Bolu coğrafi işarette iddialı
Bolu deyince kimilerinin aklına ilk gelen Yedigöller’i, Abant’ı, Gölcük’ü ya da Kartalkaya’sı… Göz dolduran doğası öve öve bitirilemeyecek özellikte. Tarihi, kültürü, eşsiz doğal güzellikleriyle ve turizme dayalı ekonomisiyle Bolu, 90 milyon doları aşan ihracat rakamlarıyla son yıllarda adından söz ettirmeye başladı. Binlerce yıllık yöresel ürünleri kırsal kalkınmayı destekleyerek yaratılacak istihdamla yetinmeyip uluslararası pazarlara açılmak için coğrafi işaret alan ürünleri öne çıkarmayı planlıyor.
info@karadenizekonomi.com / 9.02.2021
Tarihsel geçmişi M.Ö. bin 200’lü yıllara kadar inen Bolu’da Frig medeniyeti ile başlayan süreçte daha sonra Pers hâkimiyetini görmekteyiz. M.Ö. 336 yılına tarihlenen ve Makedonyalı Büyük İskender Persleri yenerek Anadolu’nun birçok yeri gibi Bolu’yu da ele geçirmesiyle devam eden tarihsel yolculukta Bitinya Krallığı’ndan sonra Roma İmparatorluğu etkisi görülmeye başlar. Yazılı metinlerde Bolu ovası ve çevresinin “Claudio Polis” olarak değiştirildiği biliniyor. 1071 Malazgirt zaferinden sonra batıya yayılan Türkmenler üç yıl sonra Bolu’ya yerleştiler. Selçuklu Devleti’nin komutanları Artuk, Tutuk, Danişmend, Karateki ve Saltuk Beyler Süleyman Şah’ın emrinde İstanbul sınırına dayandılar. Bu akınlar sırasında Bolu, Horasanlı Aslahaddin tarafından fethedilmiştir. Bolu yöresine Osmanlı akını ilk kez Osman Gazi tarafından başlatılmıştır. Bolu yöresinin tümüyle fethedilmesi ise Orhan Gazi döneminin ilk yıllarına rastlar. Bir başka rivayete göre Osmanlılar zamanında bölgede, bol olarak Uluğ - Alim olması nedeniyle önceleri “Bol Uluğ”, zamanla yöre “Bolu” olarak isimlendirilmiştir.
Zengin orman örtüsü
Batı Karadeniz ve Karadeniz iklim tiplerinin içinde yer alan Bolu’da hâkim olan bitki örtüsü ormanlardır. İl topraklarının yarıdan fazlası ormanlarla kaplıdır. Karadere, Seben ve Aladağ Ormanları yurdumuzun en zengin ormanlarıdır. Baskın ağaç türleri de kayın, gürgen, ıhlamur, dişbudak, meşe, kızılağaç, karaağaç, kavak, köknar ve sarıçamdır.
Morfolojik yapı
Yörede morfolojik yapının karmaşıklığı, akarsu sayısının çokluğu, yükselti farklılıkları ve eğimin fazlalığı gibi faktörler çok sayıda gölün oluşmasına neden olmuştur. Havzaların ve çanakların yüzölçümlerinin küçüklüğü göllerin de küçük alanlı olması sonucunu doğurmuştur. Abant Gölü, Yeniçağa, Çubuk, Sünnet, Yedigöller, Karagöl, Sülüklügöl, Karamurat en önemli göllerdir. İl genelinde 14'ü doğal göl olmak üzere 150'nin üzerinde göl ve gölet bulunmaktadır.
Bolu ekonomisi
Ekonomisi tarım ve ormancılığa dayanan Bolu son yıllarda sanayi ve turizm sektöründe gösterdiği gelişimle dikkat çekmektedir. Bolu, sanayi yatırımları için çok elverişli bir konuma sahip olmakla birlikte sanayi altyapısındaki sorunlarla yatırımcı ve girişimci sayısının az olması ve özendirici önlemlerin yetersizliği ile kentte bugüne kadar sanayi yatırımları yeterince yapılabilmiş değil. Bolu’da faaliyet gösteren sanayi işletmelerinin yüzde 65’inin 1980’li yıllarda kurulmuş olması da bu yüzdendir. Sanayi grubu işyerlerinin önemli bölümünü orman ürünleri, çelik, çimento, döküm, yedek parça, otomotiv, deri, ambalaj, makine ve silah üretimi yapmaktadır.
Sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması
Bolu aslında kış turizmine uygun Kartalkaya’daki tesisleri ormanları ve gölleriyle turizm açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Ankara, İstanbul ve Kocaeli gibi sanayileşmiş bölgelerin tam ortasında yer alan ülkemizin en önemli yatırım aksı üzerinde bulunan Bolu, illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırmasında 13’lükte yer almıştır ki bu da göz ardı edilemez bir başarı ölçüsüdür.
İhracat-İthalat
90 milyon doları aşan ihracat rakamlarına ulaşan Bolu’da farklı sektörlerde 43 firma ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. Sektörel dağılımda da çeşitlilik söz konusudur. Parke ve mobilyalık panel üretiminden tutun da tavukçuluk, beyaz eşya üreticiliği, tekstil, makarnadan elektro medikale kadar pek çok alanda dış pazara yönelik faaliyetler yapılmaktadır.
İlin ithalat rakamları da 157 milyon doları aşarak dikkat çekmektedir.
Turizm
Daha çok kış ve termal turizm ağırlıklı olan ilde turizm işletme belgeli otel sayısı 25, toplam yatak kapasitesi ise 4 bin 234’dür. Bolu ekonomisinin sessiz gücü olan turizmde son verilere göre 2 milyon 325 bin kişi kenti ziyaret etmiştir.
Ekonomi ve sosyal yaşam endeksi
Nüfus büyüklüğü bakımından ülkemizin 59’ncu ili olan Bolu’da son rakamlara göre 314 bin 802 kişi yaşamaktadır. Kişi başına gayri safi yurt içi hasılası 46 bin 504 lira olan ilde 4 Organize Sanayi Bölgesi (OSB) faaliyet göstermektedir. OSB’lerdeki istihdam sayısı 6 bin 480 kişidir. Gelişmekte olan bir sanayi kenti olan ve tarımsal üretimin de ekonomiye yön verdiği kentte işsizlik rakamlarının ise yüzde 13 olması düşündürücüdür. 15 bin 997 kişi göç alan buna karşın 15 bin 068 kişi göç veren ilin göç dengesindeki eşitlik de sosyo-ekonomiik yapı açısından ilginçtir. Bin kişi başına 2 hekimin düştüğü ilde toplam 11 hastanenin yatak kapasitesi bin 525 olarak belirlenmiştir. 2020 yılı verilerine göre mutluluk oranı yüzde 70, 15 olan kentte İzzet Baysal Üniversitesi’nde öğrenim gören toplam öğrenci sayısı da 29 bin 975’tir.
Bolu Valisi Ahmet Ümit
Yerli ve milli ürünleri tercih edelim
“Her devletin kendine özgü ürünleri, değerleri ve üretim çeşitleri vardır. Devletlerarası rekabet, üretim ve çeşitliliği getiriyor. Her toplum ürettiği ürünleri başka toplumlara satarak, başka toplumların ürettiklerinden ihtiyacı olanı beğendiğini alarak hem faydalanmak hem de faydalandırmak ister. Bu da çağımızda ekonominin en önemli paradigmasını oluşturmaktadır. Toplum olarak mümkün olduğunca yerli ve milli mamûl ürünleri tercih edelim. Ama mümkün olduğunca ihracat yapalım, ithalatı azaltalım. Bildiğiniz gibi 2020 yılının Mart ayından itibaren tüm dünyada olduğu gibi ülkemizi de etkisi altına alan salgın diye bir gerçek var. Bu süreçte ekonomiyi ve üretimi ayakta tutmak için tedarik ve üretim zincirinden asla taviz vermedik bundan sonra da vermeyeceğiz.”
Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan
Halka yeni gelir kapısı
Tarımsal projelerle halka yeni gelir kapıları açılması amacıyla Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) işbirliğinde kültür mantarı üretimi kursu açtık. İçme suyuna katkı sağlayacak Karadere Tüneli'nde 3 bin 635 metrelik iç kaplama işi tamamlandı. Yaz aylarında ilk suyun verileceği tünelin haziranda açılması planlanıyor. Hiçbir müteahhide tek bir esnafa borcumuz bulunmuyor.
Bolu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Türker Ateş
Yöresel ürünlerin uluslararası pazarlara açılımı
“Binlerce yıllık yöresel ürünlerimizle kırsal kalkınmayı destekleyerek yaratılacak istihdamla yetinmeyip uluslararası pazarlara açılmak için başlattığımız tanıtım seferberliği ile coğrafi işaret alan ürünlerimizi öne çıkartacağız. İlimizde coğrafi işaret alan pek çok ürünümüz var. Öte yandan da kaybolmaya yüz tutmuş değerlerimiz. Bolu Kıbrıscık Pirinci, Bolu Keşi, Bolu Patatesli Ekmeği ve Bolu Fındık Şekeri ve Bolu Manda Kaymağı gibi… Bu değerlerin ön plana çıkarılarak katma değere dönüştürülmesinin de bir hikâyesi vardı. Önce kadın girişimciler kurulumuzu bu projeyle görevlendirdik. Sonrasında biz de devam ettik. Katma değere dönüşebilecek, kaybolmuş değerimizi ön plana çıkartacak, satışlarında karlılığı artırabilecek ürünler üzerinde, arkadaşlarımız ve yönetim kurulumuz, kadın girişimciler kurulumuz bir araya geldik. Başvurularımızı gerçekleştirdik ve tescillerini aldık. Coğrafi işaret alınabilmesi için ürünle ilgili olarak, kullanım biçimi, ürünün tanımı ve ayırt edici özellikleri, üretim yeri, coğrafi işaretin türü mahreç işareti ve menşei logolarının üretim alanında gerçekleşmesi zorunlu bulunan özelliklerdir. Mahreçlerimiz, menşei logolarımız ve işaretlerimiz var. Sıra bu ürünleri işaretleri yerleştirmeye geldi. Ürünlerimiz artık dünyada ve Türkiye’de duyulmaya başlayacak ve o işaretleri olmayanlar o ürünümüzü satamayacaklar.”