Hopa Ticaret ve Sanayi Odasının (TSO) girişimleriyle Artvin'in en önemli yöresel lezzetlerinden Laz böreği 6 Ocak 2019'da "Hopa Laz Böreği", hamsili ekmek ise 24 Eylül 2021'de "Hopa Hamsili Ekmeği" adıyla Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillenerek coğrafi işaret belgesi aldı.

Coğrafi işaretli ürünlerin seri üretimle ekonomiye kazandırılması ve bölgede istihdam sağlanması amacıyla Hopa TSO öncülüğünde "Sınır Sorumlu Hopa Girişimci Kadınlar Kooperatifi" kuruldu.

Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) ve Hopa TSO iş birliğiyle yaklaşık 350 bin liralık bütçeyle ilçe merkezinde açılan imalathanede 2 ay önce üretime başlandı.

İmalathanede, kooperatif çatısı altındaki 15 kadının ürettiği Laz böreği ve hamsili ekmek satışa sunuluyor.

Hopa TSO Yönetim Kurulu Başkanı Osman Akyürek, AA muhabirine, yöresel lezzetlerin coğrafi işaret tescil belgesi almasının, ürünün katma değerinin artmasında çok önemli bir faktör olduğunu söyledi.

Son yıllarda coğrafi işaretin öneminin daha iyi anlaşılmasıyla çok hızlı şekilde bölgede kıymet arz eden ürünlerin tespiti için çalışma yaptıklarını anlatan Akyürek, ilk olarak Laz böreğinin, ardından hamsili ekmeğin coğrafi işaret tescilini aldıklarını belirtti.

Akyürek, coğrafi işaret aldıktan sonra bu lezzetlerin endüstriyel bir ürün haline getirilip bölge ekonomisine ve istihdamına katkıda bulunulmasının önemine işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:"Biz de kadın kooperatifi kurup coğrafi tescil aldığımız bu ürünlerin üretimini yaparak ekonomiye kazandırıyoruz. Bu ürünler kadınların elinde bir marka haline gelerek Hopa'dan tüm Türkiye'ye ve dünyaya tanıtılacak. Yeni ürün tespit çalışmalarımız devam ederken 2022 yılında hamsili ekmeği Brüksel'e taşıyarak dünya markası haline getirmek için çalışma başlattık."

"Artık günlük üretimimiz var"

Kısa sürede tanınır hale gelen kooperatifin bölgeden ve farklı illerden siparişler aldığını aktaran Akyürek, "Önceden iki ürünün ilçeye gelen herhangi bir vatandaş tarafından tadılabilmesi için bir ev kadınına özel sipariş verilmesi gerekiyordu. Artık günlük üretimimiz var. Bu ürün bir telefonun ucunda, isteyen istediği kadar alabilir. Bu 3 yıl önce bir hayaldi." diye konuştu.

Akyürek, Laz böreğinin üretildikten sonra 72 saatte, hamsili ekmeğin ise 5 gün süreyle gönül rahatlığıyla tüketilebileceğini ifade ederek, "Buradan Türkiye'nin dört bir yanına sipariş göndermeye başladık. Türkiye'nin en uzak noktasına 24 saate ulaşıyoruz." dedi.

Kadınların buradan elde ettiği gelirle aile ekonomisine katkıda bulunduğunu, ekonomik özgürlüğüne kavuştuğunu vurgulayan Akyürek, üretime katılan kadınlar ile emeği geçenlere teşekkür etti.

Üretim yapan kadınlardan Ayten Demirbaş, kooperatifin kurucu üyelerinden olduğunu söyledi.

Hem Laz böreği hem de hamsili ekmeğin Karadeniz mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden olduğuna işaret eden Demirbaş, "Bu iki ürünü atalarımızdan aldığımız tariflerle gelecek nesillere taşımayı hedefliyoruz. Hopa'ya dışarıdan gelen turistlerin bu lezzeti tatmadan gitmesini istemiyoruz." ifadesini kullandı.

Demirbaş, burada çalışmaya başlamadan önce ev hanımı olduğunu belirterek, "Kooperatifin kurulmasıyla 15 kadın burada el ele verdik. Burada hem coğrafi işaretli ürünlerimizi geçmişten geleceğe taşıyoruz hem de ürünlerin satışını yapıp para kazanıyoruz. Kadının elinin değdiği her şey güzelleşir. Bunu burada bir kez daha kanıtladık." diye konuştu.

"Geçmişi 200 yılı bulan tarifi uyguluyoruz"

Neziha Topaloğlu ise Laz böreği ve hamsili ekmek imalatında geçmişi 200 yılı bulan tarifi uyguladıklarını anlattı. "Sadece Laz böreği ve hamsili ekmek yapmıyor bir tarihi de yaşatmaya çalışıyoruz." diyen Topaloğlu, üretime başlamadan önce Hopa Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünce açılan kursta hem hamsili ekmeğin hem de Laz böreğinin yapımını aslına uygun öğrendiklerini ve usta olduklarını aktardı.

Topaloğlu, üretimde doğal ve organik ürünler kullandıklarını kaydederek, "Hamsili ekmeğimiz çok enerji veren bir besin. İçinde yeşillik var. Balık var. Bu yüzden herkesin sağlıklı şekilde tüketeceği bir ürün." dedi.