Rusya'nın 24 Şubat 2022’de başlattığı işgali, dünyanın en büyük buğday ihracatçılarından biri olan Ukrayna'nın ihracatını sekteye uğratmaya devam ediyor… Buğday fiyatı, Rusya'daki olağanüstü güçlü mahsul nedeniyle neredeyse üç yılın en düşük seviyesine geriledi; temmuz ayının sonundan bu yana da 5’te 1’inden fazla düştü.

Rabobank'ın Kıdemli Emtia Analisti Michael Magdovitz, yaşananları Financial Times gazetesine şöyle değerlendirdi: "Temelinde Rusya'nın saldırıları sonucunda buğday fiyatlarının önemli ölçüde düştüğünü gördük.” Önce bir rakamlara bakalım:

-Rusya'nın Karadeniz limanları buğday ihracatının yaklaşık yüzde 70'ini gerçekleştiriyor ve bu da onu küresel tahıl tedariki için önemli bir arter haline getiriyor.

- Ukrayna, işgalden önceki 2021-22 sezonunda küresel buğday ihracatının yüzde 9.2'sini gerçekleştirmişti. S&P'nin tahminlerine göre bu oran 2023-24 hasat sezonunda yüzde 6.4'e düşecek. Buna karşılık, hâlihazırda dünyanın en büyük ihracatçısı olan Rusya, 2021-22'de küresel ihracatın yüzde 15.9’unu karşılamıştı ve dahası 2023-24 hasat sezonunda bu oranı yüzde 22.5'e çıkartacak gibi görünüyor.

-Bu durum bu yıl tekrar artabilir. S&P Global Commodity Insights'ın tahminlerine göre Rusya, 2022'de 46 milyon ton buğday ihraç etti ve bu yıl da 47 milyon ton buğday ihraç edeceğini tahmin ediyor. S&P Global'in baş tarım ekonomisti Paul Hughes, "50 milyon ihracat yaparlarsa, şaşırmam" derken; Magdovitz bu durum için de "Ukrayna'nın kaybı Rusya'nın kazancı oldu” diye konuştu.

Peki buğday fiyatları artar mı? Analistlere göre, “Evet, savaşın Karadeniz'e yayılması ve yüksek seviyedeki hedge fon bahisleri yeni bir yükselişe neden olabilir.” Ukrayna Savaşı, buğday piyasasını saniye saniye değiştirebiliyor. İşte size 4 örnek:

-lKüresel tahıl fiyatları, geçen yıl Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından bushel başına 13 doların üzerine çıkıp zirve yaptı, sonra yarıdan fazla düştü. l Geçtiğimiz yıl, BM ve Türkiye'nin aracılık ettiği bir anlaşma, yaklaşık 33 milyon ton tahılın Ukrayna'dan sevk edilmesine izin vererek fiyatların yeniden düşmesine yardımcı oldu.

- Geçtiğimiz çarşamba günü, Ukrayna'ya giden bir kargo gemisinin Karadeniz'de bir mayına çarpmasının ardından vadeli işlem fiyatları ilk başta yüzde 2'den fazla arttı, bushel başına 5.91 dolara çıktı, sonra da geriledi.

-Chicago'da buğday fiyatları, temmuz ayında Moskova'nın Karadeniz'de faaliyet gösteren tüm gemilerin hedef alınabileceğini söylemesiyle kısa süreliğine 7.77 dolara kadar yükseldi ve aynı ayın sonunda Rusya'nın Ukrayna tahıl limanlarına saldırı başlatmasıyla yüzde 12 arttı. Son olarak emtia uzmanları, fiyatların uçuşa geçmemesi konusunda Kiev yönetimine müteşekkir. FT’ye konuşan uzmanlara göre, “Ukrayna şu ana kadar misilleme yapmama konusunda büyük bir itidal gösterdi. Misilleme olursa, fiyatlar çok daha yüksek olacaktır.”

Kremlin: Tahıl koridoru anlaşmasında ilerleme yok

Kremlin, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nda bir ilerleme kaydedilmediğini ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında takvime bağlanmış bir görüşme planının bulunmadığını açıkladı.

Rusya, Ukrayna tahılının geçen yıldan bu yana Karadeniz üzerinden güvenli şekilde taşınmasını sağlayan tahıl anlaşmasını Temmuz'da askıya aldığını açıklamıştı. Erdoğan, Putin ile Rusya'nın Karadeniz kıyısındaki Soçi kentinde Eylül başında yaptığı görüşmenin ardından Karadeniz tahıl anlaşmasına kısa sürede geri dönüleceğine inandığını söylemişti.