Karayoluyla Taşınan Yüklerin Denizyoluna Aktarılmasının Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girdi. Yönetmelik ile denizyolu taşımacılığının kombine taşımacılıktaki payının artırılması ve karayoluyla taşınan yüklerin denizyoluna aktarılmasını amaçlıyor. Buna göre geminin sefer yaptığı her 10 deniz mili için Türk bayraklı gemilerin donatımına taşıdığı yük birimi (römork, yarı römork, tanker) başına 2 dolar karşılığı ödeme yapılacak. Mesafenin 20 milin altında olması halinde yük birimi başına 20 dolar ödenecek.

Mevcut hatlar yararlanamayacak

Yönetmelik hükümlerinden yararlanmak isteyen tüzel kişi gemi sahibi ve işleticilerin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olması ve ana sözleşmede deniz taşımacılığı faaliyetinin belirtilmiş olması gerekiyor. Ayrıca gemi üzerinde sefere engel olacak sabıka kaydı ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası örgütler tarafından alınmış yaptırım kararının olmaması şartı da aranacak.

Mevcut hatlara ve bu hatların devamı niteliğinde kurulan hatlara Düzenle Sefer Desteği verilmeyecek. Ancak mevcut hatlar için aylık sefer sayısını yüzde 50 artırılması halinde, destekten yararlanılabilecek. Yeni hatlarda ayda asgari dört sefer zorunluluğu bulunurken, destek belgesi her bir gemi için iki yıl süre için düzenlenecek. Doğal afet dahil, herhangi bir mücbir sebep olmaksızın sefere başlanmaması veya programa uyulmaması halinde, desteğe ilişkin belge iptal edilecek.

Destek, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı döner sermaye işletmesi bütçesinden karşılanacak.

“Teşvik olumlu ama etkisi sınırlı olur”

DÜNYA’ya konuşan Ro-Ro sektörü temsilcileri, teşvikin en fazla 24 saat sefer süresi olan kısa mesafeli rotalarda özellikle de iç hatlardaki firmalara katkı sunabileceğini söyledi. Karadeniz’de en önemli Ro-Ro hatlarından birini Karasu (Sakarya)-Köstence (Romanya) hattı oluşturuyor. Bu hatta henüz Türk bayraklı gemi çalışmıyor. Hat yaklaşık 200 mil mesafeye sahip. Liman masrafları ile birlikte araç başına 450 Euro nakliye ücreti alınıyor. Sektör yetkilileri, verilen teşvikin bu rakamın yüzde 8’ine denk geldiğini ifade ediyor. Dolayısıyla gemiye binen araç sayısına göre değişmekle birlikte mevcut teşvikin firmalara katkısının sınırlı olduğu belirtiliyor. Özellikle yakıt maliyetlerindeki yüksek artışlardan dolayı araç başına yaklaşık 40 Euro’yu bulan desteğin, yeni hat açmayı teşvik etmesinin zor olacağını, ancak zaten hat açma planı olan şirketler için fayda sağlayacağı vurgulanıyor. Karasu-Köstence hattında gemiye göre değişmekle birlikte sadece yakıt masrafı sefer başına 40 bin doları aşıyor. Maksimum 100 araç alan bir gemide sağlanan destek 4 bin Euro’yu buluyor. Teşvikin İtalya-Trieste gibi uzun mesafe Ro-Ro taşımalarında katkısının olmayacağı belirtilirken, kısa mesafeli olmasına rağmen Rusya hattında navlun çok yüksek olduğu için teşvikin etkisinin pek fazla etkisi olmayacağı düşünülüyor. Bazı sektör temsilcileri de römorkaj hizmetlerine yönelik verilecek bir desteğin firmaları hat açma konusunda daha fazla teşvik edeceğini belirtiyor. Çünkü bu hizmetler firmalar için önemli bir gider kalemini oluşturuyor.

Ağırlıklı olarak Karadeniz’deki taşımacılığı kapsayacak

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 25 Temmuz’da DÜNYA’da yayımlanan röportajında, Ro Ro taşımacılığına yönelik destek hazırlığında olduklarını belirtirken şu ifadeleri kullanmıştı: “Ro-Ro ile ilgili araç başına teşvik vermenin hazırlıklarını yapıyoruz karayoluna talebi azaltmak için. Baya şekillendi, parasal teşvik vereceğiz. Son aşamaya getirdik. Özellikle daha aktif olmak için Karadeniz tarafında bunu kullanacağız”