Artan elektrik talebi, bazı kömür santrallerinin kapanma planlarını erteletti, hatta yeni yatırımların önünü açtı. Enerji uzmanlarına göre bu gelişme, kömürün dijital çağda ikinci bir ömür kazanmasına yol açabilir.

Son beş yılda gerileyen ABD kömür üretimi, yapay zekâ kaynaklı enerji talebiyle yeniden önem kazandı. Sektörde istihdam düşse de enerji şirketleri arz güvenliği kaygısıyla mevcut santralleri devrede tutma eğiliminde.

Yeni nesil kömür santrali yolda

Karbon yakalama ve depolama (CCS) teknolojileriyle kömürün yeniden konumlandığı bu dönemde, 8 Rivers şirketi Wyoming ve New Mexico’da yeni karbon yakalama özellikli santral projeleri başlattı. Bu girişim, ABD’de 20 yılı aşkın süredir planlanan ilk büyük ölçekli kömür santrali olma özelliği taşıyor.

“Allam-Fetvedt Döngüsü” teknolojisini kullanan sistem, yalnızca su ve saf karbondioksit yan ürünü üretecek. Emisyon oranı 9 kg/MWh seviyesinde olacak; bu da ABD’deki doğal gaz santrallerinin 50 kat daha düşük karbon yoğunluğu anlamına geliyor.

Teknoloji devleri karbon yakalamaya yatırım yapıyor

Google ve Microsoft gibi teknoloji devleri, veri merkezlerinin artan elektrik ihtiyacını karşılamak için CCS teknolojilerine yöneliyor. Google, Illinois’te 400 MW’lık gaz santraline karbon yakalama sistemi kurarken, Microsoft bu yöntemi “karbon nötrlüğe giden en umut verici yol” olarak görüyor.

Kömürden çıkış tahminleri yumuşadı

Analiz kuruluşu Wood Mackenzie, yapay zekâ etkisiyle ABD’de kömürle elektrik üretiminin 2025–2032 döneminde yüzde 60 yerine yüzde 39 azalacağını öngörüyor. Analist Peter Findlay, “Veri merkezleri sayesinde kömür birkaç yıl daha nefes alıyor ama bu kalıcı bir dönüş değil,” diyor.

Dünya genelinde benzer eğilim

ABD’nin yanı sıra Hindistan, Çin ve Romanya gibi ülkelerde de kömür yatırımlarının kısa vadede yeniden hız kazandığı görülüyor. Çin 2025’in ilk yarısında 25 GW’lık yeni kapasiteye onay verirken, Romanya kömür santrallerinin kapanışını en az beş yıl ertelemek için AB ile müzakere ediyor.