İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) hazırladığı Türki­ye’nin 500 Büyük Sanayi Ku­ruluşu 2023 Araştırması sonuç­larına göre İSO 500’de yer alan ku­ruluşların bağlı bulundukları oda bilgilerine göre sıralandığında; dağılım, Anadolu lehine değişme­ye devam ediyor.

Son yıllarda sayı­sal olarak düşüş eğiliminde olma­sına karşın en büyük pay, 151 firma ile halen İstanbul Sanayi Odası’na ait. İstanbul’u 45 kuruluş ile Anka­ra Sanayi Odası izliyor. Eğe Sana­yi Odası ve Kocaeli Sanayi Odası 38’er kuruluşla sıralamada yer alı­yor. Daha sonra 29 kuruluş ile Ga­ziantep Sanayi Odası, 16 kuruluş ile Bursa Ticaret ve Sanayi Oda­sı, 14 kuruluş ile de Kayseri Sana­yi Odası geliyor. Araştırmada yer alan oda başkanları, İSO 500’ü de­ğerlendirdi.

Adanalı firmaların üretimden net satışları yüzde 56 arttı

Adana Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, 2022 yılında 14 firma ile temsil edilen Ada­na’nın bu yıl açıkla­nan 2023-İSO 500 listesinde 11 sanayi firmasının sıralamaya gir­diğini belirterek “Tüm dünya ve ülkemiz açısından zorlu geçen 2023 yılında özelikle bölge olarak ardı ardına yaşadığımız asrın fela­ketinin de etkisiyle, sanayi sektö­rüne yansımalarını gözler önüne serdi.

2022’de 14 firmanın toplam üretimden net satışları 67.3 milyar TL iken, 2023’te 11 firmanın top­lam net satışları 82.6 milyar TL’ye ulaşmıştır. Firma sayısı azalması­na rağmen, toplam net satış mikta­rı artmıştır” dedi. 2023 yılında lis­tede yer alan firmaların her biri­nin ortalama satışlarının 2022’ye göre önemli ölçüde arttığına dik­kat çeken Kıvanç, “Ortalama net satışlarda yaklaşık yüzde 56’lık bir artış söz konusu. Bu artış, firmala­rın bireysel performanslarının iyileştiğini göstermektedir” açık­lamasını yaptı.

“Onlar bu ülkenin yüz akıdır, katma değerin merkezidir”

Sıralamaya giren ve bu ülke ekonomisi için canla başla üre­tim yapan tüm sanayi kuruluşlarıyla gurur duyduklarını söyleyen Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Nadir Küpeli, “Onlar bu ülkenin yüz akıdır, istihdamın, ihracatın ve katma değerin merkezidirler. İSO 500 sıralamasında Eskişe­hir›de farklı lokasyonlarda ve Es­kişehir OSB’de üretim yapan 17 sanayi kuruluşumuz yer alıyor. Sı­ralamaya giren tüm firmaları, Es­kişehir ve ülke ekonomisine, ihra­cata ve istihdama sağladıkları bü­yük katkılardan dolayı kutluyor, başarılar diliyorum” dedi.

İlk 500 büyük sanayi kuruluşu arasında 17 firmayla temsil ediliyor olmanın Eskişehir adına gurur verici oldu­ğunu kaydeden Nadir Küpeli, şun­ları söyledi: “Eskişehir OSB’de ha­len yapımı ve inşaat çalışması sü­ren 250’nin üzerinde yeni sanayi tesisi inşaatı var. Eskişehir’den çok daha fazla sanayi kuruluşu­nun bu listede yer aldığını hep bir­likte göreceğiz.”

“Eskişehir, ülkemizin en önemli üretim merkezlerinden biri”

Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Cela­lettin Kesikbaş, Eski­şehir Sanayi Odası’na üye 19 firmanın İSO 500 büyük firma sıralamasında yer aldığını hatırlatarak, “Eskişe­hir’de üretim yapan ciddi sayıda firmanın bulunmasının gurur du­yuyoruz.

Eskişehir ülkemizin en önemli üretim merkezlerinden bi­ri” dedi. Başta havacılık, savunma, beyaz eşya, makine imalat ve gıda sanayi olmak üzere tüm sektörler­de ciddi bir üretim ve ihracat po­tansiyeline sahip olan Eskişe­hir’in ülkenin en hızlı büyüyen sa­nayilerinden birine sahip olduğunu belirten Celalettin Ke­sikbaş, “Bugün bin 500’den fazla üretici firma, 9 milyar dolara ya­kın cirosu, 4,3 milyar dolar ihraca­tı ve 100 bin kişilik istihdam ordu­suyla Eskişehir sanayisi bölge ekonomisine ciddi bir değer katı­yor” açıklaması yaptı. Kesikbaş, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Zorlu geçen 2023 yılında şir­ketlerimiz birçok riskle karşı karşıya kaldı. 2024’ün de kolay bir yıl olmayacağını tahmin edi­yorduk. Elimizdekini nasıl ko­ruyabiliriz sorusuna yanıt aradı­ğımız bir yıl yaşıyoruz. Şirketler açısından nakit akış süreçlerini doğru yönetmek her zamankin­den daha önemli olacak. Enflas­yonist ortamın devam etmesi ve faizlerin aşağıya çekilememesi nedeniyle şirketler finansmana erişimde zorlanıyor. Diğer taraf­tan, elinde nakit olan işletmeler için bu dönem bir fırsat yaratabi­lir. Bu fırsatı özellikle yeşil dönü­şüm, dijitalleşme ve yalın üretim alanlarında değerlendiren işlet­melerin önemli bir avantaj sağ­layacağına inanıyorum.”

Eskişehir markaları ülke ekonomisine değer katıyor

Eskişehir Ticaret Odası Başkanı Metin Güler ise sıralamada yer alan Eskişehir merkezli firmalara ve Eskişehir’de faaliyet gösteren sa­nayi tesislerine şehir ekonomisi­ne kattıkları değer adına teşekkür etti. Metin Güler, Eskişehir sana­yisinin her yıl gelişme kat ettiğini ve 5 milyar dolar ihracat hedefine adım adım yaklaştığını gözlemle­diklerini belirterek “Eskişe­hir’deki yeni sanayi tesisi yatı­rımlarının da 5 milyar dolar hede­fine ulaşmayı kolaylaştıracağını düşünüyoruz.

Türkiye’nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sırala­masında Eskişehir firmalarının sayısının artması, şehrin istihda­mının ve refahının da artması an­lamına geliyor. Eskişehir’in tüc­car ve sanayicisi tüm zorluklara rağmen kararlılıkla çalışmaya, üretmeye, katma değer sağlama­ya ve istihdam oluşturmaya de­vam ediyor” dedi.

Deprem felaketine rağmen büyük başarı

Türkiye’nin 500 Bü­yük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması’nda Gaziantep’ten 29 fir­ma yer aldı. “Listeye göre, önceki yıl 28 olan firma sayı­sının bu yıl 29’a yükselmesi ve iller bazında 5. sırada yer almalarını memnuniyet verici bulan Gazian­tep Sanayi Odası Başkanı Adnan Ünverdi, “6 Şubat 2023 tarihinde şehrimizde ve bölgemizde meyda­na gelen deprem felaketinin yıkıcı etkileri başta olmak üzere küresel sorunlarla mücadele eden firma­larımızın sergilediği performans, kent ve ülke ekonomimizin büyü­mesine ve kalkınmasına önemli katkılar sunmaktadır” dedi. Ün­verdi, şu açıklamayı yaptı:

“İskenderun Limanı’nda dep­rem nedeniyle çıkan yangın ve bu­na bağlı olarak Mersin Limanı’n­daki yoğunluğun dış ticaretimize olumsuz etkileri, uluslararası ti­carette bozulan tedarik zinciri, lo­jistik ve konteyner sorunları, nav­lun ve hammadde fiyatlarındaki artışlar, krediye ulaşım ve yüksek maliyetlere rağmen Gaziantepli sanayiciler büyük bir başarı gös­termiş, üretim, ihracat ve istihda­mını sürdürmüştür.

Bundan son­rası için de sanayimizin gelişerek büyümesi, ülke kalkınmasına da­ha fazla katkıda bulunabilmek için yeni yatırım alanlarının destek­lenmesi, savunma sanayisine yö­nelik sürdürdüğümüz çalışmalar kapsamında bu alanın şehrimizde geliştirilmesine destek verilme­sini istiyoruz. Ayrıca şehrimiz ve bölgemiz ticaretinde dönüm nok­tası olacak olan ve ihalesi yapılan Amanos Tünel Projesinin hızlan­dırılarak İskenderun Limanına olan mesafenin kısalması kritik önem taşıyor. Yine kamu tarafın­dan alınan kararlarda bölgemiz­de yaşanan depremin devam eden olumsuz etkilerinin göz önünde bulundurulması gerekiyor.”

“Gaziantepli firma sayısı daha da artacak”

Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Tun­cay Yıldırım, ‘Türki­ye’nin 500 Büyük Sa­nayi Kuruluşu-2023 Araştırması’nın sonuçlarına göre ilk 500 sanayi şirketi içerisinde 29 Gaziantepli firma yer aldığını söyledi. Yıldırım, bölge ve ülke ekonomisinin lokomotifi, ticare­tin merkezi Gazi şehrimize bu gu­ruru yaşatan firmalarımızın işve­renlerini ve bütün personelini yü­rekten kutluyorum. Geçtiğimiz yıl 28 firmayla yer aldığımız bu listede firmalarımızın sayısını 29’a çıkartmaktan da memnuni­yet duyuyoruz” dedi. Yıldırım, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Umut ediyorum ki ilerleyen yıllarda bu listede yer alan Gazi­antepli firma sayımız çok daha artacak, bizler de bununla gurur duyacağız. Gaziantep’imiz için, güzel vatanımız için üreten, istih­dam yaratan tüm firmalarımızı ve emektar çalışanlarını bir kez daha tebrik ediyor, başarılarının daim olmasını diliyorum.”

“Gücümüzü gösterdik”

Açıklanan listede Kahramanmaraş’tan 6 firmanın yer aldığı­nı belirten ve sırala­maya giren firmaları kutlayan Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Buluntu, “Geçtiğimiz yıl yaşadığı­mız deprem felaketine ve tüm güç­lüklere rağmen şehrimiz, İSO 500 listesinde 6 firma ile yer alarak üretim, istihdam ve ihracattaki gücünü ve direncini bir kez daha gösterdi” açıklamasını yaptı.

Bu sonuçlarla birlikte Kahramanma­raş’ın Sakarya, Balıkesir ve Sam­sun ile beraber Türkiye sıralama­sında 15’inci sırayı paylaştığına dikkat çeken Mustafa Buluntu, “Büyük afete rağmen geçtiğimiz yıl şehrimizden 1 milyar doların üzerinde ihracat yapıldı. Böylesi­ne önemli bir listede, ilk 500 bü­yük sanayi kuruluşu arasında 6 şirketimizle temsil ediliyor olmak Kahramanmaraş’ımız için çok önemli” dedi.

Firma sayısındaki artış memnuniyet verici

İSO 500 - 2023 araş­tırmasına Konya’dan 8 firma girdi. Geçen seneye göre listeye gi­ren firma sayımızdaki artışı memnuniyet verici olarak değerlendiren Konya Ticaret Oda­sı Başkanı Selçuk Öztürk, “Türki­ye’nin en büyükleri arasında yer alarak gurur duymamıza vesile olan firmalarımızın yöneticileri­ni, tüm çalışanlarını tebrik ediyor, şehrimiz ve ülkemiz ekonomisine katkı sağladıkları için teşekkür ediyorum” dedi.

Konyalı firmala­rın şehrin küresel bir üretim ve ti­caret merkezi olması yolunda öz­veriyle çalışmaya devam ettiğini vurgulayan Selçuk Öztürk, şunları söyledi: “Özellikle sanayi alanında yapılan teknolojik yatırımlar, yeni üretim tekniklerinin benimsen­mesi ve AR-GE çalışmalarının artması, rekabet gücümüzü daha da artırmaktadır.

Bu özellikler Konya’nın daha fazla sayıda en bü­yük 500 listesine girebilecek sana­yi kuruluşu çıkarma potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir. İlerleyen dönemlerde Konya’nın daha fazla firması ile listede yer alacağına inancımız tamdır.”

"Kayseri’deki potansiyele güveniyoruz"

2023 yılının sanayi sektörü adına zorlu bir yıl olduğunu belir­ten Kayseri Ticaret Odası Başkanı Ömer Gülsoy, dünyadaki jeopolitik geri­limlerin yüksek seviyede olması­nın sanayi sektörünü de etkiledi­ğini kaydetti. Gülsoy, “Asrın fela­ketini yaşadığımız 6 Şubat depremleri de sanayimize büyük bir darbe vurdu. Enflasyon, iş yapma koşullarını zorlaştırdı. Ya­şanan tüm bu olumsuzluklara rağmen Kayseri’den firmalarımı­zın listede yer almasının anlamı ve önemi bizler için çok büyük­tür” dedi.

“Mersin firmaları gururumuz”

Mersin Ticaret ve Sa­nayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ha­kan Sefa Çakır, sanayi üretiminin bir raporu ve envanteri niteliğinde olan İSO 500 listelerinin çok önemli bilgi­ler verdiğine dikkat çekerek “Üre­time destek ekonomimizin motto­su olmalı. Tüm sorunlara rağmen üreten bir Mersin olmaktan dolayı gurur duyuyoruz” dedi. OSB’lere destek veren Küçük İhtisas Sanayi sitelerine ihtiyaçları olduğunu be­lirten Hakan Sefa Çakır, “Sanayi yatırımcısı uygun arsa bulamıyor. Bu konuda tarıma elverişli olma­yan, taşlık ve kıraç hazine alanları­nın sanayi arazisi olarak imara geçmesi gerekiyor. Bu konuda sa­dece yerel yönetimler değil, devle­tin destek olması, yapılan imar planlarında bu uygun bölgelerin sanayi parseli olarak işaretlenme­si lazım” dedi.

Çakır, “Merkezleri Mersin olan; Başhan Gıda, Aves Enerji, Çimsa, Memişoğlu Tarım, Arbel Bakliyat, Armada Gıda, Tek­nopanel, Durum Gıda, Koluman Otomotiv, Yılbor Boru ve Medcem Madencilik firmalarımıza; aynı zamanda merkezi şehir dışında olup kentimizde üretim yapan; Yıldız Entegre, Türkiye Şişe Cam, Kastamonu Entegre, Hayat Kim­ya, Toros Tarım, Ankutsan Kutu, Yayla Agro, Kalekim ve Europap kağıt firmalarımıza, teşekkür edi­yorum. İSO 500 Listesindeki top­lam 20 firmasıyla Mersin artık kendisini sanayide de ispat eden marka bir kent olarak yoluna de­vam etmektedir” açıklaması yaptı.

Sanayinin devleri arasında Konya’dan 8 firma yer aldı

Konya Sanayi Odası Başkanı Mustafa Bü­yükeğen, “Konya’mız 12 organize sanayi bölgesi, 100’den fazla sanayi sitesi ve muhtelif yerlerde­ki üretim tesisleri ile ülkemizin sanayi üretimine güçlü katkı ver­meye devam ediyor. Konya, üre­timdeki gücü ile Türkiye’nin önemli sanayi merkezlerinden bi­ri haline gelmiş durumda. Türki­ye’nin 500 Büyük Sanayi Kurulu­şu arasında yer alan firmalarımız da bunun en büyük göstergesi” de­di. Sanayi devlerinin bulunduğu listede geçen yıl 7 firma yer alır­ken, bu yıl firma sayısının 8’e yük­seldiğini belirten Mustafa Büyü­keğen, “Konya Şeker, AYD Otomo­tiv, Eti Alüminyum, TÜMOSAN Motor, Panagro Tarım, Daxler Enerji, Enka Süt ve Ova Un firma­larımız İlk 500 Büyük Sanayi Ku­ruluş arasında yer adı" dedi.

“Listedeki sanayicilerimizle gurur duyuyoruz”

Listede Mersin Tar­sus Organize Sanayi Bölgesi’nden 12 fir­ma yer aldı. Mersin Tarsus Organize Sa­nayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Tekli; listede, Tür­kiye Şişe ve Cam Fabrikaları’nın 16’ncı, Yıldız Entegre Ağaç 27’nci, Hayat Kimya’nın 39’uncu, Memişoğlu Tarım Ürünleri’nin 197’nci, Armada Gıda’nın 301’in­ci, Teknopanel Çatı ve Cephe Pa­nelleri’nin 306’ncı, Erciyas Çelik Boru’nun 324’üncü, ANKUT­SAN Antalya Kutu Sanayi Oluklu Mukavva Kağıt’ın 361’inci, Göy­men Food Gıda 426’ncı, Kalekim Kimyevi Maddeler’in 470’inci, Europap Tezol Kağıt’ın 477’inci, Yılbor Boru Plastik’in 491’inci sı­rada yer aldığını belirtti.

Bifa Bisküvi Türkiye’nin 500 devi arasında yer aldı

Listede Bifa Biskü­vi’nin 358’inci sırada yer aldığını ifade eden Karaman Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Gökhan Alkan, “İsteğimiz ilimizden daha fazla şirketin listeye dahil olması ve Karaman’ın üretim, potansiye­linin yükselmesidir” dedi.

Armada Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Fethi Kalıpçı Sönmez: Yükselişin sürmesi gurur verici

Şirketimiz, Armada Gıda’nın katma değerli ve üretimden satışlar odağı sayesinde ISO 500 listesinde yükselişini sürdürmesi gurur verici. 2022 yılında 347’nci sırada yer almıştık. 2023 yılı verilerine göre ise İSO 500 listesinde 301’inci sıraya yükseldik. Bu başarımızda ihracat performansımızın ve kapasite artırımı yatırımlarımızın payı çok yüksek.

Durum Gıda Genel Müdürü Gülçin Arslan Hazar: Başarımız tesadüf değil

Makarna ve irmik sektörünün önde gelen üreticilerinden biri olarak bu yıl da İSO 500’ün içinde olmaktan ve hatta geçen yıla oranla daha yüksek bir basamakta bulunmaktan gurur duyuyoruz. Durum Gıda çatısı altında yıllık 180 bin ton irmik ve 160 bin ton makarna üretim kapasitesine sahibiz ve Afrika ülkelerinden AB ülkelerine, 100’e yakın ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz.

PANKOBİRLİK Genel Başkanı Ramazan Erkoyuncu: Listeye adını altın harflerle yazdırdı

Konya Şeker, sürekli büyüyen, gelişen iş hacmiyle, köklü tecrübesiyle, yüksek kaliteli ürünleri ve yenilikçi yaklaşımıyla listeye adını altın harflerle yazdırmayı başardı. 45 tesis ve yaklaşık 10 bin çalışanı ile ekonomiye dev katkı sunmaya devam eden Konya Şeker, listede 52’nci sırayla başarısını taçlandırdı. Bu başarı çiftçilerimiz ve çalışanlarımızla hepimizin başarısıdır. Bizler Konya Şeker olarak çok büyük bir aileyiz.

Aves Enerji, Yağ ve Gıda San. Tic. Direktörü Muhammed İdin: Yerimizi sağlamlaştırdık

Firmamız, 2023 yılı verilerine göre İSO 500 listesinde 4 puan yükseliş kaydederek Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşları arasındaki yerini sağlamlaştırdı. Balık yemi hammaddesi olan soya protein konsantresi üretimi, bu yıl içinde tamamlanacak olan 20 milyon dolar maliyetli tesisle öne çıkıyor. Mersin’deki bu tesisimiz, günlük 300 ton kapasiteyle ithalatı azaltma potansiyeline sahip.