İş dünyası temsilcileri yılın ikinci çeyreğine ilişkin büyüme verilerini değerlendirdi. Türkiye ekonomisinin 2020’nin ikinci çeyreğinden bu yana büyümesini sürdürdüğünü belirten iş dünyası temsilcileri, ‘kontrollü soğuma’ sürecinde üretim ve istihdam hedeflerinin de aynı hassasiyetle gözetilmesini istedi. İş dünyası özellikle sanayideki daralmanın iyi analiz edilmesi gereğine vurgu yaptı.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak yüzde 2,5 büyümenin beklentilerin altında kalarak piyasalardaki yavaşlamayı teyit ettiğini dile getirdi. Olpak, sanayi hariç her sektörün büyümeye katkı verdiğine işaret ederek, “Ancak hem sanayi sektörünün daralması hem de diğer sektörlerin katkısının azalması iyi analiz edilmeli. Sanayi üretimini ve yatırımları artıracak yeni adımların atılması önemli” yorumunda bulundu.

MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı Türkiye ekonomisinin üst üste 16’ncı çeyrekte büyümesini sürdürdüğünü ve küresel ekonomide olumlu ayrışmaya devam ettiğini aktardı. Asmalı, “Bu dönemde tarım, inşaat ve hizmetler ekonomik büyümeye destek verirken sanayi sektöründe gözlenen yüzde 1,8’lik küçülme, sürdürülebilirlik açısından olumsuz sinyaller vermektedir” ifadesini kullandı. Asmalı, yeni OVP’nin Türkiye ekonomisinin hedeflerinden vazgeçmediğini göstermesi gerektiğini vurguladı

ASKON Başkanı Orhan Aydın rotasında giden bir ekonominin doğru bir politika olduğunu ifade etti. Aydın, “Dengemizi bozan pandemi ve deprem gibi zorlukların ardından rasyonel, önümüzü görebildiğimiz bir ekonomi yol haritamız var. Bu da bizi dengeli ve sürdürülebilir bir büyümeye doğru ilerletiyor” görüşünü paylaştı. Aydın, sanayi sektörünün desteklenmesi ve çağrılarına daha çok kulak verilmesini gerektiğini dile getirdi.

Sanayi kaybederse ülke kaybeder

Yavaşlayan iç talep, baskılanan kur ve enerji maliyetlerindeki artışların sanayide çarkları tersine döndürdüğünü belirten EBSO Başkanı Ender Yorgancılar yılın son çeyreğinde büyüme hızının daha da gerilemesinin söz konusu olabileceğini kaydetti. Yorgancılar, “Temennimiz bu bedel karşılığında enflasyonda hedeflenen düşüşün geçekleşmesidir” dedi. Talep enflasyonu bastırılırken maliyet enflasyonunun körüklendiği bir konjonktürden geçildiğini belirten Yorgancılar, Bu sürecin ekonomiyi yavaşlatmasını bekliyorduk ve öyle de oldu. Ancak, sanayi sektörümüz sürecin en büyük kaybedeni oldu. Unutulmamalıdır ki, sanayi kaybederse ülke de kaybeder” dedi.

Sanayideki daralma önemli risk

ASO Başkanı Seyit Ardıç, 2’nci çeyrekte sanayideki yüzde 1,8’lik daralmanın ekonomi açısından önemli bir risk olduğunun altını çizerek, “Başta KOBİ’ler olmak üzere reel sektör için kredi faizlerinin desteklenmesi, ihracatın ve yapısal reformların önceliklendirilmesi sürdürülebilir büyüme için şarttır” dedi.

Sanayideki daralmanın diğer sektörlerden ayrışmasının dikkat çekici olduğunu vurgulayan Ardıç, “Enflasyonla mücadelede sıkılaştırıcı politikaların en önemli etkisi makine ve teçhizat yatırımlarında görülmektedir. Bu yatırımlar 2019 yılından bu yana ilk defa daralmaya işaret ediyor” diye konuştu.

Bu süreçte kredi koşullarının iyileştirilmesinin değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Ardıç, “Finansmana erişim için düşük faizli ve uzun vadeli kredi ile vergisel teşviklerin devreye girmesi, biz sanayicilerin üretime devam edebilmesi açısından şart” dedi.

Enflasyonla mücadelenin etkisi

ATO Başkanı Gürsel Baran, büyümedeki yavaşlamanın enflasyonla mücadelenin etkisi olduğunu belirtirken, OVP’nin istihdam dengesi sağlayacak, sanayi üretimini artıracak, ihracatı destekleyecek ve yatırım iklimini iyileştirecek politikaların uygulanması için bir fırsat olduğunu söyledi.

16 çeyrektir büyüyen ekonominin bu süreçte en düşük performansını gösterdiğini kaydeden Baran, bu tablonun geçici olmasını ve Türkiye’nin bir an önce randımanlı büyüme performansı sağlayacak uygulamaları hayata geçirmesi gerektiğini vurguladı. Baran, geçiş sürecindesektör ve proje bazlı finansman paketlerinin acilen devreye alınması gerektiğini sözlerine ekledi.

Müteahhit tasfiye hakkı istedi

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren, inşaat sektörünün yüzde 6,5 oranda büyüdüğünü belirterek, “Sektörümüzün büyüme ivmesindeki düşüş önceki dönemlerin baz etkisi ve Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi’nin olası etkileri nedeniyle beklenmekteydi. Tasarruf ve Verimlilik Paketi ve ekonomi politikalarının etkisiyle gelecek dönemlerde de sektörümüzde büyüme hızının düşmesi beklenmektedir. Bu nedenle sektörümüzde durdurulan veya yavaşlatılan kamu projelerinde firmalara tasfiye hakkı verilmesi, firmaların hayatta kalmaları için gereklidir” diye konuştu.

“Kur ve enflasyon korelasyonu sağlanmalı”

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, net ihracatın büyümeye 1,3 puanla pozitif katkı vermesini olumlu bulduklarını, ihracata dayalı büyüme trendinin sağlıklı şekilde devam etmesi için en ivedi beklentilerinin kur ve enflasyon arasında zayıflayan korelasyonun sağlanması olduğunu söyledi. Avdagiç, “Önümüzdeki süreçte, KOBİ’lerin TL kredilere erişim kısıtlarının gevşetilmesi, yeni yatırımlara hız kazandıracak selektif kredi politikaları reel sektörün öncelikli ihtiyacıdır” dedi.

Avdagiç, dezenflasyon programını desteklediklerini vurgulayarak, şu görüşleri paylaştı: “Bunun bir sonucu olarak ‘kontrollü soğuma’ sürecinde üretim ve istihdam hedeflerinin de aynı hassasiyetle gözetilmesi gerektiğine inanıyoruz. Yatırımlar kalemindeki ivme kaybı ve özellikle makina ve teçhizat yatırımları dikkatle takip edilmeli. Türkiye hiçbir şartta büyüme dinamiklerinden feragat etmemeli.”