Tarım ve Orman Bakanlığı’nın her ilde oluşturduğu ekipler tahmini rekolte için çalışmalarını tamamladılar. Edindiğimiz bilgilere göre, rekolte 740 bin ton civarında tahmin edildi.

Rekolte tahmininde sanırım en ilginç tespit fındık alanlarının giderek arttığı Zonguldak’ın 43 bin tona kadar yükselirken, ana üretim bölgesi olan Trabzon’un ise 38 bin dolayında kalması. Hem de Zonguldak’taki bu üretim 26 bin hektarlık alanda gerçekleşecek. Trabzon’da ise üretim alanı 65 bin hektarın üzerinde. Bunun bir tarifi de çalışan Zonguldak’da üretim artıyor, yan gelip yatan Trabzon’da azalıyor. Ama ne hikmettir ki, üretimin arttığı yerde değil, yan gelip yatanların olduğu Trabzon’da üretim ve üretici adına konuşanlar çok oluyor!

*

2024 üretimi ile tahmini hallettik! Sıra geldi fiyatını ben diyeyim tahmin etmeye, siz söyleyen istemeye!

40 yıldan beri siyaset erbabına, “fındık fiyatı olumlu ya da olumsuz seçim zamanlarında asla sandığa olumlu veya olumsuz yansımamıştır. Aksini iddia eden var ise gelsin 1983’den bu yana olan genel yerel seçimleri fındık ve fiyatı üzerinden masaya yatıralım. Rakamlar bende mevcut” deyip duruyoruz, ama onlar “Alışkanlıklar paslı çivilere benzer. Söküp atmak zordur” sözüne örnek teşkil etmekten bir türlü vazgeçmiyorlar!

Gerçekleri rakamlarla ortaya koysak da onlar, “Adın ne  Reşit, sen de sen işit” babından bildiklerini okumaya devam ediyorlar.

2024 ürünü için de siyasetçilerin içinde fiyat için 200 TL ye kadar isteyenler bile oluyor.

*

Fiyat konusunda 40 yılda yaptığımız ve rakamlara da döktüğümüz tahminler üç aşağı beş yukarı tuttu.

Fındıkla yatıp, onunla kalktığımız, bunun yanında sektörün tüm argümanlarını bilerek ve değerlendirerek beyanlarda bulduğumuz için birileri “Uzman oldun” diye takılsa da, ekonomi ve temeli olan rakamlar olunca inanın uzman olmaya gerek yok.

*

Ortada bir yüzde 80’e yakınını ihraç ettiğimiz için bir “Dünya Ürünü” var ise, o dünyadan, yani başka ülkelerden gelen talepleri de dikkate alarak fiyat belirlemek zorundasınız. Çünkü fındık hem zorunlu tüketim maddesi değil, hem de artık dünya üretimi de giderek artıyor. Yani rakipler var. Rakiplerin fiyatını da dikkate almak zorundasınız.

Ne için? Öncelikle sizin fındığınıza talip olunsun? En çok ürettiğiniz için sizin fındığınız satılsın.

O zaman koyduk önümüze dünya üretim tablosunu. Dikkate aldık rekoltemizi. Hesap ettik çikolata sanayinden gelecek talepleri.

Kısacası aklın yolu birdir diyerek yaptık bir hesap:

İşte o hesap:

TMO, yani devlet geçen yıl Giresun Kalite fındığı kaç liradan almıştı? 84 TL’den… Peki TÜİK’in gerçek dışı olsa da açıkladığı yıllık enflasyon kaç? Yaklaşık yüzde 70. Enflasyon hesabı ile fiyat yaklaşık 143 TL.

Peki yıllardan beri hep “Fındık fiyatı 4 dolar olmalı” denilip durulmadı mı? Evet. Hatta Ziraat Odaları tarafından bile… Peki 4 dolar kaç TL ediyor? 34 Liradan hesap edelim. Rakam 136 TL.

Asayiş olaylarındaki çapraz sorgulama gibi 2 açıdan ve önümüzde herhangi bir seçim de olmayacağı gerçeği gibi birkaç da noktadan değerlendirme yaptığımız da 2024 ürünü fındığın fiyatı için makul ve mantıklı, verilecek, verilebilecek rakam nedir?

Ben 130-140 TL, ama o ki iki ikinin dört eder gerçeğini ortaya koyan rakamlarla tespit edecek olursak 135-145 TL arasında bir fiyat da olabilecektir. Ama sadece rakamların olduğu yerlerde değil, hemen hemen hayatın her aşamasında yaşanabileceklerle ilgili “3 aşağı 5 yukarı” diyoruz ya… Bunu da göz ardı etmeyelim.

Ancak, siyaset erbabının hesap-kitap, iç-dış piyasa bilmezlerinin (nasıl olsa kendi ceplerinden çıkmayacağı için olsa gerek) afaki rakamlarına, dahası sallamalarına itibar etmeyelim, kanmayalım.

İtibar edip, kananlar için geçmişte yaşanan kayıplarla ilgili rakamları görmek, öğrenmek isterseler ben de hazır.

Haa yeri gelmiş iken, fındığın ana üretim bölgesi olan Ordu’nun Ünye ilçesinin doğusunda kalan irili ufaklı üreticilerin mağdur edilmemesi, bunun için de desteklenmesi gerekmiyor mu? Gerekmez mi? Ama bunun yolu zadece fındığa yüksek fiyat vermekten geçmiyor? Devletin sosyal amaçlı desteklemeleri ne güne duruyor.

Kaldı ki fındığın fiyatı yüksek olduğu zaman kazananlar kimlerdir bilir misiniz?

Dışarıda bizden başka fındık üreten ülkeler, Türkiye içinde ise Ünye’nin Batı’sında yani Sakarya’ya kadar olan elverişle arazilerde ben diyeyim “en az 5-10 ton” siz söyleyin “40-50, hatta 100 ton” fındık yetiştirenlerdir.

O ki epey zamandır sadece sadece satırlara dökmekten uzak kaldığımız fındığı yeniden yazmaya başladıksa, ardı gelecektir. Onu da paylaşalım.