Yaptığımız araştırmalar neticesinde Karadeniz Ekonomi gazetesi olarak Karadeniz illerinden 10 ilin valisinin 2022 yılı ikinci yarısı gündemlerinde neler olduğunu sorduk. Bölge valileri birçok başlığı gündemine taşırken, Samsun, OSB’de; Ordu, özel sektör yatırımlarında; Giresun, eğitim ve sağlıkta; Çorum, makine imalatında; Amasya, sanayi ve tarım sektöründe; Rize, Kentsel Dönüşümde; Trabzon, kara, deniz ve havayolu ticaretinde; Sivas, lojistikte; Tokat, tarımda; Kastamonu, ihracatta öne çıkmayı hedefliyor.  İşte 10 ilin valisinin ikinci yarı yatırım ajandaları…

 

Ordu, Karadeniz’de yatırımlarla öne çıkacak

Ordu’nun Karadeniz Bölgesi’nde adından en çok söz ettiren illerden olacağını söyleyen Ordu Valisi Tuncay Sonel, “Ülkemizin gelişmiş kentlerine uzaklığı nispeten fazla olmasına rağmen 2012 yılında yürürlüğe giren yeni teşvik sisteminin de etkisiyle son yıllarda özel sektör yatırımları noktasında rağbet gören illerin başında geliyor” dedi.

Karadeniz insanının girişimciliği ve pratik zekâsıyla ekonomik potansiyelini yeni yeni keşfetmeyi başardığını söyleyen Vali Sonel, yapılan OSB yatırımlarıyla Ordu’nun istihdam ve sanayisinin gelişeceğini vurguladı. Yatırımların bir sonucu olarak ilde şuan faaliyette bulunan Ordu ve Fatsa OSB'de doluluk oranının yüzde 100'e ulaştığını söyleyen Sonel,  “9 binin üzerinde istihdam sağlayan bu iki OSB'ye ilave olarak yeni yatırımcılardan gelen talebi karşılamak, yeni üretim ve istihdam alanları oluşturmak amacıyla Ordu 2. OSB, Fatsa OSB İlave Alanı ve Ünye OSB olmak üzere 3 yeni OSB'nin kuruluş işlemleri tamamlandı. Ünye OSB'de kamulaştırma işlemleri bitirildi, bu yıl içerisinde altyapı ihalesine çıkılacak. Diğer 2 OSB'de ise kamulaştırma işlemleri devam ediyor. Bu OSB'ler hizmete girdiğinde yaklaşık 15 bin kişiyi daha sanayide istihdam etme imkânı olacak” dedi.

Ordu'da sanayi sektörünün henüz gelişme aşamasında olduğunu fakat ülkemizin sayılı sanayi kuruluşları arasında yer alan büyük ölçekli işletmelerin de mevcut olduğunu vurgulayan Vali Sonel, “İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan 2019 yılı Türkiye'nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu listesinde Ordu'da kurulu ve faaliyet gösteren 2 sanayi kuruluşu, ikinci 500 listesinde (2018 yılı verilerine göre) 6 sanayi kuruluşu bulunuyor. Ordu'dan 2019 yılında 246 milyon dolar ihracat, 25 milyon dolar da ithalat gerçekleşti” açıklamalarında bulundu.

 

Samsun, bölgenin sanayi şehri oluyor

Karadeniz Bölgesi'nin en gelişmiş kenti olan Samsun, sahip olduğu avantaj ve sunduğu imkanlarla bölgenin sanayi şehri olmayı hedefliyor. Samsun’un OSB yatırımlarıyla sanayi kentine dönüştüğünü vurgulayan Samsun Valisi Doç. Dr. Zülkif Dağlı, “Ekonomik kalkınmanın öncüsü OSB'lerimizin gelişmesi, üretim, istihdam ve ihracat imkânlarının daha da artması yönündeki çalışmalarımızın sonucunda yakın zamanda ilimize 8'inci organize sanayi bölgesini kazandırdık. Yatırımcılarımız tarafından yoğun talep gören tüm OSB'lerimizde iki yıl içerisinde yapılacak fabrikalarla Samsun'un tam bir sanayi şehrine dönüşmesini ve ihracatta 1 milyar doların çok daha üstünde rakamlara kolaylıkla ulaşılmasını hedefliyoruz” dedi.

Özel sektörde yatırımların hız kesmeden devam ettiğini belirten Vali Dağlı, “Özel sektör yatırımlarının da hız kesmeden devam ettiği 2021 Ocak-Haziran döneminde 54 adet teşvik belgesi düzenlenmiştir. Toplam sabit yatırım tutarı 436,7 milyon lira olan söz konusu yatırımların yüzde 63'ü tamamen yeni yatırım olup taahhüt edilen istihdam ise 1.365 kişi olarak gerçekleşmiştir” diyerek açıkladı.

2018 yılında faaliyete geçen Samsun Lojistik Merkezi’nin fark oluşturduğunu da ifade eden Vali Dağlı, “Ülkemizin tek seferde en fazla AB katkısı ile yapılan projelerinden birisi olan ve 2018 yılı itibarıyla faaliyetlerine başlayan Samsun Lojistik Merkezi, sadece Karadeniz’in değil aynı zamanda ülkemizin de önemli bir ihtiyacını gidermektedir. Önümüzdeki süreçte merkezin ulusal demiryolu ağına bağlanması ile iş hacmi ve istihdam olanakları da artacaktır” dedi.

 

Trabzon, ipekyolunun avantajlarını kullanmak istiyor

Tarihi İpekyolu’nun avantajlarını kullanmak istediklerini söyleyen Trabzon Valisi İsmail Ustaoğlu, “Trabzon’umuzun tarihî İpekyolu üzerinde bulunması şehrimiz açısından büyük önem arz etmektedir. Bizlerin en önemi hedeflerinden biri de bu konumun avantajlarını etkin şekilde kullanabilmektir” açıklamasında bulundu.

Yatırım ve istihdam için çalışmaların yapıldığını açıklayan Vali Ustaoğlu, “Kentimiz, Karadeniz'in ve çevre bölgelerin önemli merkezlerinden olup, sanayi ve ticaretteki birçok alanda atağa geçen bir ildir. Trabzon'umuza daha fazla yatırım, dolayısıyla da daha çok istihdam imkanı için elimizden gelen çabayı gösteriyoruz” dedi.

Trabzon’un bulunduğu konumuyla önemli bir ticaret merkezi olduğuna dikkat çeken Vali Ustaoğlu, “Bulunduğu bölgede ve hatta komşu ülkeleri de kapsayan coğrafyada, önemli bir ticaret merkezi konumunda olan Trabzon'umuzun tarihî İpekyolu üzerinde bulunması şehrimiz açısından büyük önem arz etmektedir. Bizlerin en önemi hedeflerinden biri de bu konumun avantajlarını etkin şekilde kullanabilmektir. Ülkemizin ulaşım alanındaki atılımlarının; ilimizdeki kara, deniz ve hava ulaşımına ek olarak, demir yolu projemizin de hayata geçirilmesiyle ekonomimize çok büyük katkı sağlayacağı inancındayım” ifadelerini kullandı.

 

Fındığın başkenti Giresun, turizmde de cazibe merkezi

Fındığın başkenti Giresun, eğitimden sağlığa birçok alanda yatırımları hayata geçiriyor. Turizm açısından oldukça zengin bir potansiyeli olan Giresun; doğası, denizi, yaylaları ve tarihi mekanlarıyla son yıllarda cazibe merkezi haline gelmeye başladı.

Turizm potansiyelinin yüksek olduğuna vurgu yapan Vali Ünlü, “Turizm açısından oldukça zengin bir potansiyeli olan Giresun; doğası, denizi, yaylaları ve tarihi mekanlarıyla son yıllarda cazibe merkezi haline gelmeye başladı. Giresun Adası, Giresun Kalesi, Tarihi Zeytinlik Evleri, Mavi Göl, Kuzalan Şelalesi, Meryemana Manastırı başka olmak üzere tarihi ve doğal yapısıyla Uluslararası Kuşdili ve Aksu Festivali gibi kültürel zenginlikleriyle turizmde önemli bir ivme kazandı” dedi.

İlimizi 2020 Haziran ayı itibariyle 91 bin 166 yerli, bin 69 yapancı olmak üzere 91 bin 262 turist ziyaret etti. Giresun'da işletme, yatırım belgeli ve diğer sınıflarda 80, 1 ile 4 yıldızlı pansiyon, apart-butik otel, 6 yatırım belgeli otel bulunuyor ve toplam yatak kapasitesi 4 bin 3.

Giresun’daki OSB’lerin tamamının neredeyse dolu olduğunu söyleyen Giresun Valisi Enver Ünlü, “Giresun'da 2 OSB bulunuyor. 41 adet sanayi parselinden oluşan 1. Organize Sanayi Bölgesi'nin doluluk oranı yüzde 92. OSB'de faaliyet gösteren 22 firmanın istihdam kapasitesi yaklaşık 2 bin. Ancak mevsimsel olarak istihdam sayısı değişiyor. Pazar suyu mevkiinde kurulan 2. OSB'de imar planı ve parselasyon planı çalışmalarıyla 52 sanayi parseli oluşturuldu. Arsa tahsis başvurularının değerlendirilmesi sonucu, 32 yatırımcı firmaya 38 parsel tahsis edildi. Faaliyette olan 8 firmada yaklaşık 968 kişiye istihdam ediyor. Giresun'da faaliyette bulunan dört küçük sanayi sitesinde bin 131 işyeri mevcut” ifadelerini kullandı.

 

Ayder Kentsel Dönüşüm Rize’nin turizmini canlandıracak

Ayder Kentsel Dönüşüm Projesi’nin Rize'de turizmi daha çok hareketlendireceğini açıklayan Rize Valisi Kemal Çeber, “Rize, doğal ve tarihi zenginlikleriyle turistik belgeli tesisleri, seyahat acenteleriyle önemli bir potansiyele sahip” dedi.

Rize’nin ulaşım kolaylığından ve merkezi bir konumda olması nedeniyle tur güzergâhına alınmasının Rize'de turizmi daha çok hareketlendireceğini ifade eden Vali Çeber, Ayder Kentsel Dönüşüm projesi ile turizmin daha da canlanacağını belirtti.

Rize’nin doğal güzellikleriyle turistlerin ilgisini çektiğini söyleyen Vali Çeber; “Rize, doğal ve tarihi zenginlikleriyle turistik belgeli tesisleri, seyahat acenteleriyle önemli bir potansiyele sahip. İlin güney sınırını oluşturan dağların denize bakan eteklerin de çok sayıda yayla mevcut. Bu yaylalar doğal güzellikleri, yöreye has sivil mimarisi ve kendine özgü yayla yaşamıyla yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Araların da patika yolu bulunan bu yaylalar civarında pek çok yürüyüş parkuru da mevcut. Tarım ve Orman Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Rize Valiliği, Çamlıhemşin Belediye Başkanlığı ve TOKİ ta rafından imzalanan protokole, Ayder Kentsel Dönüşüm projesi kapsamında TOKİ tarafından gerekli planlama ve projelendirme çalışmalarına başlandı. Bu ve benzeri projelerle Rize turizm konusunda Türkiye'de yükselen bir değer olacak” şeklinde konuştu.

 

Tokat, tarım sanayisinin merkezi oluyor

Tokat'ta tarımsal sanayi önemli bir yer tuttuğunu söyleyen Tokat Valisi Dr. Ozan Balcı, “Tarım Teknokent'i ve Gıda OSB'yi kurarak, Tokat'ı ihracata dayalı tarımsal sanayinin merkezi haline getirmeyi hedefliyoruz. Eski Havalimanı yerine yapılması planlanan Gıda OSB Projemiz bunun en büyük adımı” dedi.

Tarımsal sanayide Tokat'ın merkez olacak potansiyeli olduğunu söyleyen Vali Balcı, “Tarımsal sanayinin gelişmesi için projeler geliştiriyor, uyguluyor ve yürütüyoruz. Tokat genelinde tarıma elverişli alan toplam 3 milyon 726 bin 860 dekar. Sulanabilir alan 2 milyon 320 bin 350 dekar. Bu alanın 570 bin 900 dekar alanı sulanıyor. Devletimizin devam eden yatırımları tamamlandığında bu alana yaklaşık 500 bin dekar daha eklenecek. Üretim ve hasıla artacak. Yani kısacası Tokat tarım ve hayvancılık memleketi ve Türk tarımının parlayan yıldızı. Tarım Teknokent'i ve Gıda OSB'yi kurarak, Tokat'ı ihracata dayalı tarımsal sanayinin merkezi haline getirmeyi hedefliyoruz. Tokat eski Havalimanı yerine kazandırılma si planlanan Gıda OSB (İhtisas Organize Sanayi Bölgesi ve Uluslararası Modern Sebze Meyve Hali) Projemiz bunun en büyük adımı” ifadelerini kullandı.

Faaliyete başlayan havalimanıyla birlikte Tokat’ın hedef büyüttüğüne dikkat çeken Vali Balcı, “Barajlar ve göletler tamamlandığında Tokat'ta çiftçilerimizin zenginliği katlanarak artacak. Bu bir bayrak yarışı, bu şehrin gelişmesi ilerlemesi ve hedeflerine ulaşması için ekiplerimizle birlikte aşkla, yılmadan, yorulmadan, bahane bulmadan, bana ne demeden çalışıyoruz” dedi.

 

Sivas, Lojistik Köy Projesi’yle lojistik sorununu ortadan kaldıracak

Lojistik köy projesinin altyapı çalışmalarının sürdüğünü belirten Sivas Valisi Salih Ayhan, “ Türkiye’nin en önemli coğrafi noktasında, Karadeniz-Akdeniz ve İç Anadolu Doğu Anadolu bağlantısındaki Sivas, bu proje ile lojistik sorununu da ortadan kaldırmış olacaktır” dedi.

Sivas’ta OSB teşvikleriyle sanayinin canlandığını ifade eden Vali Ayhan, “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Demirağ Organize Sanayi Bölgesini 21. Cazibe Merkezi ilan etmesi Sivas'ta yüzleri güldürmüştür. Resmi Gazete'de yayımlanan karar sonrası Demirağ OSB'de imalat, sanayi yatırım teşvik belgesi almak kaydıyla 10 yıl SGK desteği, yüzde 70 vergi indirimi, faiz desteği, enerji desteği, KDV ve gümrük vergisi muafiyeti sağlanmıştır. Kılçık demiryolu ağı ile 814 hektar alan üzerinde 225 sanayi parselinden oluşan Demirağ OSB'si bu teşvikin ardından kısa sürede yatırımcı başvuruları ile dolup taşmıştır. Bölgeye yatırım yapan sanayici ve iş insanlarını sevindiren bir diğer konu ise ilimizde altyapı çalışmaları devam eden 'Lojistik Köy' projesidir. Türkiye'nin en önemli coğrafi noktasında, Karadeniz-Akdeniz ve İç Anadolu-Doğu Anadolu bağlantısındaki Sivas, bu proje ile lojistik sorununu da ortadan kaldırmış olacaktır” diyerek lojistik sorunlarının da ortadan kaldırılacağını vurguladı.

SİVEX ile kentin ihracatına yön verildiğini de vurgulayan Vali Ayhan, “Şarkışla OSB'de 78,8 hektar alan üzerinde 49'u sanayi, 6'sı ise hizmet destek alanına ait parsel olmak üzere 55 parselin 15'inin tahsisi yapılmış, 6 parselde üretim başlamıştır. Gemerek OSB'de 65 adet sanayi parselinde 24 parselin tahsisi yapılırken, 2 fabrikanın da inşaatları tamamlanmıştır. Kısa adı SİVEX olan Sivas İhracatçılar Ligi AŞ, şehir sanayisinin ürettiği ürünlerin dünya pazarında hak ettiği yeri bulabilmesini sağlamak, kentin ihracatını artırmak ve ihracat rotalarına yön vermek amacıyla Sivas OSB bünyesinde kurularak Kazakistan Almatı'da da tanıtım ofisini oluşturarak başarılı bir çalışma olarak kayıtlara geçmiştir” ifadelerini kullandı.

 

Çorum, makine imalat sanayisinde öne çıkıyor

Köklü bir şehir olan Çorum’un imalat sanayinde gelişmeye devam ettiğini belirten Çorum Valisi Mustafa Çiftçi, belediyeler tarafından kullanılan yol süpürme makinelerinin Türkiye üretiminin yüzde 85’ini gerçekleştirdiğini açıkladı.

Çorum’un geçmişten günümüze köklü bir geçmişe sahip olduğunu söyleyen Vali Çiftçi, “Günümüzden yedi bin yıl öncesine uzanan kültürel mirasa sahip, Anadolu’da ilk merkezi devleti kuran Hititlerin başkenti Hattuşa’yı sınırları içerisinde barındıran köklü bir şehir olan Çorum, özellikle makine imalat sanayisinde oldukça gelişmiş durumda” dedi.

Çorum’un ekonomisinde tarımın yanında sanayinin de önemli bir payı olduğunu hatırlatan Vali Çiftçi, “İlimiz 2020 yılında 81 il içerinde ihracat sıralamasın da 10’uncu, ithalat sıralamasında ise 16’ncı sırada yer almıştır. 2021 yılında da dış ticaret hacmi artmaya devam etmektedir. Anadolu Kaplanları olarak tabir edilen illerden biri olan Çorum, kendi iç dinamikleri ile sanayileşmesini gerçekleştirmekte olan ender illerden birisidir. Şeker ve çimento fabrikaları yatırımları ve bununla birlikte tarım ürünlerinin işlenmesi ile ilgili gelişen sanayi, bugün çok farklı alanlarda yapılan üretimlerle adından söz ettirir hale gelmiştir. Özellikle makine imalat sanayi oldukça gelişmiş durumdadır. Savunma sanayine yönelik üretim de giderek ağırlık kazanmaktadır” dedi.

Çorum’un sanayide de gelişmiş bir il olduğuna değinen Vali Çiftçi, “Ülkemizde özellikle belediyeler tarafından kullanılan yol süpürme makineleri üretimi ilimizde yapıl makta ve ülke ihtiyacının yüzde 85'i karşılanmaktadır. İlimizde tarım ve hayvancılığımızın gelişmesindeki gerekli makina ekipman ilimiz sanayisince karşılanmaktadır. Sanayimizde tarımsal ve hayvansal ürünlerin işlenmesi yapılarak piyasaya sürülmektedir. Çorum'da bulunan 7 adet sanayi sitesi ve 3 adet organize sanayi bölgesinde bulunan firmalar, ilimiz ve ülkemiz ekonomisine savunma sanayi başta olmak üzere yerli ve milli ürünler üreterek destek sağlamaktadır” diyerek açıkladı.

 

Kastamonu’nun lojistiği güçlenecek

Kastamonu ulaşımının zaman ve mesafe olarak kısalacağını açıklayan Kastamonu Valisi Avni Çakır, İnebolu Limanı ve yapımı devam eden İnebolu-Kastamonu karayolu sayesinde Kastamonu’nun lojistiğinin güçleneceğini açıkladı.

Vali Çakır, “İnebolu Limanı ve yapımı devam eden İnebolu-Kastamonu karayolu sayesinde Ankara'ya İnebolu limanından ulaşım zaman ve mesafe olarak kısalacak. İnebolu Limanı ile ürünler hızlı ve güvenilir bir şekilde Karadeniz'e kıyısı olan Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Rusya ve Gürcistan'a ortalama 1 günden kısa bir sürede ulaştırılabilir” diyerek komşu ülkelerle ticaretin gelişeceğini söyledi.

Hammadde ve pazarlara kolay erişilebileceğini vurgulayan Vali Çakır, “Kastamonu'dan hava, deniz ve gelişmiş karayolu ağı ile hammadde ve pazarlara kolay bir şekilde ulaşabilir. İnebolu Limanı ve yapımı devam eden İnebolu-Kastamonu karayolu sayesinde Ankara'ya İnebolu limanından ulaşım zaman ve mesafe olarak kısalma olacak. Kastamonu, başkent Ankara ve ticaret merkezi İstanbul'a ulaşım kolaylığı ile ürünlerin kısa sürede ve güvenle hedef pazarlara ulaşmasını sağlayacak lojistik altyapıya sahiptir. İnebolu Limanı ile ürünler hızlı ve güvenilir bir şekilde Karadeniz'e kıyısı olan Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Rusya ve Gürcistan'a ortalama 1 günden kısa bir sürede ulaştırılabilir. İlimizin dış ticareti 2021 yılında, 370 milyon dolar ihracat, 150 milyon dolar ithalat olarak gerçekleşmiştir” açıklamalarında bulundu.

Yatırımcılara önemli fırsatların sunulduğunu da sözlerine ekleyen Vali Çakır, “Kastamonu stratejik konumu, hedef pazarlara ulaşım kolaylığı, gelişmiş altyapısı ve yetişmiş iş gücü ile yatırımcılara önemli fırsatlar sunmaktadır. Kastamonu 4. bölge teşvik avantajlarını yatırımcılara sunmakta olup, OSB'lerde yapılan yatırımlarda daha avantajlı bir alt bölge olan 5.bölge teşviklerinden yararlanabilmektedir. İlimiz OSB'lerinde alınan altyapı ya katkı payları büyükşehirlerle kıyaslandığında yatırımcılara çok önemli avantajlar sunmaktadır” dedi.

 

Amasya, sanayi ve tarımda öne çıkacak

Amasya, sanayide OSB’lerin kapasitesi iki katına çıkarılarak ve tarım sektörüne yapılacak yatırımlarla öne çıkacak. Amasya’da tarımsal faaliyetlerin yoğun olarak yapıldığını belirten Amasya Valisi Mustafa Masatlı, “Bizler de tarım sektöründe yeni bir ivme yakalamak, tarımsal birim üretimde katma değeri yükseltmek için ilk olarak sektörün temel sorunlarını ve ihtiyaçlarını analiz ettik. 2021'de tarımsal sulama yatırımlarına yaklaşık 32 milyon TL'lik bir bütçe ayırarak 4 bin 800 hektar tarım arazisini sulamaya açıyoruz. Bu rakamlarla birlikte sulama yatırımlarımızı yaklaşık 9 kat artırmış bulunuyoruz” dedi.

Sanayi alanında OKA, Katma Değerli Üretim Altyapısını Destekleme Programının devreye alındığını ifade eden Vali Masatlı, “Bu programdan Amasya yüzde 28'lik bir oranla 6,8 milyon TL olarak en büyük payı almaya hak kazanmıştır” dedi. OSB’lerin kapasitelerinin arttırılması için çalışmaların sürdüğünü söyleyen Vali Masatlı, “Taşova OSB'mizin taslak olarak hazırlanan Parselasyon Planı ile 3 bin ile 10 bin metrekare arasında değişen 60 adet sanayi parseli oluşturulması planlanmaktadır. Bu süreçte ayrıca Amasya Organize Sanayi Bölgesinde 57 hektar genişleme alanı için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı oluru ile Yer Seçimi Komisyonu toplanmış ve çalışmalar devam etmektedir. Merzifon Organize Sanayi Bölgesinde 144 hektarlık, Suluova Organize Sanayi Bölgesinde ise 93 hektarlık genişleme alanı için çalışmalar devam etmektedir. Sürdürdüğümüz genişleme çalışmalarının nihayete ermesiyle OSB'lerimizin kapasitesi yaklaşık 2 katına çıkmış olacak ve yeni kurulacak fabrika ve işletmelerle ilimiz ekonomisi ve istihdamına olumlu katkılar sağlanacaktır” diyerek açıkladı.

 

SONER ÖZDEMİR

KARADENİZ EKONOMİ