"Milyonlarca çalışanın ve emeklinin gelirleri için kritik ay olan Temmuz yaklaştı. Temmuz ayında çalışanları ve emeklileri ciddi tehlikeler bekliyor. Bugün (3 Haziran) resmi enflasyon oranları açıklanacak. Böylece Temmuz 2024’te ücret, maaş ve aylıklara yapılacak olan artışlar önemli oranda şekillenecek. 3 Temmuz’da açıklanacak olan resmi enflasyon oranları ile birlikte emek gelirlerindeki artışlar netleşmiş olacak" diyen Aziz Çelik, bugün BirGün Gazetesi'ndeki köşe yazısında "TÜİK TÜFE’deki Mayıs ayı aylık artışını yüzde 3 olarak açıklarsa 5 aylık resmi enflasyon 22,3 ve yıllık enflasyon da yüzde 75 civarı olur. Eğer TÜFE Temmuz'da da yüzde 3 olarak açıklanırsa 2024’ün ilk 6 aylık enflasyonu yüzde 26’ya yaklaşır. Dolayısıyla Temmuz ayında emek gelirlerinin artışına esas resmi enflasyon oranının yüzde 25-26 civarında olması kuvvetle muhtemel" diye yazdı.

"Temmuz ayında milyonlarca çalışanın ve emeklinin kaderini yine Hükümet ve TÜİK belirleyecek. TÜİK’in ne yapacağını bilmiyoruz. Çünkü verileri şeffaf değil. TÜİK yargı kararına rağmen madde fiyat listesini açıklamıyor. Şu anda TÜİK’in enflasyon için esas aldığı madde fiyatlarını bilmiyoruz. TÜİK Başkanlığı mahkeme kararlarını uygulamayarak suç işliyor. TÜİK Başkanlığının bu keyfiliği milyonlarca çalışanın ve emeklinin daha düşük zam almasına yol açıyor ama bu TÜİK Başkanlığının umurunda değil." diyen Çelik, yazısında şu ifadelere yer verdi:

ASGARİ ÜCRETE ZAM YOK

Temmuz ayında en önemli konulardan biri asgari ücret artışı. Hükümet ve AK Parti yetkilileri asgari ücrette temmuzda artış olmayacağı konusunda çok net! Ekonomi yönetimi ve Merkez Bankasının görüşü de bu yönde. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı da “asgari ücreti artırmama koalisyonunun” sözcüsü gibi. Bilindiği gibi Asgari Ücret Tespit Komisyonunu toplantıya çağırma yetkisi bakanda.

Oysa Türk-İş’e göre 4 kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması (açlık sınırı) Mayıs ayında 19 bin liraya yaklaştı. Bekar bir işçinin yaşam maliyeti ise 24 bin 600 TL civarında. Ancak Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçi tarafını temsil eden Türk-İş de asgari ücretin artırılması konusunda pek istekli değil. Kendi açıkladıkları verilerin bile gereğini yapmıyorlar. Israrcı olmuyorlar.

17 bin liralık asgari ücret daha Mayıs ayında temel ihtiyaçları karşılamaktan çok uzak bir hale geldi. Yıl sonuna kadar asgari ücret erimeye devam edecek. Sadece bu veriler bile asgari ücretin Temmuz ayında artışını zorunlu kılıyor. Asgari ücret Türkiye’de artık asgari ücret değil. Asgari ücret ortalama ücreti ifade ediyor. Ücretle çalışanların yarıya yakını asgari ücret civarı ücretlerle çalışıyor. Bu nedenle asgari ücretin artmaması ortalama ücretlerin artmaması anlamına geliyor.

Dahası asgari ücretin üzerinde ücret alanların kaderi de asgari ücrete bağlı. Çünkü asgari ücret artışı özel sektördeki diğer ücretler üzerinde kısmen de olsa yukarı yönlü bir etki yapıyor. Dolayısıyla Temmuz ayında asgari ücrete zam yapılmaması neredeyse tüm ücretlerin yerinde sayması anlamına geliyor.

Öte yandan asgari ücretin artırılmaması eşitlik ilkesi açısından da vahim bir durum. Ocak ayında asgari ücret yüzde 49 arttı. Aynı dönemde memur maaşları ve emekli aylıkları da yüzde 49 arttı. Şimdi Temmuz ayında memur maaşlarına ve emekli aylıkları yeniden artacak. Peki asgari ücret neden artmıyor?

Asgari ücrete zam yapılmaması kemer sıkma politikasının ne kadar acımasız uygulanacağının göstergesi. Memur maaşları ve emekli aylıkları söz konusu olduğunda “para yok” bahanesine sığınanlar asgari ücret söz konusu olduğunda iyice çuvallıyor. Asgari ücreti devlet ödemiyor. Yani “kaynak” veya “para” bahanesi yok. Tersine asgari ücret artışı SGK’nin gelirlerini artıracağı için Hazine’nin lehine. Buna rağmen asgari ücreti artırmayacaklar. Bunun en önemli sebebi izledikleri ekonomi politikası ve neoliberal zihniyet!

SIFIR ZAM TEHLİKESİ!

Temmuz'da işçi ve Bağ-Kur emeklilerine 6 aylık enflasyon oranında artış yapılması 5510 Sayılı Yasa’nın gereği. Ancak milyonlarca emekli için resmi enflasyon kadar artış bile çantada keklik değil. Yasadaki bu açık hükme rağmen milyonlarca emekli sıfır zam alabilir. Nasıl mı?

Şeytan ayrıntıda gizli! Bilindiği gibi kök aylıkları 10 bin TL’nin altında olan emeklilerin aylıkları Hazine tarafından 10 bin TL’ye tamamlanıyor. Böylece en düşük emekli aylığı emeklinin kendisi için 10 bin TL oluyor. Dul ve yetimler için çok daha düşük. Ancak emekli aylıkları artışı tamamlanan aylığa değil kök aylığa yapılıyor.

Kök aylıkları 10 bin TL’nin altında olan emekli sayısı 4 milyona yakın. Eğer Temmuz ayında emekli aylıklarına yapılacak zam kök aylıklara yapılırsa ve en düşük aylık (10 bin TL) resmi enflasyon kadar artmazsa milyonlarca emekli sıfır zam veya resmi enflasyondan bile düşük oranda zam alacak. Örneğin kök aylığı 8 bin lira olan bir emekli yüzde 25 zam alırsa aylığı 10 bin TL olacak. Zaten şu anda 10 bin lira alıyor. Değişen bir şey olmayacak. Diğer bir ifadeyle sıfır zam alacak. Bu durum emekli için yoksulluk, Hazine için rahatlık olacak. Hazine artık bu emekliye katkıda bulunmayacak.

Bunu Temmuz 2023’te de yaptılar. Milyonlarca emekli Temmuz 2023’te sıfır zam veya enflasyondan daha düşük zam almıştı. Bu durumun tekrar etme ihtimali çok yüksek.

MEMURA ÇİFTE TEHLİKE

Temmuz ayı 4 milyonu aşkın kamu görevlisi (memur) ve 2,5 milyona yakın memur emeklisi ve hak sahibi için de kritik bir ay. Memur maaşları ve emekli aylıkları yeniden belirlenecek. Ancak işçi ve Bağ-Kur emeklilerinden farklı olarak kamu görevlilerinin maaş ve aylıkları toplu sözleşmeyle belirlenecek. Toplu sözleşmedeki hatalı (öngörüsüz) hüküm nedeniyle memur maaşları ve memur emekli aylıkları resmi enflasyonun yaklaşık 5,5 puan altında kalacak.

Bilindiği gibi memur maaşlarına Ocak ayında enflasyon farkı dışında yüzde 15 zam yapılmıştı. Temmuz ayında yüzde 15’lik zam enflasyondan düşülecek ve enflasyon farkı bulunacak. Örneğin 6 aylık enflasyon yüzde 25 olursa enflasyon farkı (1,25/1,15=1,087) yüzde 8,7 olacak. Bu farkın üstüne yüzde 10 zam yapılacak (1,87*1,1=1,196). Böylece Temmuz maaş artışı yüzde 19,6 olacak. Kısacası memurlar tartışmalı resmi enflasyon oranında dahi zam alamayacaklar. Aynı durum memur emeklileri için de geçerli olacak.

Bitmedi! Memur emeklilerini bekleyen bir başka tehlike daha var. Memur emekli aylıklarının maaşa oranı düşecek. Bilindiği gibi Temmuz 2023’te uygulanma başlayan “ilave ödeme” emekli aylıklarının hesabında dikkate alınmıyor. Böylece 2023 yılı başında maaşın yüzde 71’ine karşılık gelen memur emekli aylığı şu anda maaşın yüzde 41’ine geriledi. İlave ödeme temmuz ayında memur maaş artışı oranında artacak. Ancak bu artış yine emekli aylıklarına yansımayacak.

Temmuz'da memurları ve memur emeklilerini resmi enflasyondan düşük zam ile daha düşük oranlı emekli aylığı bekliyor."