurguladı. Ulusal zincir mağazaların çok hızlı bir şekilde çoğalması ile birlikte ülkemizdeki birçok şehirdeki yerel esnaf ve tüccarın zor durumda kaldığını belirten GTSO Başkanı Akçay, ‘’Ulusal marketler tıpkı ilimizde olduğu gibi ülkemizin birçok noktasında müşteri potansiyeli gördüğü her noktada o bölgenin ekonomik yapısını göz ardı ederek, düzensiz ve plansızca yeni şubeler açarak çoğaldı. Bu da bölgedeki yerel esnaf ve tüccarın çok hızlı bir şekilde işlerinin bozulmasına, ekonomik açıdan  değer kaybetmelerine  ve birçoğunun iflas etmesine neden oldu. Bizler de ilk günden itibaren yaşanabilecek bu tür sorunların önüne geçmek için mücadelemizi vermeye başladık. Plansız açılan ulusal marketlerin ilimize zarar verdiğini gösteren bu zincir mağazaların belirli standartlara ve kriterlere uyularak açılması gerektiğini ifade eden önerilerimizi kamuoyu ile paylaştık. Her apartmanın altında bir zincir mağaza açılıyor. Sermayelerinin büyüklüğüne göre üretime ve istihdama katkıları olmadığı gibi ilimizdeki sermayeyi dışarıya taşıyorlar.