Daha 1963 yılında Ordu’nun istikbal vaat eden genç iş insanlarından olan Halit Gürsoy’un fındık ticareti ve sanayisinde ufkunu açmak için Avrupa seyahati yaptığı görülmekteydi.

Halit Gürsoy özellikle fındık ticaret piyasasında rakibimiz olan İtalya ve İspanya’da fındık üretimi ve mamullerle ilgili gelişmeleri bizzat yerinde tetkik etmişti. Halit Gürsoy’un Ordu’da neşredilen mahalli Zaman Gazetesinde de Avrupa’da yaptığı seyahatten intibalarını özetle şu şekilde aktarmaktaydı:

“14 Mayıs 1963 Salı günü Yeşilköy'den KLM uçağı ile saat: 12.15 de arkadaşım Hüseyin Sakaoğlu ile Roma'ya hareket ettik. Uçakta İtalya'nın fındık bahçelerini nasıl bulacağımızı, bizimkilerden ne farklar göreceğimizi, merak ediyorduk. Roma saatiyle, 13.50 de Roma hava alanına uçağımız indi. Bizi alanda tercümanımız karşılayacaktı. Uçaktan indik. Terminal binasında pasaport kontrolü yapıldıktan sonra, bavullarımızı aldık, merak[1]la beklediğimiz tercüman seslendi ve bizi alıp şehre götürdü.

Hiç vakit kaybetmeden Roma tren istasyonundan, fındık bölgesi, Napoli'ye gitmek üzere tren biletlerimizi aldık. Bir saatlik yolculuktan sonra Napoli'ye geldik. Napoli'de fındık bölgesini tespit edip hareket edeceğimiz plânı yapıp ertesi günü fındık mıntıkası olan Avellino'ya gitmek üzere hazırlıkları yapıp geceyi Napoli'de Otel Garden'de geçirdik.

Napoli, İtalya'nın Liman ve sahil şehirlerinden biri olup şehir olarak güzel, hareketli idi. Napoli'de oteller tek kişi için 1300 ve 2500 liret arasında değişiyor. Bizim paramızla bir lira 44.44 liret etmektedir. Ertesi yönü sabahtan Napoli'den bir taksi kiralayarak fındık bölgesi olan Avellino'ya hareket ettik.

 95 kilometrelik bir yol olan Avellino'ya 30 kilometre yolculuktan sonra fındık bahçeleri gözükmeye başladı. Köyler asfalt yolun kenarında kurulmuş, bahçeler hususi olarak meyve ağacı gibi tek dal olarak dikilmişti. İlk karşılaştığımız fındık bahçesinin önünde durduk. Bahçeye girdik.

Ağaçlar fındık ağacıydı. Fakat uzanıp bakmamıza imkân vermiyor bizim dallardan üç, dört misli daha yüksekti. O nispetle gelişmişti. Bahçelerin içerisinde çeşitli sebze yapılmış (Patates, bakla, hayvan yemi) hususi olarak dikilmiş ve arazide yabani ot tamamen yok edilmişti. Ayrıca fındıkla beraber üzüm, kiraz ve elma ağaçlarıyla çeşitli mahsul almak, fikrine geniş surette ehemmiyet verildiğini gördük.” Diye devam eden yazı dizisinde İtalya’daki fındıkla alakalı izlenimlerini okurlarına böyle aktarmıştı. Halit Gürsoy’a bu vesileyle Allah’tan rahmet diliyorum. Mekanı cennet ruhu şad olsun.

Naim Güney'in kaleminden