Türkiye Çelik Üreticileri Derneğinden (TÇÜD) alınan bilgiye göre, 2021 yılı, dünya ticaretindeki tüm olumsuz koşullara rağmen, çelik sektörü için başarılı geçti.

Ham çelik üretimi, geçen yılın aralık ayında 2020'nin aynı ayına göre yüzde 2,3 azalarak 3,3 milyon tona gerilemesine karşın, yılın tamamında bir önceki yılla karşılaştırıldığında yüzde 12,7 yükselişle 40,4 milyon tonla rekora imza attı.

Nihai mamul tüketimi de Aralık 2021'de yıllık bazda 4,3 artışla 2,5 milyon tona çıkarken, geçen yılın tamamında bir önceki yıla göre yüzde 13,2 artarak 33,4 milyon ton oldu.

Miktar bazında ihracatta da rekor kırıldı

Dış ticaret açısından değerlendirildiğinde çelik ürünleri ihracatı, Aralık 2021'de miktar olarak yüzde 3,3 artarak 1,8 milyon tona, değer olarak da yüzde 71,2 yükselişle 1,7 milyar dolara yükseldi.

İhracat, 2021'de bir önceki yıla göre miktar bazında yüzde 19,9 artışla 19,9 milyon tona ulaşarak bu alanda da rekor kırdı. İhracat değer bazında da yüzde 93,3 yükselişle 16,5 milyar dolara ulaştı.

İthalat ise geçen yılın aralık ayında artış eğilimini sürdürdü.

Söz konusu ayda ithalat 2020'nin aynı ayına göre, miktar yönünden yüzde 24,3 artışla 1,2 milyon tona, değer bazında da yüzde 83,8 artışla 1,3 milyon dolara çıktı.

İthalat, yılın tamamında, 2020'ye göre miktar bazında yüzde 23 yükselişle 15,4 milyon ton oldu. Değer bazında ithalat ise yüzde 86,4 artışla 14,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Miktar yönünden ithalatın, ihracata kıyasla 3,1 puan daha yüksek artış göstermiş olmasına rağmen, ihracattaki yüksek katma değerli ürün payındaki artış sebebiyle, 2020 yılında yüzde 111 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2021 yılında yüzde 115 seviyesine yükseldi.

Üretimdeki artışa hem ihracat hem de yurt içi tüketim artışı katkı sağladı

TÇÜD Genel Sekreteri Veysel Yayan, konuyla ilgili değerlendirmesinde, salgın sebebiyle Haziran 2020'den itibaren yaşanan üretim düşüşlerinin ardından piyasaların kısmen canlanmasıyla, Türkiye'nin ham çelik üretiminin artmaya başladığını söyledi.

Özellikle yılın ikinci yarısından itibaren üretim, tüketim ve dış ticaretin kademeli bir şekilde dengelendiğini belirten Yayan, "2021 yılının tamamında, ham çelik üretimi 40,4 milyon ton ile tüm zamanların en yüksek üretim miktarına ulaştı. Nihai mamul tüketiminin de 33,4 milyon tona ulaşması, üretimdeki artışta, ihracat artışının yanında, yurt içi tüketimdeki artışın da verdiği desteğin önemini ortaya koydu." diye konuştu.

Yayan, sanayinin kullandığı yassı ürün tüketiminin yüzde 10,7 artışla 17,4 milyon tona ulaştığını, toplam tüketimin yüzde 32,3'ünün (10,8 milyon ton), yassı ürün tüketiminin ise yüzde 54,3'ünün (9,4 milyon ton) ithalat yoluyla karşılandığını bildirdi.

Yurt içi tüketimde ithal ürünlerin payının olağanüstü seviyelere ulaştığının altını çizen Yayan, küresel çapta devam eden koruma önlemleri sebebiyle, geçen yıllarda çelik sektöründe toplam ihracatın yaklaşık yüzde 40'ını oluşturan Avrupa Birliği ve ABD'nin paylarının, 2021 itibariyle yüzde 34'e gerilediğini anlattı.

Yayan, sektörün yeni pazarlara yönelmesi sonucu, Latin Amerika ülkeleri başta olmak üzere, birçok bölgeye çelik ihracatının artış gösterdiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Uzak Doğu/Güney Asya pazarlarına yönelik ihracatımızda, Çin'in söz konusu pazarlardan çekilip kendi iç pazarına yönelmesinin de etkisiyle, önemli artışlar yaşandı. 2021 yılında çelik ürünleri ihracatımız 19,9 milyon tona çıkarak rekor kırdı. 2020 yılında Türkiye'nin genel ihracatında 4. sırada yer alan Türk çelik sektörü, 2021 yılında 3. sıraya yerleşti."

Türkiye dünya sıralamasında yerini korudu

İthalatın içinde Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kaynaklı olanların payının yüksek olmasının, sektörün en önemli sorunlarından olduğunu dile getiren Yayan, geçen yıl toplam çelik ithalatının yüzde 65,7'sinin, toplam 9,4 milyon tonluk yassı ürün ithalatının ise yüzde 56,8'inin DİR kapsamında gerçekleştirildiğine işaret etti.

Yayan, çelik ithalatında DİR uygulamasının yol açtığı artışın kontrol edilememesinin gerek Türk çelik sektörü gerekse dış ticaret dengesi açısından sürdürülemez boyutlara ulaştığını dile getirdi.

Aralık ayındaki elektrik kesintilerinin olumsuz etkisine rağmen, yılın tamamında üretimde görülen artışla Türkiye'nin, Avrupa'nın en büyük, dünyanın 7. büyük çelik üreticisi ülke olmayı sürdürdüğünü belirten Yayan, sözlerini şöyle tamamladı:

"2021 yılında, Türkiye'nin toplam ihracatı içerisinde payını yüzde 7,4'ten yüzde 10'a çıkaran çelik sektörümüzün, 2022'de yatırımları devam eden yeni kapasitelerin devreye girmesiyle üretimde sağlanacak yüzde 10'un üzerindeki artışlar sayesinde, söz konusu payını daha da artırmasını, ithalattaki artış hızının yavaşlamasını, ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 120'ler seviyesine ulaşmasını, Türkiye'nin dış ticaret ve ödemeler dengesi açığının kapatılmasına katkısını artırmasını bekliyoruz."