2023’ün seçim yılı olması nedeniyle belirli risklerin öngörülemez olduğu konusunda da hemfikir olan duayen isimler, yine de geleceğe dair umutlarını asla azaltmamış durumda.
 

UZUN VADELİ PLANLAMA YAPILMALI

Karadeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Hasan Osman Sabır, fındıkta rekolte artışına karşı ihracattaki düşüşe dikkat çekerek, “2022 ürünü fındık ihracatı geçtiğimiz seneye göre yaklaşık %20 aşağıda devam etmektedir. Geçtiğimiz sene rekor bir ihracat gerçekleşmiş ve sezon sonu itibari ile 345 bin ton ihracat rakamı yakalandı. Bu sezon, fiyat dalgalanmaları fazla olması sebebi ile çok isabetli bir kestirim yapmak zor ancak yine de sezonu 290-300 bin tona yakın bir ihracatla kapatmayı hedefliyoruz. Şu an uygulanmakta olan fındığın arz fazlasının depolanmak kaydı ile fiyatların ayakta tutulması stratejisi tüm paydaşlara uzun vadede zarar verecektir. En önemlisi yüksek fiyat ile diğer üretici ülkelerin yeni üretim sahaları açmalarının önünü açmamızdır. Unutulmamalıdır ki her yeni açılan üretim sahası bizim kendi üretimimize vurulan bir sektedir. Nihai hedefimiz çok üretip çok satmak olmalıdır. Çok üretmek için üreticimizin belli bir kazancı elde ediyor olması gerekir. Son 2-3 yıldır artan rekolteler de aslında üretim artışının olduğunu gösteriyor. Ancak, elimizde olan fındığı yeteri kadar pazara sürmez ve yokmuş gibi davranırsak, o talepler başka arz noktalarından sağlanacaktır. Hedefimiz, 400 bin ton ihracat olmalı. Bunun için de üretimin desteklemesi gerekir. En ideali, iyi üretim uygulamalarını yapan, verimini artıran ve hatta bahçe toplulaştırmasına katılan üreticiyi bulup onlara verilen desteğin artırılmasıdır ancak bu kısa sürede yapılabilecek bir uygulama değildir. O nedenle çok geç olmadan uzun vadeli fındık tarımı ve pazarlaması politikası uygulanmalıdır” dedi.

FİNANSMANA ERİŞİM BÜYÜK SORUN YARATTI
Orta Karadeniz Sanayi ve İş Dünyası Dernekleri Federasyonu (ORKASİFED) Yönetim Kurulu Başkanı Emin Bahri Uğurlu, 2022’nin sanayiciler başta olmak üzere ekonomik olarak zor bir yıl olduğunu vurgulayarak, “Finansmana erişim, dövizdeki oynaklık, elektrik ve doğalgaza yapılan zamlar iş dünyasını zorladı. 2023’te seçim var. Seçim yılı olduğu için neler olacağını kestirmek zor. Seçim ertesi ciddi sorunlar yaşanabilir çünkü şu an bütün problemler birikiyor. Herkesin ve özellikle KOBİ’lerin hazırlıklı olması lazım çünkü KOBİ’ler Türkiye için önemli. 2023’te şirketlerin en önemli gündemi yeşil dönüşüm ve dijital gelişim olmalı diye düşünüyorum. Nasıl ki 1800’lü yıllarda sanayiyi kaçırdıysak, şimdi bu zamanda da dijital gelişim ve yeşil dönüşümü kaçırırsak, önümüzdeki sene çok daha zorlanacağız. 2022’de 100 KOBİ varsa 70’i finansmana erişimde ciddi sorun yaşadı. Finansmana erişim sorununun çözüldüğü, daha çok ihracat yaptığımız, sağlıklı, mutlu, huzurlu bir yıl diliyorum” diye konuştu.

ÜLKEMİZİN GÜCÜNE İNANIYORUZ

Ordu Çamsan AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Poyraz, ekonomide yaşanan durgunluğa rağmen geleceğe dair umutlarının hiçbir zaman azalmadığını ifade ederek, “Ülke olarak güçlüyüz, her şeye rağmen birlik ve beraberlik içinde hep beraber yarınları ülkemiz için güçlü kılacağız” dedi.

Şirket olarak Türkiye’nin gücüne her zaman inandıklarını vurgulayan Ordu Çamsan AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Poyraz, “Ülkemiz ve bölgemiz için üretmeye yatırımlara devam edeceğiz. 2023 yılına girerken Dışarıda resesyon, içeride yüksek enerji maliyetleri; çelik, bakır, alüminyum, döküm, tekstil ve çimento gibi sektörlerde kapasiteleri yüzde 70’in altına çekti” dedi.

Poyraz, açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “Resesyon kaynaklı ihracatta yavaşlama ve enerji maliyetlerindeki artış, yanı sıra belli sektörlerde öz kaynak yetersizliği belli sektörlerde kapasite kullanım oranlarını tehlikeli seviyelere getirdi. Sanayi çarklarındaki yavaşlama elektrik tüketimi verilerinde de görülüyor. Ülke olarak güçlüyüz, her şeye rağmen birlik ve beraberlik içinde hep beraber yarınları ülkemiz için güçlü kılacağız.”

DAHA İYİ BİR YIL OLACAK

Ayyıldız Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Ayyıldız, şirket olarak 50 yıl önce Rize’de başladıkları yolculukta bugün; gıda, enerji, tarım, lojistik, inşaat ve gayrimenkul sektörlerinde bölgede önemli çalışmalara imza attıklarını ifade etti. Ayyıldız, “2022 yılı; pandemi döneminin sonuna yaklaşmasıyla beraber bekletilen plan, proje ve yatırımların harekete geçmesiyle birlikte gıda, inşaat ve gayrimenkul sektöründe hızla başlangıç yaptı. Bu sektörler akabinde diğer sektörlerinde canlanmasına katkı sağladı. Ukrayna-Rusya savaşının başlamasıyla birlikte döviz kurunun hızla artması, petrol, metal gibi hammaddesi yurt dışına bağlı olan sektörlerimiz için temel ürünlerdeki artışlar, piyasada güvensizliğe neden olmuş ve beklenilen hareket hızını sert bir düşüşe geçirmiştir. Bu dönemde emtia anlamında güçlü olan firmalar bu süreçten olumlu etkilenmiş ama petrol, enerji ve doğalgaz fiyatlarındaki artışlar bu olumlu hareketleri nötrlemiştir. Şirketimiz bu dönemde piyasadaki olumsuz etkileri önemli ölçüde en aza indirmiş ve bu süreci başarıyla yönetmiştir. Gelecek dönemlerde enflasyonun ve döviz kurlarının daha elverişli seviyelerde olması, halkımızın piyasaya daha güvenle yaklaşması bölgemiz açısından bütün sektörlerde hareketi artıracak ve daha başarılı dönemler geçirmemizi sağlayacak” diye konuştu.

GELECEĞE UMUTLA BAKMAK İSTİYORUZ

Tüm dünyada ekonomik kriz olmasına rağmen taleplerde düşüş yaşamadıklarını kaydeden Aktaşlar Lezzet Grubu Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Samet Aktaş, “Aktaşlar Lezzet Grubu aksine büyüme eğiliminde idi. Ancak talep artışlarına rağmen karlılıklarda ciddi azalma söz konusu enflasyon faiz kurdaki oynaklık gibi sebeplerden dolayı işletme sermayemiz üçe katlandı. Bizler de satış vadelerini düşürmek, hammadde bağlantıları ve uzun vadeli kredi çözümleri ile bu süreç için pozisyonumuzu aldık. Geleceğe umutla bakmak istiyoruz. Enflasyon sarmalı ülkemiz ekonomisi adına çok ciddi sıkıntılar açıyor. 2023 yılında genel seçim yaşayacağız seçime kadar olan süreçte bugüne kıyasla çok sert dalgalanmalar olmayacağını düşünüyorum. Ancak şöyle de bir etki var ki ihracat üzerine kurulmuş bu ekonomi modelinde dövizin TL karşısında değer artışının sürmesini bekliyorum” şeklinde konuştu.