Özellikle iş insanlarımız uzun çalışma saatleri boyunca hareketsiz kalmanın ve yoğun iş sorumluluklarının gertirdiği stres kaynaklı rahatsızlıklar açısından risk altındadır. İş dünyasında daha sık görülebilen rahatsızlıklar kas-iskelet sistemi hastalıkları, hareketsiz kalmayla ilişkili hastalıklar, stres kaynaklı problemler ve uyku  bozuklukları şeklinde kısaca özetlenebilir.

1)Kas -iskelet sistemi ile ilişkili rahatsızlıklar:

 Masa başında çalışanlarda  kas iskelet sistemi ile ilgili problemlerin başında yanlış duruş,tekrarlayan stres ve gerginliğe bağlı gelişen boyun,sırt ve bel ağrıları gelmektedir. Bilgisayar klavyesi ve fare kullanımına bağlı el bileği ve baş parmağı ekleminmde oluşan tekrarlayıcı travmalar,kireçlenmeler ve el bileği-dirsek bölgesindeki sinir sıkışmaları da sık görülen rahatsızlıklardır. Her gün aynı eklem ve kas grupları belli hareketlerde devamlı olarak kullanıldığı için bu rahatsızlıkların  kronikleşme riski de yüksektir. Karpal tünel sendromu;el kaslarına giden medyan sinirin tekrarlayan travmalara bağlı olarak el bileğinde sıkışmasıdır. Özellikle geceleri elin ilk üç parmağında karıncalanma,uyuşma,sızlama şeklinde genellikle uykudan uyandıran yakınmalar tipiktir.  El bileğinin belli pozisyon alması ile yakınmalar artar,ilerleyen durumlarda elde güçsüzlük ortaya çıkabilir. Nörolojik muayene ve EMG incelemesi ile tanı konur,el bileği ateli,fizyoterapi ve ileri vakalarda cerrahi müdahale ile tedavisi mümkündür. Başparmağı hareket ettiren tendonların  zorlanması sonucu gelişen iltihabı(De Quervain tenosinoviti), el parmaklarının hareket ettiren tendonlarda kalsifikasyon sonucu gelişen tetik parmak , dirsekte ağrı-sızı olarak kendini gösteren tenisçi dirseği (lateral epikondilit) ofis çalışanları ve iş insanlarında sık görülen diğer hastalıklardır.Boyun,sırt ve bel ağrıları duruş bozukluklarının neden olduğu kas spazmlarından kaynaklanabileceği gibi omurga kemikleri arasındaki disklerin yer değiştirmesi sonucu gelişen fıtıklaşmalar nedeniyle de olabilir. Özellikle kol ve ele, belden bacağa yayılan, öksürme ile artan ağrı ve uyuşmalar varsa erken tanı ve tedavi açısından fizik tedavi ve ya nöroloji hekimine muayene olmak faydalı olacaktır.

Kronikleşme riski yüksek, hayat kalitesi ve iş verimliliğin, düşüren bu hastalıkları önlemek için neler yapabiliriz?

İdeal oturma postürü saydığımız  hastalıkların pek çoğunu önlemeye ve şiddetini azaltmaya yardımcı olacaktır. Sandalyenin yüksekliğini masaya göre ayarlamak, otururken ayakları sandalyenin altına uzatmak yerine(bu şekilde omurgaya binen yük artacaktır) yere düz şekilde basmak, bel boşluğunu yastıkla desteklemek, yana eğilmeden dik oturmaya dikkat etmek son derece önemlidir. Fizyoterapi egsersizleri  eklem hareket açıklığının devamı ve kas spazmlarının önlenmesine yardımcı olacaktır. Çalışma masasının uygun yükseklikte seçilmesi, ergonomik sandalyelerin tercih edilmesi, klavye ve fare seçiminin doğru yapılması ve  çalışırken el bileğinin desteklenmesi, ekran yüksekliğinin doğru ayarlanması çalışma ortamı ile ilgili alınabilecek basit ama etkili önlemlerdir.

2)Hareketsizliğe bağlı gelişen sağlık sorunları: Hareketsizlik, dünya çapındaki ölüm sebeplerinde  dördüncü  sıradadır  ve tıbbi,ekonomik ve sosyal açıdan ciddi sonuçları olan küresel bir sorundur. Fiziksel olarak aktif bir yaşam  hareketsizlikten kaynaklanan kalp-damar-akciğer hastalıkları, obezite, diyabet, kanser (kolon ve meme) ,kemik hastalıkları (kemik erimesi ve kireçlenmeler) ve depresyondan koruyucudur. Düzenli olarak egsersiz yapmak pek çok kronik hastalıktan korunmada birincil öneme sahiptir ve erken ölüm riskini azalttığı  çalışmalarla kanıtlanmıştır.İş insanlarımızın hem kendi hem de çalışanlarının sağlığı açısından iş yerinde yapılabilecek basit fizyoterapi egsersizleri açısından işyerinde eğitimler düzenlemesi ve gerektiğinde konunun uzmanlarından yardım almsı, asansör yerine merdiven kullanması ve kullanılmasını teşvik etmesi, ofis içinde kısa yürüyüşlerle hareketliliklerini artırmaları son derecede faydalı olacaktır.

3) Mental stres kaynaklı problemler: Genellikle iş insanları yoğun iş temposu sebebiyle düzenli beslenme ve kaliteli uykuya yeterli özeni gösterememektedirler. Beklenmedik iş seyahatleri ve toplantılar, plan dışı gelişmeler  zaman yönetimi yapabilmek adına kendilerine ayırdıkları zamandan çalmalarına neden olmaktadır. Yetersiz ve kalitesiz uyku dikkat ve algının dağılmasına,konsantrasyonun zayıflamasına neden olmakta uzun dönemde bu durum kaygı bozuklukları ve depresyona neden olabilmektedir. Ayrıca düzensiz uyku ve stres, toplumda sık görülen, hayat kalitesi ve iş gücünde ciddi kayba neden olan migren ve gerilim tipi başağrılarının sıklığını  da artırmaktadır, ağrı kesicilerin kontrolsüz kullanımı başağrılarını kronikleştirmekte ve tedavilerini zorlaştırmaktadır. Baş ağrısı  bir sağlık problemidir ve tedavi edilmesi gerekir,ilaç ve enjeksiyon (botulinum toksin,migren aşıları)  yanısıra, gevşeme ve nefes egsersizleri gibi ilaç dışı yöntemlerle  de tedavisi mümkündür, ilaç dışı yöntemler stresle başa çıkmada da etkili olmaktadır.. Stresli iş yaşamı  hem iş insanları hem de ofis çalışanlarında sindirim sistemiyle  ilgili sorunlara da yol açmaktadır, gastrit, ülser, reflü, hazımsızlık-kabızlık-ishal atakları ile karakterize irritabl barsak sendromu sık görülen hastalıklardır.İş yetiştirme kaygısı, mali sorumluluklar ve zaman yönetiminde yaşanan zorluklar durumsal kaygıyı sürekli hale getirmekte, bu durum uzun vadede kaygı bozukluğu ve depresyon ile sonuçlanabilmektedir.

4)Uykusuzluk ve diğer uyku bozuklukları : Uykusuzluk; uykuya dalma ve uykuyu sürdürmede zorluk olarak tanımlanır ve stresör bir faktör sonrasında başlayıp kısa süreli olabileceği gibi kronikleşebilir de. Yoğun dikkat ve konsantrasyon gerektiren mesleklerde,örneğin yöneticilerde,kaliteli uyku ;dikkat ve konsantrasyon açısından çok önemlidir. Kaygı ve stres akut  gelişen uykusuzluğun nedeni olabilir ancak bazen altta yatan başka nedenler de uyku kalitesini bozuyor olabilir. Örneğin huzursuz bacaklar sendromu uykusuzluğa neden olabilen bir uyku hastalığıdır. İstirahat halindeyken bacaklarda ortaya çıkan huzursuzluk ve rahatsizlik hissi, hareketle kısa süreli olarak rahatlar ancak gece boyunca tekrarladığı için  kişinin uykuya dalmasını engelleyerek uykusuzluğa neden olabilir. Hipertansiyon,kalp-damar hastalıkları ve obeziteye neden olduğu bilinen uyku apnesi sendromu ;uyku sırasında solunumun kesintiye uğraması nedeniyle sık ve kısa uyanıklıklara sebep olur  ve uyku kalitesini bozar.Bazı hastalar gündüz aşırı uykululuktan yakınırken özellikle kadın hastalarda uykusuzluğa sebep olabilir. Kabus bozuklukları, Rüya uykusu hareket bozukluğu, karabasan olarak bilinen Rüya uykusu paralizisi de tedavi gerektirebilen uyku hastalıklarıdır ve uyku hastalıkları uzmanı tarafından tedavi edilmektedir.

Sonuç itibariyle iş dünyası ;hem çalışanları hem de yönetici ve işverenleriyle  ülkemiz ve bölgemizin kalkınmasında son derece önemli görevler üstlenmektedir.   uzun yıllar boyunca en verimli şekilde ülkemize hizmet edebilmeye devam edebilmeleri için kıymetli iş insanlarımıza tavsiyem öncelikli görevim olan koruyucu hekimlik adına sağlıklı beslenme ve egsersize önem vermeleri, sigarayı mutlak suretle bırakmaları ve düzenli sağlık kontrollerinden geçmeleri, özellikle yılda bir kardiyoloji, ve nöroloji muayenelerini ihmal etmemeleridir.. Sağlıklı ve verimli günler diliyorum..