Kredi kanallarının da­ralması, faizleri yük­selmesine karşın, ko­nut fiyatlarında artış bek­leyen ve fiyatların durağan gitmesini fırsat gören tüketi­cilerin harekete geçmesi 62 şehirde konut satışlarını ar­tırdı. Türkiye İstatistik Ku­rumu (TÜİK) verilerinden yapılan belirlemelere göre, Ağustos 2022-2023 döne­minde 49 ilde gerileyen sa­tışlar, bu yıl ağustosta 62 il­de yükselişe geçti. Satışların düştüğü il sayısı 19’da kaldı. Böylelikle son yıllardaki sert düşüş rüzgarı yerini, ağus­tosta yükselişe bıraktı.

En fazla artış yüzde 138’lik oranla Ardahan’da yaşanır­ken, bu şehri yüzde 58,6’yla Adana, yüzde 44,8’le Gümüş­hane, yüzde 41,4’le Bartın, yüzde 40,70’le Muş izledi.

En fazla düşüş Kilis’te

Satışlarda en fazla düşü­şün, yüzde 35,3’le Kilis, yüz­de 25’le Şırnak, yüzde 20,9’le Hakkari, yüzde 15,9’la Tun­celi’de olduğu belirlendi. Bu­nu yüzde 12,2’yle Batman, yüzde 12’yle Kırıkkale, yüz­de 9,4’le Artvin, yüzde 8,9’la Kırklareli, yüzde 7,9’la Trab­zon, yüzde 7,7’yle Sivas, yüz­de 7,5’le Zonguldak, yüzde 5,2’yle Bursa, yüzde 3,5’le Bi­lecik izledi.

Satış ağırlığı tüm bölgelere yayıldı

Turizmin gözde şehir­lerinden Antalya’da satış­lar yüzde 11,5 artışla 5 bin 707’den 6 bin 361’e yükseldi. Ankara yüzde 13,5 artışla 11 bin 7 adetten 12 bin 496’ya çıkarken, İstanbul’da yüzde 11,8 artışla 17 bin 408 adet­ten 19 bin 467’ye ulaştı. İz­mir’de de konut satışları yüz­de 8,3 artışla 6 bin 504’den 7 bin 44’e yükseldi. Satışlarda­ki artış, hemen tüm bölgeler­de ağırlık kazandı.

Ardahan’da 93 konutun sadece 1’i krediyle satıldı

Ödeme şeklinde peşinin de içinde olduğu diğer satış yön­temi ağırlık kazandı. Buna göre satış hızı yüzde 138’lik oranla en fazla artan Arda­han’da 93 konutun sadece 1 tanesi kredili satıldı.

Yine satış oranının yüksek olduğu Adana’da 3 bin 36 ko­nutun 337’si ipotekli, 2 bin 699’u diğer, yani peşin yönte­miyle satıldı.

Adıyaman’da 649 konutun 22’si, Aksaray’da bin 23 konu­tun 27’si, Bingöl’de 365 satışın 9’u, Bitlis’te 449 konutun 13’ü, Isparta’da 801 konutun 56’sı, Konya’da 3 bin 760’ın 202’si ipotekli satıldı.

Dört büyüklerde aslan payı nakdin

Dört büyük şehirde de as­lan payını nakit aldı. İstan­bul’da da 19 bin konutun 2 bin 664’ü ipotekli satılır­ken, İzmir’de 7 bin 44 konu­tun 866’sı, Ankara’da 12 bin 496 konutun 2 bin 55’i, An­talya’da 6 bin 361 konutun 418’i ipotekli satıldı. Yine bu şehirlerde ikinci eller ağır­lık kazandı. İstanbul’da 14 bin 389 ikinci el, 5 bin 78 sı­fır konut satıldı. Ankara’da 9 bin 328 ikinci el, 3 bin 168 sı­fır, Antalya’da 3 bin 944 ikin­ci el, 2 bin 417 sıfır, İzmir’de ise 5 bin 231 ikinci el, bin 813 sıfır konut satıldığı belirlen­di. Türkiye genelinde en faz­la konut satışında İstanbul, 19 bin adetle ağırlığını koru­maya devam etti.

İptekli payı 11 yılda  yüzde 37’den yüzde 10,1’e düştü

Toplam konut satışlarında ipotekli oranı, son 11 yılın en düşük seviyesine gerilerken, son 5 aya göre de adeta kıpırdama gösterdi. Buna göre, 2013 Ağustos’ta yüzde 37 olan ipoteklilerin toplam konut satışlarındaki ağırlığı, bu yıl ağustosta 10,1’e geriledi. Ancak aylıkta, 2024 Temmuz’da yüzde 9 olan ipotekli payı, buyl ağustosta yüzde 10,1’e çıktı. Bu kıpırdama kredilere de yansıdı. BDDK verilerine göre, 28 Haziran – 2 Ağustos arasında 4,3 milyar TL artan konut kredileri, 2-29 Ağustos haftasında 5.44 milyar TL arttı ve 9 Eylül haftasında 458,7 milyar TL’ye yükseldi.

Sıfır satışı 3 ilde arttı

Tüm bölgelerde ikinci el satışlar ağırlık kazanırken, sadece üç ilde sıfır satışları arttı. Buna göre Ardahan’da 63 sıfır 30 ikinci el konut satıldı. Batman’da 467, Gümüşhane’de 138 adetle sıfır konut satışlarının ikinci eli geçtiği belirlendi.

Tüketici talebi, diğer aylarda da devam eder

İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık, Türkiye genelinde konut satışlarının ağustosta yüzde 9,9 arttığına işaret ederek, şunları söyledi: “Konut satışları sekiz aylık dönemde ise yüzde 1,1 artışla 806 bin 317 olarak gerçekleşmiş durumda. Bu rakamlar istediğimiz oranda olmasa da iki aydır konut satışlarının yukarı doğru ivmelenmesi çok sevindirici. 2024 yılının ikinci yarısında konut satışlarının artmaya başladığını söyleyebiliriz. Eylülde ve bundan sonra da bu artışın devam edeceğini tahmin ediyoruz. Hele de konut kredi faiz oranlarında bir düşüş gerçekleşir ve krediye ulaşım mümkün olursa o zaman konut sektörünün yeniden güzel günlerine kavuşacağını söyleyebiliriz.”

Yüksek faiz ve artan maliyet stok getiriyor

 Beyaz Group İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Emrah Beyaz, konut satışlarında geçen ay başlayan yukarı yönlü hareketin bu ay da devam ettiğini gördüklerini belirterek, “Uzun zamandır özlediğimiz bir seyir. Özellikle şu anki ekonomik konjonktür, faizlerin yüksek olması dolayısıyla krediye erişilememesi konut satışlarını ve konut sahibi olmayı zorlu hale getiriyor. Bu da stok yaratıyor. Ancak maliyetlerin düşmesi söz konusu olursa ya da en azından daha fazla artış olmazsa o zaman yeni üretilen binaların da maliyetleri belli bir noktada kalır. Böylece yeni konutların satış fiyatları stabil kalarak daha fazla yükselmez. Bu da direkt olarak konut satışlarını arttırır. Eğer enflasyon düşer ve kredi faizlerinde bir düşüş olursa 2025 yılında konut satışları tekrardan iyileşebilir ama burada bankaların düşük faizli kampanyalar yapması gerekiyor.”