yayınlanan rapora göre 2022 yılının 3. Çeyreğinde Türkiye Startup Ekosisteminde, 74 girişim, 202 yatırımcıdan 97 milyon dolar yatırım aldı. Bu çeyrekle beraber 2022 yılında şu ana kadar 232 yerli girişim 1,49 milyar dolar yatırım toplamış oldu. 3. çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yatırım sayısı 91’den 74’e yaklaşık %18 düştü. Yatırım miktarı ise 114 milyon dolardan 97 milyon dolara, yaklaşık %15 düştü.

2022 yılı dünya genelinde daralan ekonomilerin ve faiz politikalarının sonucunda startup yatırımlarının azaldığı bir yıl oldu. Yılın ilk yarısında Türkiye bu düşüş eğiliminden pek etkilenmemiş gözüküyordu. Ancak dünyadaki bu gerilemenin Türkiye’yi geçtiğimiz 3 ayda etkilediği görülüyor.

Rapordan genel başlıklar

2022 yılının 3. çeyreğine dair raporda yer alan genel başlıklar ise yatırım adedi ve miktarının çeyrek analizi, yatırım yapılan şehirler, en çok yatırım alan sektörler, yatırım aşamaları (aşamaların yatırım adedi/ miktarı, medyan ve ortalama yatırım miktarı), yatırım turları sayısı (bu çeyrek ilk yatırımını alan girişimlerin sayısı), kitle fonlaması (Kaç platformda ne kadar yatırım yapıldı, yatırım alan girişimlerin sektörleri ve şehirleri), yatırımcılar (Kurumsal ve bireysel yatırımcıların liderlik ettiği turların dağılımı, yerli ve yabancı yatırımcıların sayısı ve yatırımcı tipleri), girişimlerin kaç kurucu ortağı olduğu ve kurucu ortakların cinsiyetleri, ekosistemdeki ikincil işlemler, Türk diasporası” olarak yer aldı.

Yatırım aşaması ve turu

Geçtiğimiz 3 ayda yapılan 74 yatırımın 63’ü yani %85’i tohum aşamasında gerçekleşti. Bu 63 yatırım turunda 29,3 milyon dolar yatırım yapılırken yatırımların medyanı 339 bin dolar oldu. Geçtiğimiz çeyrekte ileri aşamada 4 girişim yatırım aldı. Bu girişimlerden ikisi ilk kez yatırım aldılar. Bu girişimler Uçtan uca fulfillment hizmeti sağlayan Oplog ve şifreleme teknolojileri ve dijital güvenlik alanında yüksek teknoloji ürünleri geliştiren Procenne oldu.

Geçtiğimiz çeyrekte yatırım alan girişimlerin %65’i (48 girişim) ilk kez yatırım aldı. İlk yatırımını alan girişimlere yapılan yatırım miktarları 4 bin dolardan 11 milyon dolara değişen geniş bir aralıkta seyir ediyor. Ayrıca geçtiğimiz çeyrekte ilk yatırımını alan girişimlerin medyan yatırım miktarı 230 bin dolar olarak karşımıza çıktı. Yılın ilk yarısında ise ilk yatırımını alan girişimlerin medyan yatırım miktarı 251 bin dolar seviyelerindeydi.

Diğer tarafta ekosistemde kadın kurucu ortaklar incelendiğinde 2022’nin üçüncü çeyreğinde yatırım alan 74 girişimin %28’inde en az 1 kadın kurucu ortak olduğu görüldü. Bu girişimler geçtiğimiz çeyrekte toplam 25.2 milyon dolar yatırım aldı.

Sektörlere göre dağılım

2022 yılının üçüncü çeyreğinde yatırım adetinin sektör dağılımında Yapay Zeka & Makine Öğrenmesi sektörü liderliğe geçti. Yapay Zeka & Makine Öğrenmesi sektörünü E-ticaret, Eğitim, Oyun ve Lojistik sektörü izledi. Geçtiğimiz 3 ayda en çok fonlanan ilk 3 sektör ise 8 yatırım turu ile Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi birinciliği, 6 yatırım turu ile E-ticaret sektörü ikinciliği ve 5’er yatırım turu ile Oyun, Eğitim ve Lojistik dikeyleri üçüncülüğü paylaştı. 2022 yılının üçüncü çeyreğinde fon miktarı büyüklüğünün sektör dağılımını incelediğimizde ise ilk üçü alışık olmadığımız Lojistik, E-ticaret ve İleri Malzeme Teknolojileri sektör dikeyleri en yüksek fon miktarını paylaştı.

En yüksek fonlamalar

2022’nin üçüncü çeyreğinde en yüksek fonlama miktarına ulaşan lojistik ve tedarik zinciri dikeyinde çalışan 5 girişim 29,2 milyon dolar yatırım aldı. Öne çıkan girişimler ise Logiwa, Oplog ve Tırport oldu. Geçtiğimiz çeyrekte en yüksek ikinci fonlama miktarına ulaşan e-ticaret dikeyinde çalışan 6 girişim 17,6 milyon dolar yatırım aldı. Son olarak ileri malzeme teknolojileri dikeyinde çalışan 1 girişim 12,8 milyon dolar yatırım aldı. Bu yatırım ise laboratuvar ortamında kimyasal, kristalografik ve ontolojik olarak elmas üretimi gerçekleştiren Appsilon’a ait. Yatırım adeti olarak en çok yatırım alan yapay zeka ve makine dikeyi toplam yatırım miktarına bakıldığında ilk 5’in dışında kalıyor. Öte yandan son dönemde ekosistem yatırımlarını domine eden oyun sektörüne bu çeyrekte 10 milyon dolardan daha az yatırım yapıldı.

Konya ve Isparta dikkat çekti

2022’nin 3. çeyreğinde yatırım alan girişimlerin merkezlerini incelediğimizde Türkiye girişimcilik ekosisteminin giderek genişlediğini görüyoruz. Yakın zamanda yatırım turuna rastlanmadığımız Konya ve Isparta’da yer alan girişimlerin yatırım turlarına şahit olduk. Geçtiğimiz çeyrekte yatırım alan girişimlerin merkezlerinin dağılımına baktığımızda 9 şehirde yatırım yapıldığını görüyoruz. Yatırım alan 74 girişimin 53’nün merkezi İstanbul’da yer alıyor. İstanbul’da yer alan girişimlerin yatırım miktarına bakıldığında ise 81,23 milyon dolar yatırım aldıkları gözüküyor. Şehirlere göre yatırım alan girişim sayısında İstanbul’un hemen ardından 9 girişim ile Ankara ve 5 girişim ile İzmir geliyor.

Yatırımcılar ‘melek’leşti

Geçtiğimiz çeyrek yatırımcılar açısından melek yatırımcıların, kitle fonlama platformlarının ve yabancı yatırımcıların Türkiye girişimcilik ekosistemine sürdürdüğü bir dönem oldu. Geçtiğimiz çeyrekte gerçekleşen 74 yatırım turuna melek yatırımcılar ve yabancı yatırımcılar dahil 202 yatırımcı katıldı. 202 yatırımcının 135’ini melek yatırımcılar oluşturdu.74 yatırım turunun 10’una yabancı yatırımcılar da katılım sağladı. Melek yatırımcılar dahil toplam 18 yabancı yatırımcının katıldığı 10 yatırım turunda toplam 45,4 milyon dolar fonlamaya ulaştı. Sadece yerli yatırımcıların katıldığı 64 yatırım turunda toplam yatırım miktarı 51,3 milyon dolar oldu.

Kitle fonlamanın etkisi

Kitle fonlama platformları ekosistemi genişletmeye ve girişimlerin fon ihtiyaçlarını karşılamaya devam ediyor. Geçtiğimiz çeyrekte Türkiye’de aktif 5 adet kitle fonlaması platformundan 3’ünde yatırım kampanyaları başarıyla tamamlandı. Bu 3 platformun verilerine göre 13 girişim hedeflediği fon miktarına ulaşarak yatırım aldı. Kitle fonlama platformları farklı şehirlerde ve farklı sektör dikeylerinde inovatif girişimlerin fona ulaşmasında ekosisteme faydasını sürdürmeye devam edecek.