İbn Haldun’unla  ilgili ilk yazıyı ne zaman okuduğumu anımsamıyorum. “Umran” kavramına yüklediği  anlamı  kavrayabilmek için erişebildiğim makaleleri merakla  okuduğum günleri bugünkü  gibi  anımsıyorum. İlgi  Kültür ve  Yayıncılık  Dr. Arslan Tekin’in hazırladığı  Mukaddime’ yı  2015’de yayınlayınca, kitabı okurken  zihnimde  umran kavramının içerik arayışı alevlendi.

Mukaddime’nin   ilk cildinin 53 sayfasında ,” İnsanların ve ferdin, dünyanın insan yaşayabilecek yerlerinde bir araya toplanarak  yaşamlarından ve yeryüzünü  imar etmekten ibaret  olan  umran” tanımlaması yapılıyordu. Kavram  birey, topluluk  ve toplumların yaşamlarını  kolaylaştırmak için uygun yerleri zenginleştirmeyi, maddi ve  kültürel  zenginliği  artırmayı, insan yaşamını  kolaylaştırmak için  bağlantı kurmayı, iletişime geçmeyi ve işbirlikleri yapmayı da içeriyordu. Ayrıca, “umran”ın  değişik doğaları, farklı sonuçları olabileceği ve çeşitliliğinde de vurgu yapılıyordu. Umran  oluşturulurken  “doğa yasalarına” uygun davranılması gerektiğinin altı da çiziliyordu.

Eskişehir’de  mahalli  gazetelerde yazı yazmaya başladığım günden bu yana  yazdıklarımı merkez düşüncesini  hep aynı ilke  oluşturuyor: “Yapılan  iş  maddi  ve kültürel zenginlik üreterek insan yaşamını kolaylaştırıyorsa ‘anlamlı ve değerli’ dir; insan yaşamına değer katmıyorsa  önemsizdir, değersizdir ve anlamsızdır…”

Yaşadığımız doğanın  düzeni, dengesi ve döngüsü vardır… Doğa yasaları  düzeni oluşturur; o yasaları dikkate alan işler başarıya daha hızlı ulaşır… Doğada  üretilenler ile  tüketilenler arasında bir denge vardır; hepimizin  bildiği   var olan  yok edilemez, yoktan var edilemez diyen enerji yasası işler…Doğanın döngüsü  de ancak tüketilenin yerine  konan yenileriyle mümkündür; kendini yeniden  üretemediği zaman da  yok oluş süreci başlar… O nedenle  bugün  dünya  gündemine oturan “yeşil ekonomi” hepimizi  ilgi menzilinde olmalıdır.

Umran  önemlidir ,ama  açgözlülük ve sorumsuzluk sınırları  aşmaz, çeperleri  yıkmazsa…

Umran  önemlidir, ama akıl bir inanca, bir ideolojiye, önyargıya, yerleşik doğruya ve ezbere emanet  edilmezse…

Umran önemlidir, ama farklı  seçimleri  olan ve gelecek inşa  etme  iddiası bulunan  liderler peşinde gidilirse…

Umran  öneldir, ama ciddi fikirlerin yerine sloganlar konmazsa…

Umran önemlidir, ama kibir ve üstünlük inancını  besleyen bir  davranışa  kaynaklık etmezse....

Bugün beş dakika,  umran  oluşturmaya ne katkı  yaptığımızı sorgulayalım… Kendi iç dünyamıza  yolculuk  edelim… İnanın  elimiz  boş dönmeyecektir.