Fındık üreticisi, sanayicisi ve sektördeki tüm paydaşlar, bu yılın zor geçeceğini ve piyasa dengesinin kısa sürede sağlanmasının önem taşıdığını belirttiler.

TMO’nun stratejik depolama politikasının sektördeki dengeyi koruması bekleniyor, ancak fiyat artışlarının tüketiciyi zorlayabileceği ifade ediliyor.

Son 30-40 yılda ilk kez bu kadar sert

12 Nisan’da Türkiye genelinde yaşanan zirai donun fındık üretiminde önemli zararlara yol açtığını belirten Ulusal Fındık Konseyi (UFK) Başkanı Cem Şenocak, Son günlerde fındık piyasasında yaşanan hareketlilik ve bilgi kirliliği, üreticiden ihracatçıya herkesin gündemi olduğunu söyledi.

Son 30-40 yılda ilk kez bu kadar geç bir tarihte don zararı görüyoruz” diyen Şenocak, “Samsun ve Giresun gibi bölgelerde de don etkili oldu, ancak Ordu’daki kayıplar daha büyük. Ordu Türkiye'nin ve dünyanın en yüksek rakımlı fındık dikim alanlarına sahip. 1200-1300 metreye kadar uzanan bölgelerdeki fındıklar ciddi şekilde etkilendi. Çotanak sayımları yapılmadığı için hasarın kesin boyutları henüz netleşmiş değil. Hava şartlarının normale dönmesi ve bahçelerde yapılacak hasar tespitleri bize net bilgi verecek” diye konuştu.

Fındık fiyatlarında spekülatif hareket

Piyasada tam bir netlik olmadığının altını çizen Şenocak, “Geçen hafta 130-140 Kg/TL bandında seyreden fiyatlar don olayının ardından 160 ila 180 TL arasında değişti. Bu tamamen spekülasyon, alıcı ve satıcı net değil. Piyasa arz talebe göre kendi dengesini bulacaktır” ifadelerini kullandı. Şenocak, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) 2022 mahsulü fındıkları satışı ile ilgili olarak ta “TMO’nun satışları devam etse de, önümüzdeki sezon için fındık fiyatlarında artış beklentisi var. Geçmiş yıllarda yaşanan don vakaları sonrası fiyatlar yükseldi. Bu yıl da arz eksilirse, talep karşısında fiyatlar artacaktır. Ancak şimdiden net bir fiyat tahmini yapmak için erken” diye konuştu.

13 ilde tahmini kayıp 150 bin ton civarında

Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Fındık ve Fındık Mamulleri Sektör Komitesi Başkan Yardımcısı Sebahattin Arslantürk, 13 üretici ilde yaşanan don nedeniyle yaklaşık %20 oranında ürün kaybı olduğunu belirtti. Bu kaybın yaklaşık 150 bin ton olduğunu ve bunun bölge ekonomisine 30 milyar TL'lik bir kayıp olarak yansıyacağını söyledi. TMO’nun satışlarının sürdüğünü ve talebin yüksek olduğunu ancak fiyatların daha da yükselebileceğini vurgulayan Aslantürk şöyle devam etti, “TMO Şubattan buyana kadar yaklaşık 40 bin tonluk ürün sattı. TMO, 2022 mahsulü için satış fiyatı 125 TL, 2023 için 135 TL, 2024 için ise 145 TL olarak belirlenmiş durumda. Ancak TMO fiyatlarını gözden geçirmesi gerek.”

Serbest piyasada fındık fiyatları (16 Nisan / Kg/TL)

                          Sivri          Levant         Giresun

Düzce              150,00         159,50           164,50

Giresun           150,00        170,25

Ordu                152,75        158,00             167,50

Sakarya          151,30        158,00             163,50

Samsun         152,75       158,00              164,50

Trabzon         152,75       158,00             163,88

Zonguldak      149,50     157,25             163,50

Kar ve soğuk fındığı vurdu:

Zirai don felaketi fındığı da vurdu. Rekoltede kayıp 10 gün sonra ortaya çıkacaktır.Yüzde 25 ila 30 arasında bir rekolte kaybı olabileceği belirtiliyor.

36 ili vuran zirai dondan  etkilenen ürünlerden biri de fındık.

Giresun Ticaret Borsası Başkanı Hamza Bölük, "Nisan ayındaki yağan kar ve akabindeki donla birlikte, ciddi manada bir hasara yol açtı. Bunun tespiti gerekir. Ancak bugünden bakıldığında yaklaşık olarak yüzde 15-20 civarında fındığın kaybolduğunu söylemek mümkün." değerlendirmesinde bulundu.

Bölük, yaklaşık 800 bin ton olan fındık rekoltesinin, don nedeniyle 600 bin tona gerilediğini söyledi.

Rekolte kaybının fındık fiyatlarına olumsuz yansıyacağını belirten Bölük, "Bunun tüketiciye bir karşılığı olacaktır. Ürün az olduğu için fiyatta bir artış bekleniyor. İki gün içerisinde fiyatlarda yüzde 20'ye varan artış gördük. Bu artışın devamı mümkün. Tüketici de fındığı daha pahalıya tüketecek." diye konuştu.

Bölük, üreticilerin bu tür durumlardan etkilenmemesi için TARSİM sigortası'nın önemine dikkat çekti.

Yetkililere destek çağrısında bulunan Bölük, "Bahçelerin durumunun tespit edilip yenilenmesi gereken bahçeler varsa yenilenme desteği, değilse gübre ve ilaç desteği

vererek bahçelerin şu anda daha çok desteğe ihtiyacı var. Gübrelemek, ilaçlamak ve topraktaki oluşan mineral kayıplarının önüne geçmektir." değerlendirmesinde bulundu.

Trabzon Ticaret Borsası Başkanı Eyyüp Ergan:

Aşırı soğukların zirai ürünlere verdiği zararla ilgili ortada bilimsel açıklama yokken bilimsel çalışmalar yapılmadan yapılan açıklamalar bilgi kirliliğine ve  spekülatif amaçlı  açıklamaların  olmasına neden olmaktadır.Ortada bir zarar varsa bilimsel olarak ortaya konulacaktır.Bilgi kirliliği sektöre ve tüm paydaşlara zarar verirken fındığın olmaması hiçbir paydaş için  faydası olacak bir durum değildir. Bilimsel açıklamalar yapılmadan yapılan açıklamalar sektöre zarar vermektedir.