Kahramanmaraş merkezli depremlerde küçük esnaf da büyük zarar gördü. Bölgede, 327 bin esnaf ve sanatkar faaliyet gösterirken, gelinen noktada birçoğu yaşamını yitirdi. Hayatta kalanlar ise işlerini sürdüremeyecek hale geldi. Deprem bölgesinde incelemeler yapan Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, dükkanların genelde binaların alt katlarında olduğunu ve birçoğunun toprağa gömüldüğünü belirtti.

“Çarşılar yeniden kurulmalı”

Bölgede tüm dükkanların enkaza döndüğünü kaydeden Palandöken, “Bütün hayatın döndüğü Hatay Uzun Çarşı yerle bir oldu. Kahramanmaraş’ta tarihi Kapalı Çarşı, Sarayaltı Çarşısı, Malatya’da, Adıyaman’da büyük çarşılar yıkıldı” dedi. Palandöken, deprem bölgesinin yeniden hayat bulması için esnafın ayağa kaldırılmasını olmazsa olmaz şart olarak gösterdi.

Esnaf çarşılarının hemen kurulup faaliyete başlamasıyla kentlere can geleceğini ifade eden Palandöken, şunları söyledi: “Esnafın bulunmadığı yerde insanların güveni de olmaz. Şehre güven gelmesi için esnafın ayağa kaldırılması gerekiyor. Göçü önlemek istiyorsak bunu öncelikli gündem maddesi yapmalıyız. Esnafın ışığı yanarsa o ilde hayat devam eder yoksa ölü şehir olur.”

Palandöken’e göre, bölgedeki sanayinin ayağa kalkması da esnafın yeniden inşasına bağlı. “Bu piramit gibi, yapılanmaya en küçükten başlamalıyız” diyen Palandöken, şöyle devam etti: “Bir fabrikayı yapmak belki uzun sürer ama bir tamirci dükkanını kurmak daha kolaydır. Öncelik düşükten olmalı. Evvela esnaf, sonra tüccar, ondan sonra sanayici olur. Ama esnaf olmazsa hiç biri olmaz. Çünkü biz onların iş ortağıyız. Fabrikada bir makine arıza yapsa tamirci esnafı onarır. Ürettiklerini esnaf aracılığıyla ulaştıracaklar. Onun için yapılanma esnaftan başlamalı. Şehir planlamacılar bir an önce çarşıda esnafın bayrağını havaya kaldırmalı.”

Önceliğin yeniden yapılandırmaya verilmesini isteyen Palandöken, “Önce işyerlerinin yeniden ayağa kaldırılması için ucuz krediler sağlanmalı. Kredi borçları konusu sonraki meselemiz” diye konuştu.

"Ucuz krediler üzerinde çalışıyoruz"

Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliği (TESKOMB) Genel Başkanı Abdulkadir Akgül, deprem bölgelerinde en çok lokantalar olmak üzere tüm esnafın ciddi yara aldığını söyledi. Akgül, “Esnafımızı yeniden ayağa kaldırmak için ne yapılması gerekiyorsa yapmalıyız” dedi. Travma nedeniyle kentleri terk edenlerin tekrar döneceğini söyleyen Akgül, “Onların işi de aşı da orada. Nereye gidecekler?” diye konuştu. Sahada esnafla görüşüp geri bildirimlere göre yapılacakları masaya koyacaklarını vurgulayan Akgül, “Ucuz krediler, devletin kredileri olsun ya da başka krediler ne olabilir bunun üzerinde çalışıyoruz” bilgisini verdi.