Anadolu demek, Türkiye demek. Karadeniz Ekonomi gazetesi olarak uzun zamandır, iş dünyasının finansa erişim sorununu yazarken Avrupa’da yaşanan enerji krizi nedeniyle ihracattaki yavaşlamaya da dikkat çekmiştik. iş dünyası ile gezerken, tüm sorunlara rağmen yüksek enflasyon ve dövizdeki oynaklık iş dünyasının yatırım iştahını kesmedi. Yatırımcı iş dünyası; ‘Siz yeter ki bize yatırım yapacak arazi tahsis edin yer gösterin OSB’leri kamulaştırın biz yatırım yaparız’ mesajı veriyor. Bunun için illerin siyasilerine, valilerine, belediye başkanlarına, dinamiklere büyük görevler düşüyor.

 TÜRKONFED ile ortak yapılan “Anadolu’nun Nabzı” çalışması, yeni yatırım ve işçi çıkarmadan yana olduklarını ekonomi yönetiminin iş dünyasını rahatlatacak adımları atmakta geciktiğini ortaya koymaktadır.

Girişim dünyasına göre, Türkiye ekonomisinin en büyük sorunu enflasyon (%82.9). Onu yüksek faiz, finansmana ulaşamama, girdi maliyetlerinde artış, TL’nin aşırı değer kaybı, üretim-sanayi- vergi politikaları ve işsizlik izliyor.

Anadolu’da yer alan 304 iş insanı ile yapılan anket, çarpıcı sonuçları ortaya koydu. İş dünyası en büyük sorun olarak enflasyonu ve hammadde fiyatlarındaki artışı dile getirirken, siparişlerin yavaşlaması da durağanlığı artıran faktör olarak dikkat çekiyor.

Dünya Gazetesi, 2022 yılı 3’üncü çeyreğini kapsayan ankete göre üretimde risk faktörleri artıyor. İş dünyası son çeyreğe girerken, “siparişler azalıyor, hammadde fiyatları artıyor, tahsilat sorunu büyüyor, finansmana erişim sorunu var ve girdi maliyetleri artıyor” diyor. Avrupa’daki resesyondan ve iç pazardaki durgunluktan endişe eden her 3 iş insanından 2’si ise “işçi çıkarmayı düşünüyor musunuz” sorusuna “evet” yanıtını veriyor. Tüm bu can sıkıcı tabloya rağmen iş dünyası umudunu sağlam tutmaya devam ediyor. “Yılın son çeyreğinde yatırım yapacak mısınız” sorusuna ankete katılan iş insanlarının yüzde 46,7'si “Evet” diyor.

SORUNLAR ORTAK

Üçüncü çeyreği kapsayan ankette, yılın son çeyreğine iş dünyasının nasıl girdiği de damgasını vurdu. “Son çeyrekte üretime yönelik olası riskler arasında hangisi öne çıkıyor?” sorusuna iş dünyasının neredeyse yarısı, yüzde 43,4’ü “Siparişlerde yavaşlama” dedi. Her 5 iş insanından 2’si yani yüzde 39,1’i de “Finansman temini”ni son çeyreğin riski olarak ikinci sırada gösteriyor. Ukrayna ve Rusya arasında süren savaş da son çeyreğin risklerinden biri olarak öne çıkıyor. Aynı soruya son çeyreğin üçüncü riski olarak “Enerji kesintileri” yüzde 13,8 ile belirtiliyor.

Öte yandan, bu yılın 3’üncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre şirketinin küçüldüğünü söyleyenlerin oranı yüzde 13,2’den 18,8’e çıkıyor.

%69’U İŞÇİ ÇIKARMAYI DÜŞÜNÜYOR

İş gücü piyasasını son çeyrekte hareketli günler bekliyor. EYT tartışmaları alevlenirken, durgunluk iş dünyasının istihdam politikası üzerinde en büyük kara bulut olarak dolaşıyor. Ankette 304 iş insanına “Türkiye’nin ihracat pazarlarındaki ‘resesyon’ beklentisi ve iç pazardaki durgunluk nedeniyle işçi çıkartmayı düşünüyor musunuz?” şeklinde soru soruldu. İş dünyasından bu soruya yanıt yüzde 68,7 ile “evet” oldu. Bu sonuç da her 3 iş insanından 2’sinin işçi çıkartmayı düşündüğünü ortaya koydu. İşçi çıkartmayı düşünmeyenler ise yüzde 31,3 şeklinde.

YATIRIMDAN VAZGEÇMİYORLAR

Ankete katılan 304 kanaat önderi iş insanından 162’si yani yüzde 53,3’ü yatırım yapmayacağını açıklıyor. Çoğunluk yatırım yapmayacağını söylese de evet ve hayır yanıtları birbirine 6,6 puanlık yakınlıkta. İş dünyasının neredeyse yarısı yani yüzde 46,7’si yatırım yapacağını söylüyor. Üstelik bu yatırımların başında da ‘yeni yatırım’lar geliyor. Yeni yatırımları, modernizasyon ve kapasite artırımları takip ederken, “sürdürülebilirlik” yatırımları ilk üçte yerini alıyor. Finansa erişimde zorluk çeken üreten kesim sanayici, esnaf; ekonomi yönetiminden siyasetten Anadolu’dan yükselen sesin duyulmasını bekliyorlar.

Haftanın Sözü

“Hiçbir insan işini sevmeden başarılı olamaz.”