Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran, bankaların ticari kredi kartı harcamalarına işlem kısıtlaması getirdiğini belirtirken, bunun ticaretin doğal akışını olumsuz etkilediğini aktardı. Baran, ticari kartların, kredi artış hızı sınırlaması dışında tutulması gerektiğini bildirdi. Bankaların ticari kartla yapılan harcamalara günlük ve işlem bazlı sınırlama getirmesini değerlendiren Baran, kartların limiti yüksek olsa bile getirilen kısıtlamaların işletmelerin elini kolunu bağladığını, bu durumun ticarette canlılığı, güveni ve sürekliliği zedelediğini belirtti.

Çok sayıda ATO üyesinden ticari kredi kartı limitlerinin tam olarak kullandırılmadığı yönünde şikayetler geldiğine dikkat çeken Gürsel Baran, bu kısıtlamaların finansman sorunu ve ciddi darboğaz oluşturduğunu belirtti. Finansmana erişimde güçlük yaşandığı dönemde işletmelerin, finansman açısından ticari kredi kartı kullanmak istediğini vurgulayan Baran, “İşletmelere ait kredi kartlarının limitleri yüksek olmasına rağmen, son dönemde bankalar tarafından harcama tutarlarına getirilen kısıtlamalar, reel sektörde ciddi sorunlara neden oluyor. Kredi kartı limiti yüksek olan pek çok işletme, tedarik zincirinde mal veya hizmet alımı sırasında bankaların uyguladığı günlük ya da işlem bazlı harcama sınırları nedeniyle işlemlerini gerçekleştiremiyor ve ticaretinin akışında aksaklık yaşıyor” dedi.

Ticari kartların işletmelerin nakit akışının yönetimini sağladığını dile getiren Baran, buradaki sınırlamanın piyasaları olumsuz etkilediğini anlattı. Bu durumun ticari hayata zincirleme etki yarattığını vurgulayan Baran, “Kredi kartı limitleri, işletmelerin mali gücünü ve ödeme potansiyelini yansıtan bir gösterge durumundadır. Hükümetimiz, üretim ve ticaretin sağlıklı biçimde devam etmesi için düzenlemeler ve destekler hayata geçiriyor. Bankaların reel sektörün hareket alanını kısıtlamasıyla, bu katkıların piyasalarda karşılığını bulması zorlaşacaktır” dedi.

“Ticari kartlar sınırlama dışında tutulmalı”

Öte yandan mevcut durumu EKONOMİ’ye değerlendiren ATO Başkanı Gürsel Baran, Merkez Bankası’nın bankalara getirdiği kredi artış kısıtlamasını, ekonomi programı çerçevesinde anlayışla karşılamakla birlikte, özellikle KOBİ’lere yönelik kısmının esnetilmesi gerektiğini düşündüklerini bildirdi. Merkez Bankası’nın Ocak ayında yaptığı düzenleme ile KOBİ kredilerindeki artış sınırını yüzde 2.5’e çıkardığını hatırlatan Baran, “Ancak finansmana erişimin bu kadar sıkıntılı olduğu bir dönemde, ticari kartların sınırlamanın dışında tutulması şirketlerimizi bir nebze de olsa rahatlatacaktır” diye konuştu.

“Firmaların çoğu kredi kartıyla işlerini döndürüyor”

TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sanayi Meclis Başkanı Şeref Fayat, şirket sahiplerinin şahsi kredi kartı limitlerinde sorun olmazken şirket kredi kartlarında sorun yaşandığını söylerken, bu durumun piyasada ticareti olumsuz yönde etkilediğine işaret etti. Şirket kredi kartlarının TL ticari kredi limitine dahil olmaması gerektiğine vurgu yapan Fayat,“ Şirket kredi kartları çoğunlukla küçük ve küçük-orta ölçekli firmaların kullandığı bir finansman modeli. Bu ölçekteki firmaların da şu dönemde başka türlü finansmana ulaşımı çok zor. Bu firmalar da oradaki limitle işlerini kayıt altında döndürüyor. Dolayısıyla firmaların yaklaşık yüzde 90’ının bu ölçekteki KOBİ’ler olduğu düşünülürse, küçük işletmelerin rahat ticaret yapması için şirket kredi kartlarının kısıt dışında tutulması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

“Limitlerin sınırlandırılması ticareti yavaşlatıyor”

İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, firmaların uzun bir süredir işletme sermayesi anlamında sıkıntılar yaşadığına dikkat çekerek, bu ortamda ticari kredi limitlerinin sınırlandırılmasının operasyon süreçlerini oldukça yavaşlattığını vurguladı. Operasyonun yavaşlamasının üretim ve satışları da yavaşlattığını dile getiren Önel, “Dolayısıyla en azından ticari kredi kartı tarafına biraz daha esneklik getirilmesi, talebin bu denli düşük olduğu dönemde çok önemli. Arz tarafını rahatlatmazsak piyasada, ileriki süreçte enflasyonda arz gölü de yiyebiliriz. Bu nedenle ticari kredi maliyetlerinin yüksekliğini geçtik, en azından gayri nakdi kredilerin sınırlandırılmasını önlememiz lazım. Bu noktada da ticari kredi kartlarının kullanımı, ticari kredi büyüme sınırlamasından hariç tutulması gerekiyor” diye konuştu.

Gereksiz tüketimin kısıtlanması hedefini destekliyoruz ama...

İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özgener de küresel ekonomi adeta baştan yazıldığını belirterek “İş dünyası temsilcileri olarak bir yandan dünyada yaşanan ekonomik gelişmeleri takip ederken diğer yandan ülkemizin içerisinden geçtiği hassas süreçte çalışmaya ve üretmeye devam ediyoruz” dedi. Enflasyonla mücadele kapsamında gereksiz tüketimin kısıtlanması amaçlı tedbirleri desteklediklerini vurgulayan Özgener, “Bununla birlikte, üretim amaçlı tedarik işlemlerinde kullanılan ticari kart harcamalarının kısıtlanmasının sektörlerin yaşadığı finansal sıkıntıları artıracağını düşünüyoruz” yorumunu yaptı.

Nakit akışı hassas olan KOBİ’lerde baskı oluşturuyor

Özgener şu görüşleri dile getirdi: “Şartlar zaten zorken, bankalar tarafından işletmelere ait ticari kredi kartı harcamalarına getirilen işlem kısıtlamaları iş insanlarının elini kolunu bağlıyor. Üyelerimizden, kredi kartı limitlerinin fiilen tam olarak kullandırılmadığı, bankaların blokaj uygulamaları veya işlem bazlı kısıtlamalar getirdiği, bu durumun, özellikle nakit akışı hassas olan KOBİ’ler üzerinde baskı oluşturduğu ve firmaları çek kullanımına yönelttiğine ilişkin bildirimler alıyoruz. Ancak artan çek kullanımına paralel olarak karşılıksız çek oranlarında yaşanan artış nedeniyle hem tedarik zincirleri hem de firmaların mali istikrarı olumsuz etkileniyor. Bu çerçevede, işletmelere tahsis edilen ticari kredi kartı limitlerinin fiilen kullanılabilir hale getirilmesi, bu kartlara yönelik harcama kısıtlarının kaldırılması ve sektörel bazda farklılaşan ihtiyaçlara uygun esnek kullanım koşullarının sağlanması büyük önem taşıyor.”

■ Karar etkisini gösterdi, artış hızı şubat’ta negatife döndü

Merkez Bankası’nın kredilere yönelik getirdiği sınırlama, bu kapsamda değerlendirilen ticari kredi kartlarının bakiyelerine de yansıdı. BDDK verilerinden yapılan derlemelere göre ticari kredi kartı bakiyelerindeki artış hızı Aralık’ta yüzde 3.5 ile son 1 yılın en yüksek oranına ulaşırken, sıkılaştırma bu tarihten itibaren etkisini net bir şekilde gösterdi. Ocak’ta yüzde 2.6’ya gerileyen artış hızı yerini Şubat’ta yüzde 0.96 gerilemeye bıraktı. Mart’ta ise yüzde 0.54 ile çok sınırlı bir artış gösterdi.