2023 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndan yapılan derlemeye göre, Türkiye ekonomisinin hedeflenen güçlü ve istikrarlı büyümeyi sağlaması için gerekli yatırımların finansmanının salgın ve jeopolitik gerilimler gibi dış şoklara karşı daha az kırılgan ve sürdürülebilir kaynaklardan sağlanması bakımından yurt içi tasarrufların artırılması önem arz ediyor.

Toplam yurt içi tasarruf oranı, 2020 yılında yüzde 26,7 iken kamu tasarruflarındaki 1,8 puanlık artışın katkısıyla 2021 yılında yüzde 30,3'e yükseldi. Söz konusu tasarruf oranının 2022 yılında yüzde 30,7'ye, 2023 yılında da yüzde 31,6'ya çıkması hedefleniyor.

Bu kapsamda 2003 yılında faaliyete alınan BES 2013 yılı başında getirilen devlet katkısıyla hızlı bir büyüme trendi yakalarken 2017 yılında yürürlüğe giren Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ile katılımcı sayısı daha da arttı. 2021 ve 2022 yıllarında BES'in cazibesini artırmak için ilave bir dizi teşvik ve iyileştirme uygulaması hayata geçirildi.

Türkiye'de sigortacılık ve bireysel emeklilik sektörlerinde Haziran 2022 itibarıyla 70 şirket bulunurken bunlardan 45'i hayat dışı, 21'i hayat ve emeklilik ve 4'ü reasürans alanında faaliyet gösteriyor.

BES'te katılımcı sayısı 7,6 milyon kişiye ulaştı

BES ve OKS'de toplam fon büyüklüğü 2021 yılı sonunda bir önceki yıla göre yüzde 43,6 artışla 244,4 milyar liraya yükseldi.

Ayrıca, bu yılın eylül sonu itibarıyla BES'te katılımcı sayısı yaklaşık 7,6 milyon kişiye, fon büyüklüğü 322,3 milyar liraya, sistemin verdiği emekli sayısı da 191 bin 74 kişiye ulaştı. Aynı tarih itibarıyla OKS kapsamındaki çalışan sayısı yaklaşık 6,6 milyon kişiyi, fon büyüklüğü ise 25,8 milyar lirayı buldu.

BES katılımcı sayısında son dönemdeki artışta, 18 yaş altına sisteme katılım imkanı getirilmesinin ve devlet katkısının yüzde 30'a yükseltilmesinin etkili olduğu değerlendiriliyor. BES ve OKS toplam fon tutarında son aylarda artış kaydedilirken toplam fon büyüklüğü 348,1 milyar lira olarak hesaplandı.

Sistemde, 2021 yılında 140,1 milyar lira olarak gerçekleşen BES ve OKS fon tutarının, bu yıl sonu itibarıyla 144,4 milyar liraya, 2023 yılında da 151,7 milyar liraya yükseltilmesi hedefleniyor. Katılımcı sayısının ise bu yıl sonu itibarıyla 14,5 milyona, 2023'te de 15 milyona çıkacağı öngörülüyor.

"Alacağın devri uygulaması hayata geçirilecek"

Gelecek yıl uzun vadeli tasarruf yapma eğiliminin güçlendirilmesi ve bireylerin emeklilik gelirlerinin artırılması amacı doğrultusunda Kamu Emeklilik Sistemi dışındaki sistemlere katılım teşvik edilecek. Bu kapsamda BES, katılımcı sayısı, sistemde kalış süresi ve fon tutarını artıracak şekilde geliştirilecek.

BES'teki katılımcıların finansman ihtiyaçları sebebiyle sözleşmelerini sonlandırmak yerine birikimleri sayesinde sistemden ayrılmadan avantajlı koşullarla kredi çekebilmesi için "alacağın devri uygulaması"nın hayata geçirilmesi sağlanacak.

Katılımcının ortalama fon büyüklüğü, ortalama tüketici kredisi tutarları dikkate alınarak, durum analizi ve projeksiyon çalışması yapılacak.