Şubat ayında yaşanan ve 11 ili vuran Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilerinin devam ettiğini vurgulayan TÜRMOB Genel Başkanı Emre Kartaloğlu; işletmeler, mali müşavirler ve yeminli mali müşavirlerin sorunlarının çözümü için 8 maddelik önerilerini bakanlıklar ile paylaştıklarını belirtti.

TÜRMOB Genel Başkanı Emre Kartaloğlu, 6 Şubat tarihinde meydana gelen deprem nedeniyle, deprem bölgesinde bulunan işletmeler ile mali müşavirlerin ve yeminli mali müşavirlerin yaşadığı sıkıntı, sorun ve belirsizliklerin devam ettiğini belirtti. Depremden etkilenen mükelleflerin ve meslek mensuplarının iş ve işlemlerini daha sağlıklı bir şekilde yerine getirilmesini sağlamak gerektiğinin altını çizen Kartaloğlu, sorun ve belirsizlikerin giderilmesi için TÜRMOB tarafından hazırlanan tespit ve önerilerin ilgili kurumlara gönderildiğini ifade etti.

İŞTE, TESPİT VE ÖNERİLER

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Sosyal Güvenli Kurumu Başkanlığı’na gönderilen tespit ve öneriler şöyle:

1- Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca ilan edilen mücbir sebep kapsamında vergi beyan ve bildirimlerinin verilme süreleri 15.08.2023 tarihine, bunlara ilişkin ödeme süreleri ise 31.08.2023 tarihine kadar uzatılmıştır. Ancak, depremden etkilenen mükellefler ile meslek mensuplarımızdan alınan geri bildirimlerde, afetten etkilenen bölgelerin büyük çoğunluğunda henüz ne mükelleflerin ne de meslek mensuplarının tam anlamıyla sağlıklı bir şekilde iş ve işlemlerini yürütecek imkana sahip olmadıkları anlaşılmaktadır. Bu çerçevede bahse konu sürelerin uzatılması hususunun dikkate alınması önem arz etmektedir.

Ayrıca depremden etkilenen mükelleflerin herhangi bir cezai işleme maruz kalmamaları adına, mücbir sebep kapsamına alınmayan beyannameler ile GEKAP Beyannamesi’nin mücbir sebep kapsamına alınmasına ve 26.05.2023 tarihinde ertelenme süresi dolacak olan SGK bildirimlerine ilişkin yeni bir süre uzatımına ihtiyaç bulunduğu gözlemlenmektedir.

2- Kamu giderlerinin en sağlıklı finansman aracı olan vergilerin toplanmasında hayati role sahip meslek mensuplarının fiziki barınma ve çalışma ortamına (ofis, bilgisayar, yazıcı vb.) duyulan ihtiyacın devam ettiği gözlemlenmektedir.

Bu kapsamda ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına, meslek mensuplarımızın bu ihtiyaçlarının giderilmesi noktasında yardımlarına ihtiyaç bulunduğu ve diğer mükelleflere sağlanan KGF gibi bir yıl ödemesiz düşük faizli kredilere meslek mensuplarının da ivedilikle ulaşmasının sağlanması gerektiği hususunu hatırlatmakta fayda görmekteyiz.

3- Depremden etkilenen illerde bulunan meslek odası gibi kamu hizmeti gören sivil toplum örgütlerinin üyelerinin yaşadıkları büyük ekonomik sıkıntılar nedeniyle söz konusu odaların gelirlerinde çok ciddi düşüşler yaşanmıştır. Kamu hizmetlerinin görülmesinde yük alan bu türden meslek odalarının zorunlu giderlerinin (personel maaşları, genel idare giderleri vb.) karşılanmasına destek amacıyla bir mali yardımın kamu tarafından sağlanması yararlı olacaktır.

4- Deprem bölgesindeki mükelleflerin acil finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla Banka vb. finansal kuruluşlara yapılan kredi müracaatlarının değerlendirilmesi aşamasında, tamamen zayi olduğu bilinen defter, mali tablo, kayıt ve belgeler ile bildirim ve formların halen Banka vb. finansal kuruluşlar tarafından talep edilmesi, söz konusu finansman ihtiyaçlarının giderilmesinde önemli engeller oluşturmakta ya da süreci oldukça uzatmaktadır. Bu nedenle, deprem bölgesindeki mükelleflere münhasır olmak üzere, kredi taleplerinin değerlendirilmesi süreçlerinde mükelleflerden söz konusu belgelerin talep edilmemesi ya da daha sonradan bu bilgilerin ikmal edilmesi gibi kolaylaştırıcı benzer diğer tedbirlerin hayata geçirilmesi gerekmektedir.

5- Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hayata geçirilen elektronik belge ve defter uygulamalarına ilişkin belirlenen geçiş takviminin, e-İmza, Mali Mühür, e-Mühür alınması ve özel entegratör kuruluşları ile anlaşma yapılması gibi maddi sonuçları olan işlemler göz önüne alındığında, deprem bölgesinde yer alan mükellefler özelinde yeniden değerlendirilmesi ihtiyacı bulunmaktadır. Bu kapsamda örneğin, 01.07.2023 tarihine kadar yapılması gereken e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamaları başvuru süresinin uzatılması yerinde olacaktır.

6- Türk Ticaret Kanunu kapsamında Kapanış Tasdikine tabi kanuni defterlerin kapanış tasdik işlemlerine ilişkin yaklaşan sürelerin bölgede yaşanan olumsuz durumların devam etmesi nedeniyle uzatılması ihtiyacı bulunmaktadır. Bu çerçevede 30.06.2023 tarihine kadar yapılması gereken yevmiye defteri kapanış tasdik işlemlerinin, 2023 yılı sonuna kadar yapılabilmesine imkân verilmesinde yarar görülmektedir.

7- Depremden etkilenen illerde istihdam seviyesi ile üretim kapasitesini korumak ve artırmak amacıyla, Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanma süresinin uzatılması, işçi ve işveren sigorta primlerinde belli bir süre aralığı için indirime gidilmesi ya da bu primlerin belli bir kısmının Hazine tarafından karşılanmasına yönelik gerekli yasal ve idari düzenlemelerin yapılmasında yarar görülmektedir.

8- Deprem bölgesinde yaşanan en büyük sıkıntılardan biri ise değişik kanunlarda düzenlenmiş olan hak ve yükümlülüklerin neler olduğu konusunda ilgili kamu kuruluşları tarafından yayınlanmış rehber, duyuru, broşür ve benzerlerinin eksikliğidir. Bu kapsamda, deprem nedeniyle mücbir sebep kapsamına alınan mükellefler özelinde, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından her yıl yayınlanan Vergi Takvimi’nin güncellenerek yayınlanması, deprem sonucunda vefat, ağır hastalık ve engellilik gibi durumlara uğrayan vatandaşlarımızın ve/veya yakınlarının, kanuni temsilcilerinin hak ve yükümlülüklerinin neler olduğu hakkında ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarının (Hazine ve Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı vb. ) ortak bir çalışmasıyla bilgilendirme rehberlerinin hazırlanması ve kamu oyuna duyurulması büyük önem arz etmektedir.