Karadeniz Ekonomi yazarı Şinasi Kara bugünkü yazısında para ve piyasaları değerlendirdi..

Ekonomi sürekli dinamik denge ile hareket halindedir. İçeriden ya da dışarıdan bu denge bozulduğu zaman dinamik denge yeniden kuruluyor.

Türk ekonomisinin dengesi 2013 yılı Aralık ayında bozuldu. Bu bozulma sürekli yeniden kurulan dengeler ile günümüze kadar geldi. Dengeyi bozan unsur dolar kurundaki artış ile başladı. 2013 Aralık Ayında 1800 lira civarında olan dolar kuru günümüzde 2.70 lere ulaştı. Artış Yüzde elli civarında.

Dolar kurundaki artış uzun süre devam ettiği zaman develüasyon olarak ekonomiye yansıyor. Develüsayon halkın fakirleşmesi olarak sonuç yaratıyor. Türk Halkı son bir buçuk yıl içerisinde fakirleşti ve giderek fakirleşmeye devam ediyor. Çünkü ekonomik dengeler daha yüksek fiyat seviyesinde kuruluyor. Halkın geliri ise fiyat artışlarının gerisinde kalıyor.

Ekonomi 2015 yılına çok iyi başladı. Petrol fiyatları düşüyor, Cari açık azalıyor ve baz etkisi ile ekonomik büyümenin ivme kazanacağı hesaplanıyordu. Birden ortaya çıkan faiz ve otorite tartışmaları ekonominin dengesini bozdu. Yıl başından beri ekonomi yeni denge arayışında. Bu arayışın en büyük göstergesi yüksek kur. Ve yüksek piyasa faizi.

21.04. 2015 günü gösterge tahvilin faizi (piyasa faizi) 9,89 seviyesine ulaştı. Gösterge faiz 2015 yılı Ocak ayında 6,5 seviyelerine kadar düşmüştü. Yanlış uygulamalar ve tartışmalar piyasa faizini yükseltti. Yükselen piyasa faizinin iki etkisi var. Birincisi devlet daha yüksek faiz ile borçlanıyor. İkincisi, yükselen faizler yatırımların azalmasına sebep oluyor ve ekonomik büyüme hızı düşüyor.

Nitekim, 2015 yılı ilk çeyreğinde ekonomik büyümenin yüzde birin altında olacağı bekleniyor. Ekonomik büyüme oranı düştüğü zaman işsizlik artıyor. En son TUİK rakamlarına göre işsizlik oranı yüzde 11,3 'e yükselmiş durumda. Ayrıca gençler arasındaki işsizlik yüzde 20 seviyesini aştığı görülüyor.

Para Piyasası Kurulunun politika faizini artırması şart oldu. Zira politika faizi ile piyasa faizi arasındaki fark yükseldi. Politika faizi 7.50, piyasa faizi 8,89.

Merkez Bankası 7.50 ile piyasayı fonladığı taktirde piyasa faizi daha da yükselecektir. Çünkü.beklenen enflasyon oranı ile piyasa faizleri arasında doğrusal matematik ilişki var. Beklenen enflasyon yükseldiği zaman piyasa faizi yükseliyor. Piyasa faizinin altında bankalar fonlandığı taktirde enflasyon oranı artıyor.

Politika faizi piyasa faizinden düşük olduğu zaman piyasaya çıkan aşırı likidite dövize yöneliyor. Kurlar artıyor. Kura bağlı enflasyon yükseliyor. Piyasa faizi yükseliyor. Bu kısır döngüden kurtulmak için politika faizini piyasa faizinin üzerine çıkarmak gerekiyor.

Siyasi otoritenin politika faizi hakkındaki tutumu belli. Para Piyasası Kurulu politika faizini artırmadığı taktirde karşımıza aşağıdaki sorunlar çıkacaktır.

1. Kurlar yükselmeye devam edecek

2. Enflasyon oranı artacak,

3. Beklenen enflasyon artışına bağlı olarak piyasa faizi yükselecek.

4. Yükselen piyasa faizi kredi faizlerine yükselme olarak yansıyacak ve yatırımlar azalacak,

5. Azalan yatırımlar ekonomik büyüme oranını düşürecektir.