İhracatçı kur çıkmazında
Enerji giderlerindeki yükselişe, son bir yılda döviz kurundaki artış da eklenince ihracatçılar zor durumda kaldı. Üretici fiyatlarının yüzde 150’nin üstüne çıktığı son bir yılda dolar kurundaki artışın yüzde 65; Euro’daki artışın ise yüzde 51 düzeyinde kalması iş dünyasında tartışmalara neden oldu.
info@karadenizekonomi.com / 28.11.2022
Bir süredir baskılanan kur, piyasayı ikiye böldü. Yılbaşından bu yana enflasyon ile kur artışı arasındaki makasın giderek açıldığını söyleyen ihracatçılar, bu durumun nakit akışını ve rekabetçiliği baskıladığını, mevcut kur yaklaşımının sürdürülemez olduğunu, devam etmesi halinde istihdam ve kâr kaybının hızlanacağını vurguluyor.
Bunun yanında kurun yükselmesinin içeride alım gücünü daha da düşüreceğine inanan bazı ihracatçılar ise iç piyasanın şu ankinden daha da durgun olmasının sonuçlarının çok ağır olacağını, bu nedenle ihracatçının rekabetçilik sorununu kur ile değil katma değerli üretime daha yoğunlaşarak aşması gerektiğini savunuyor.
ENERJİ VE İŞÇİLİK MALİYETLERİ ZORLAYICI OLUR
Kur atışının özellikle ihracatçı firmaları zorladığını ifade eden Bentaş Bentonit CEO’su Turgay Ömür, “Euro, dolardan daha yüksek olursa şu an için bir sıkıntı yok gibi ama tekrar terse dönerse ihracatçı zorlanabilir. Şu an için ücret giderleri ve enerji maliyetleri bu şekilde kaldığı sürece sıkıntı yok ama yılbaşında asgari ücret arttırılacak. En az yüzde 30 olduğunu söyleniyor. Asıl o zaman ihracatçı için ciddi bir baskı oluşacak. Şu anda bir riski görmüyorum ama yeni yılda kurun, en az işçiliğin getirdiği maliyet kadar yükselmesi lazım. Dünyada gaz fiyatları düştü ama BOTAŞ hala üç ay önceki yüksek fiyatlardan bize fiyatlandırma yapıyor. Burada ne yapabilir BOTAŞ? En son yaptığı yüzde 50 zammın yirmisini bile geri alsa ihracatçı buradan faydalanacaktır. Çünkü doğalgazdaki fiyatlandırma bu sefer elektrik fiyatlarında olumlu etkileyecek. Çünkü elektrik üretiminde de gaz kullanılıyor. Akaryakıt fiyatlarını da görüyorsunuz. Dolayısıyla enerji fiyatlarındaki geri gelmeye bağlı olarak kurun bu seviyeleri normal olabilir. Ama enerji fiyatları bu seviyelerde kalıp, işçilik maliyeti de artarsa ihracatçı zorlanabilir” diye konuştu.
İHRACATÇIYI BİTME NOKTASINA GETİRDİ
DKİB Yönetim Kurulu Başkanı Saffet Kalyoncu da artan maliyetlerin yanı sıra finansmana erişimin de ihracatçıları oldukça zor durumda bıraktığını ifade ederek, “Uzun süredir kurun baskı altında tutulması ve bu süre içinde de makasın her geçen gün ihracatçı aleyhine işlemesi ihracatçının rekabet imkanını tamamen yok olma noktasına getirdi. Yurtdışı pazarlarda ve özellikle Avrupa pazarında yaşanmakta olan durgunluk nedeniyle sipariş iptalleri ile karşı karşıya olduğumuz bir dönemde kurlarda yaşanmakta olan bu durum karşısında ihracatçımızın dayanma gücü kalmamıştır. Sipariş iptalleri, rekabetçi olmayan kur ve finansmana erişim imkânlarının yok edilmesi, tüm bu süreçler ihracatçıyı bitme noktasına getirmiştir” ifadelerine yer verdi.