6 buçuk milyon euroluk yatırım

Murat Gürsoy ile Karadeniz Sohbetleri’nde bu hafta Samsun Ticaret Borsası Başkanı Sinan Çakır’la beraberiz. Yakın bir gelecekte yeni yerleşkesine taşınması beklenen Samsun Ticaret Borsası’nın çalışmaları hakkında bilgiler veren başarılı başkan ile tam da Samsun’da kurulması planlanan yeni Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) için yapılan toplantı sonrasında bir araya geldik. Durum böyle olunca ilk sorumuz da bu toplantı ile ilgili oldu.

-Biraz önce Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Demir ve Samsun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı  Salih Zeki Murzioğlu ile bir araya geldiniz. Gündemdeki önceliklerinizi sorarak başlayalım istedik sohbetimize…

-Malumunuz ilçelerimizde yeni Organize Sanayi Bölgeleri kurulması için çalışmalarımız devam ediyor. Bu kapsamda Tersane alanının yanındaki 3 bin 300 dönümlük arazinin sanayi bölgesi olarak tahsisi konusunu ele aldık. İhtiyacımız olan yatırım ve istihdam hamleleri için bu türden çalışmaların bir an önce sonuçlandırılması öncelikli amacımız olduğu için şehrin dinamikleri ile benzer toplantıları yapmaya devam edeceğiz. Bugün sayın Demir ve Murzioğlu’na ev sahipliği yaptım. Güzel ve verimli bir toplantı gerçekleştirdik.

-Samsun için tabi ki bölge ve ülke ekonomisi için de böylesine güzel gelişmeleri biz de sizin aracılığınızla kamuoyuna duyurmaktan büyük mutluluk duyacağımızı ifade etmek isterim. Birazdan ekonomiye ilişkin değerlendirmelerinizi alacağız. Ama öncelikle sizi kısaca tanımak isteriz.

-1 Ocak 1959 tarihinde Trabzon’ un Of ilçesinde dünyaya geldim. Profesyonel iş hayatım özel sektörde çalışarak başladı. Yıllar içinde kendi işimi yapmaya karar verdim. Halen ihracat-ithalat, tarım,  gıda ve yem sektörü gibi alanlarda faaliyet gösteren Çakıroğlu Şirketler Grubu’nun Yönetim Kurulu Başkanlığını yürütmekteyim. 1992 yılında Samsun Ticaret Borsası Meclis Üyeliği’ne ardından yönetim kurulu başkan yardımcılığı görevine seçildim. 2009,2013 ve 2018 yıllarında yapılan seçimlerde Samsun Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı oldum. Samsun Ticaret Borsası Genel Kurul Delegeliği, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği; Ticaret Borsaları Konsey Üyeliği ve Strateji Geliştirme Üst Kurulu üyeliği görevlerini de yürütmekteyim.

-Üç dönemdir başında olduğunuz Samsun Ticaret Borsası’nın tarihçesi hakkında da bilgi verir misiniz?

-Borsamız bugün 70 üyesi ve 2 trilyon liraya yaklaşan işlem hacmi ile bölgenin ve ülkemizin öne gelen ticaret borsalarından biridir. Cumhuriyetin ilk yıllarında yani 1931 yılında İskele Caddesi’ndeki Ticaret ve Sanayi Odası’nın alt katına yerleşen borsamızın komiserliğini şair Rüştü Coşkun yapmaktaydı. 1953 yılına kadar faaliyetlerini burada sürdüren borsa 1953 yılında tüccarların başvuruları sonucu kapanmıştır. O tarihten 1968 yılına kadar Samsun’da Ticaret Borsası yoktur. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından Ticaret Borsası kurulmasına karar verilince 21 Kasım 1968 yılında seçimler yapılmıştır. Meslek grupları teşkil edilemediğinden doğrudan doğruya meclis seçimine gidilmiş, önceden tespit edilen üyelerin iştiraki ile seçim gerçekleştirilmiştir.

-O günlerde kotasyon listesinde hangi ürün grupları bulunmaktadır?

-Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar olarak tespit edilen kotasyon listesini hazırlayarak Ticaret Bakanlığı’nın onayına sunmuşlardır. Bu liste bakanlıkça onaylanmıştır. Bir yandan bu süreç devam ederken diğer taraftan seçilen asil ve yedek üyelerden bazıları istifa etmişlerdir. Ticaret Bakanlığı’nın geriye kalan üyeler ile faaliyetlere devam edilmesi talimatı üzerine de 28 Ağustos 1969 tarihinde borsamız resmen faaliyete geçmiştir.

-2002 yılında borsada bir anlayış değişikliğine gidildiğini duyarız. Bu konuda neler söylersiniz?

-Evet… 2002 yılında ürün borsacılığına geçiş yolunda Havza’da bir “Tahıl Borsası” inşaatına başlayan borsamız, ürünün laboratuvar koşullarında analizinin yapılarak üretici ve tüccarın bir araya gelip elektronik ortamda alım satım yapabileceği bir satış salonunun hazırlıklarının gerçekleştirmiş olup yakın bir tarihte hizmete sunacaktır. O tarihte tüm bölgeye hitap edecek geniş kapsamlı bir gıda laboratuvarı sektörün hizmetine sunuldu.

-Burada amaç sadece tahıl ürünlerini incelemek olmasa gerek…

-Tabi ki… Adı üstünde… Bir gıda laboratuvarından bahsediyoruz. 2007 yılında Avrupa Birliği Nuts İki Bölgesi’nde “bölgesel gelişme projeleri” kapsamsında yapılan Samsun Ticaret Borsası Özel Gıda Kontrol Laboratuvarında Aflatoksin Analizinin Akreditasyonu Projesi imzalanmış olup, 2009 yılında “Yağlı Kuru Meyvelerde AflatoksinTayini”nde akreditasyonu gerçekleştirilmiştir. Bunu takip eden her yıl, başka analizlerle akreditasyon kapsam yelpazesini genişletilmeye devam edilmiştir.

-Aynı tarihlere denk gelen bir de İhtisas Gıda Organize Sanayi kurulumuna ilişkin çalışmalar var bildiğimiz kadarıyla…

-2003 yılında Samsun’da bir İhtisas Gıda Organize Sanayi Bölgesi kurulması ile ilgili olarak faaliyete geçen borsamız projesini ilgili bakanlıklara sunmuş ve 2010 yılında bölgede ilk fabrikanın temeli atılmıştır. 2011 yılında Samsun Fuar ve Kongre Merkezi ve Samsun Teknopark, 2013 yılında ise Samsun Lojistik Merkezi projelerinde paydaşlardan biri olduk. Bu anlamda borsamız 1969 yılında resmen faaliyete geçtiği günden bugüne kadar gerçekleştirdiği veya öncülük ettiği atılımlar ve yatırımlarla şehrimizin ve bölgemizin ekonomik kalkınmasında aktif bir rol oynarken aynı zaman ilimizin sosyo-kültürel etkinliklerinde de desteğini vermeye devam etmektedir.

-Bilmeyenler için söyleyelim. Şu anda bulunduğumuz borsa binası Samsun-Ankara Karayolu’nun başlangıç noktasında yer almaktadır. Yakın bir gelecekte ise yeni binanıza taşınacaksınız? Yeni yerleşkenin fiziki koşulları sizce borsanın sunacağı hizmetler için bir avantaj sağlayacak mı?

-Elbette… Samsun Ticaret ve Sanayi Odası ile birlikte geçeceğimiz yeni binamız yaklaşık 6 ay sonra hizmete açılacak. Yani orada daha iyi koşullarda hizmet vereceğiz. Borsa olarak akredite gıda laboratuvarımızı da buraya taşıyacağız ve şimdilerde yapamadığımız kapsamlı ve büyük analizleri Türkiye’nin en büyük laboratuvarında yapacağız. 6 buçuk milyon euro tutarında bir maliyetle tamamlanacak bu laboratuvar hizmete girdiğinde sadece Samsun’a değil tüm ülkeye hizmet verecek.

-Bu durum yeni kazanımlar anlamına mı geliyor?

Hem ithalatta hem ihracatta Samsun Limanı’na giden veya gelen gemilerdeki analizlerin yarısı burada yapılıyor yarısını da şehir dışında yapmak zorunda kalıyoruz. İstanbul veya Mersin gibi… Biz bunu bitirdiğimizde demurajdan dolayı ödenen paraları ödemeyeceğiz. Bildiğiniz gibi demuraj dış ticaret işlemlerinde konteynerdeki yükün boşaltılması için alıcı (ithalatçı) ve satıcının (ihracatçı) yaptığı anlaşmayla belirlenen sürenin aşılması halinde konteyner başına alıcı tarafından (navlun dışı) ödenen gecikme bedeline verilen addır. Dolayısıyla döviz kazandırıcı bir durum olacak bizler için.

-Paydaşları arasında olduğunuz lojistik köy hakkındaki gelişmelerden de bahseder misiniz?

-Şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin de aramızda olduğu lojistik köy projesinde oda ve borsa olarak ilimize ciddi bir kaynak sağladık. Lojistik köyde binalar tamamlandı ve bir buçuk yıldır hizmet veriyoruz. Dökme yükler için 5-6 tane yatay depolar yapılacak. Bu projenin finansal karşılığı 50 milyon euroluk bir yatırım. Yani burada yapılacak işler Samsun ekonomisine büyük katkı sağlayacak.

-Diğer avantajlar peki?

Gümrükleme alanı buraya taşınacak, yerinde gümrükleme yapılacak bu da zaman kaybının önlenmesi anlamına geliyor. Oldukça geniş bir tır parkı olacak. Dolayısıyla şehir içi trafiğinde de ciddi bir rahatlama söz konusu olacak.

-Son olarak Samsun’dan yapılan ihracatı soralım. Ülkelerin Samsun’un toplam ihracatı içindeki payları nedir?

-Öncelikli ülke yüzde 11’lik performansla Hollanda. Rusya, Almanya ve Fas ayrı ayrı bakıldığında toplam ihracatın yüzde 6’lık kısımlarını karşılıyor. Daha sonra da yüzde 5’lik performansla Yemen geliyor.

-Çok teşekkür ediyoruz…