“Esnaf, sattığı ürünün yerine ürün koyamıyor”

Sonbahar mevsimine 8.30 ile giren dolar kuru bugün 16 TL’ye dayanmış durumda. 4 ayda yüzde yüze yakın oranda artan başka bir deyişle Türk Lirası’nın dolar karşısında yüzde 100’e yakın kaybı hem üretici hem de tüketiciyi ciddi anlamda zora soktu. Doların artmasına bağlı olarak enerji ve ham madde de dışa bağımlı olan Türkiye son 4 ayda ciddi zamlarla karşı karşıya geldi. Türkiye ekonomisinin geldiği son noktayı değerlendiren Ordu/Fatsa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Tayfun Karataş şu değerlendirmelerde bulundu: Türkiye ekonomisi yabancı dövize bağlı. İhracatımızdaki ithalat oranı ise yüzde 70. İthalat ve ihracatı dövizle yaptığımız için iç piyasada fiyat istikrarı sağlayamıyoruz. Bu konuda üretici olmadığımız için zorluk çekiyoruz. Tüm sektörlerde, üretimde var olmamız ve markalarımızı arttırmamız gerekiyor. Döviz dalgalanmaları iç piyasada alım gücünün oldukça düşürdü. Bu modele ‘Çin’ modeli deniyor ama şunu unutuyoruz; Çin’in ihracatındaki ithalat oranı yüzde 0. Biz ülke olarak bunu yapamıyoruz”

“Sanayi artan maliyetleri ürünlerine yansıtmak zorunda”

Son bir ayda sanayi doğalgazın yüzde 78, sanayi elektriğine gelen zam yüzde 60 zam yapıldı. Bu dengesizlikle artan döviz rakamları ve TL’nin değer kaybetmesi üretim maliyetlerinde değişkenlik gösteriyor. Yerine koyma maliyetlerinde günlük değişimler oluyor. Asgari ücretin artmasından sonra bu ücretin üstünde maaş alan çalışanlarda da zam artışı olacak dolayısıyla sanayici bunu karşılamak için ürünlerine zam yapmak zorunda. Bir şehrin büyümesi, gelişmesi ve kalkınması için esnaflar olmazsa olmazdır. Türkiye’nin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılardan en çok etkilenen asgari ücretli vatandaşlarımız ama en az onlar kadar esnaflarımızda etkileniyor. Bu zor zamanlarda faaliyetlerine devam eden esnaflara destek olmak lazım. Türkiye’nin izlediği model, doları kontrol edilemez hale getirmiştir. Artan fiyatlarla bunun zararını çok net hissediyoruz.

FATSA OSB’YE 160 MİLYON DOLARLIK 3 YATIRIM YOLDA

Metrekare başına düşen istihdam oranında Karadeniz’in birinci, Türkiye’nin ise üçüncü Organize Sanayi Bölgesi (OSB) olan Fatsa OSB genişlemeye devam ediyor. Faaliyetlerine 450 dönümle başlayan bölge, ilk etapta yaptığı 500 dönümlük kamulaştırma ile alanını 950 metrekareye çıkardı. Yakın zamanda başlayan 3. Kamulaştırma çalışmalarıyla alanını 1500 dönüme çıkarmayı hedefleyen OSB, yeni alanlara yeni yatırımcılar çekecek. Hali hazırdaki firmalarla 6 bin kişiye istihdam sağlayarak 74 ülkeye ihracat gerçekleştiren bölge 2023 yılına kadar 20 bin istihdama ulaşıp 120 ülkeye de ihracat yapmak istiyor.

Genel Yayın Yönetmenimiz Murat Gürsoy’un Karadeniz Sohbetlerindeki bu haftaki konuğu Fatsa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Karataş. Türkiye ve bölge ekonomisine dair önemli açıklamalarda bulunan Karataş 2022 ilk yarısında 3 büyük yatırımcının Fatsa OSB’de yatırım yapacağını bu yatırım tutarının da 160 milyon dolar olduğunu söyledi.

Tayfun Bey göreve geldiğiniz yıldan bu zamana neler değişti?

Göreve geldiğimde Fatsa OSB’de 1-2 firma ile 300 istihdamla faaliyetler sürdürüyorduk. 1 ülkeye daha ihracatımız yoktu. Fatsa OSB varlığı ile yokluğu hissedilemeyen bir bölgeydi. Bugüne geldiğimizde 74 ülkeye ihracat yapıyoruz. İstihdam sayımız 6 bini aştı. 2023 sonunda istihdam hedefimiz 15 bin kişi. Ek 4 bin istihdam yaratmak istiyoruz. OSB, Fatsa ekonomisine her ay 30 milyon TL sıcak kaynak yaratıyor. Bu yeterli değil. Amacımız Fatsa’yı daha da ileriye taşımak.

Bir bölgenin kalkınması için neler gerekli?

Bir bölgede üretim yoksa kalkınmayı, refah düzeyini, istihdamı konuşmak mümkün değildir. Bunları konuşmak adına Fatsa OSB bizler açısından bir şans oldu. Hükümetin yatırımcılara sağladığı desteklerle bölgemizi kalkındırdık. Tarımın yanında sanayinin de olması gerektiğini bölge insanına sürekli anlattık. Fındık bizler için vazgeçilmez bir ürün. Ancak sürdürülebilir değil. Fındıkta fiyat politikası doğru olduğu zaman ekonomi iyi, fındıkta istenilen rekolte olmayınca ekonomi kötü olur. Bölgeyi kalkındırmak ve göçü önlemek için yapılması gereken tek şey ‘üretime dayalı sürdürülebilir ekonomik modeli var etmek.’ Bununda alt yapısı OSB’den geçiyor.

Fatsa OSB’nin üretim gücü ve potansiyeli açısından hangi konumda?

Türkiye’de 340 tane OSB var. Bu OSB’ler arasında metrekareye düşen istihdam oranında Karadeniz Bölgesi’nin birinci, Türkiye’nin üçüncüsüyüz. Bu durum doğru yatırım alanlarının doğru yatırımcılarla buluştuğunun göstergesidir. Birilerine depo ve rant kapısı oluşturmak için değil toplumun refah, gelişmişlik ve istihdamının artmasını düşünerek doğru yatırımcılarla OSB’yi buluşturduk. OSB’miz Kumru, Aybastı, Çamaş’ta Fatsa’nın bir parçasıdır. Fatsa’ya yakın diğer 7 ilçenin birbirine entegre olduğu yer Fatsa OSB’dir. Önceden insanlar İstanbul, Ankara’da iş imkanları bulmak için giderdi. Artık bölgede kalıyorlar. Fatsa, Ordu ekonomisinin yönünü belirleyen ilçe konumuna geldi.

Kamulaştırma işlerinde hangi noktadasınız?

Fatsa OSB 550 dönümdü bunun üzerine 400 dönüm daha kamulaştırma yaptık ve 950 dönümün üzerine çıkarttık. 950 dönüm üzerine 500 dönüm daha kamulaştırma yapacağımız alan var. Hukuki süreç devam ediyor. İmzasını atan vatandaşın parasını 1 hafta içinde ödüyoruz. Kamulaştırma bittiğinde 1500 dönüm araziye kavuşacağız. Bu şekilde tek parselde Karadeniz’in en büyük OSB’si konumuma geleceğiz.

2022’de yeni yatırımlar olacak mı?

Ordu’ya yatırımcı gelmek istiyor fakat yer göstermiyoruz. Fatsa OSB olarak bunun önüne geçmeye çalışıyoruz. 2022’in ilk yarısında Fatsa OSB’ye 3 dev yatırımcı getireceğiz. 3 farklı sektörde yatırım yapılacak. 160 milyon dolarlık yatırımı ilk 6 ayda Fatsa’ya aktarmaya çalışıyoruz. TL’ye çevirdiğimizde bu rakam 2 kat trilyon yapıyor. Bu parayı Fatsa’ya getireceğiz. 3 yatırımla 2 bin 600 yeni istihdam oluşturacağız. Bunların çoğu beyaz yakalı olacak. 74 ülkeye olan ihracatımızı 100 ülkeye çıkartmak istiyoruz. Fatsa OSB’yi artık tüm Türkiye tanıyor. Bu başarı Fatsa Ticaret ve Sanayi Odası’nın başarısıdır. Yatırımcılarımızın ihracat ve istihdam başarısı bize güç katıyor. Sadece OSB’de değil bölgede tamamen üretim seferberliği var. Bölgede işsiz bir vatandaş kalmayınca dek yatırım ve istihdamla Fatsa’yı buluşturmak istiyoruz. Fatsa ekonomisine sağladığımız sıcak parayı 55-60 milyon TL’ye çıkartmak gibi bir hedefimiz var.

Ordu hakkında düşünceleriniz neler?

Geçtiğimiz günlerde il bazında TÜİK rakamları açıkladı ve bu listede Karadeniz ilinin en küçük ili Ordu. Giresun gelir dağılımında Ordu’nun üzerinde. 30 Büyükşehir Belediyesi arasında en alt sırada yer alıyoruz. Bizlerin şapkasını önüne alıp bu rakamları incelemesi gerekiyor. Sadece Altınodru, Fatsa veya Ünye ile kalkınma sağlayamayız. Kalkınmayı 19 ilçe ile yapmak zorundayız. Tüm idareci ve yöneticiler olarak üzerimize düşen görev son derece fazla. Bu kalkınmayı sağlamak için önemli anahtar OSB’lerden geçiyor. Ordu 2.OSB’ninde bir an önce bölgeye hizmet verir hale gelmesi gerekiyor. Ordu, üretim ekonomisi dışında başka bir yapı ile büyüyemez. Sahaya inip sorunlara çözüm bulmak gerekiyor. Bu anlayışı biz idarecilerin kendilerine rehber edinmesi lazım. Bunları sağlayarak kişi başına düşen milli geliri, refah düzeyini ve gelişmişliği artırırız. Bunları yaparsak göç verme rakamlarımız da azalacaktır.

MURAT GÜRSOY / KARADENİZ EKONOMİ