Esnaf ‘ek’ destek bekliyor
Coronavirüs salgınının ağır bir ekonomik krizi de tetiklediği ülkemizde esnaf ve sanatkârlar da payına düşeni fazlasıyla aldı. Ticari faaliyetlerine geçici süre ile ara veren esnaf ve sanatkârlar sicil affından fatura indirimlerine kadar ek destekler bekliyor. Gazetemize özel değerlendirmelerde bulunan esnaf odası başkanları durumun ciddiyetini ortaya koyan uyarılarda bulundular.
info@karadenizekonomi.com / 13.04.2020
Esnafın yüzlerce sektördeki faaliyetleri ile yılın 365 gün sokakları aydınlattığını söyleyen Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Kuaförden taksiciye, bakkaldan kamyoncuya yüzlerce sektörde, sayısı iki milyonu bulan esnafımız, tatil, bayram, yılbaşı demeden yılın 365 günü sokakları aydınlatır, hareketi ve sesi olur. Yeri gelir anahtarı, valizi emanet alır, unutulan cüzdanı, çantayı sahibine ulaştırır, vatandaşın parası yoksa veresiye defteri ile faizsiz bankası olur. Mahallenin muhtarı gibi hâkimiyetiyle yol sorana tarif eder, komisyon almadan kiralık evleri gösterir. Sermayesi az fakat gönlü boldur. Kültürümüzün en önemli parçası, ekonomimizin temel yapı taşıdır” ifadelerini kullandığı açıklamasında verilen desteklere teşekkür etti ve ekledi: “Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 virüsü nedeniyle ülkemiz ve vatandaşlarımız zor günlerden geçiyor. Evlerimizde kalarak virüsün yayılmasına engel olduğumuz bu dönemde birçok kesimdeki esnafımız da iş yerlerinin kapanması ile en çok yara alan kesim oldu. Devlet desteği bu noktada esnafımıza nefes aldırdı. Esnafımızın ışığının mecburen kapandığı bu günlerde bu destekler fener tutarak yolları aydınlatıyor. Fakat elektrik, su, doğalgaz faturalarında, Bağ-Kur prim ödemelerinde ve akaryakıtta kayda değer bir indirim sağlanması tüm esnafımıza nefes aldıracak önemli bir destek olacaktır. Esnafımızın iş yerindeki ışığının sönmesi evdeki ışığının da sönmesi anlamına geliyor. Bu ışığı söndürmeyelim.”
Samsun Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Güler: “Zor günler bizi bekliyor”
Samsun Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Hacı Eyüp Güler ise Karadeniz Ekonomi Gazetesi’ne yaptığı açıklamada coronavirüs salgını sonrasında yaşanacaklara dikkat çekti. Güler, “esnaf uzun süre iş yapamaz durumda olacak. Ertelenmiş kiralar ve kredi borçları derken asıl sorun salgından sonra karşımıza çıkacak" uyarısında bulunarak başladığı açıklamalarında şu öngörüleri dile getirdi: “Kira borçları, ertelenmiş kredi ve kredi kartları borçlarını düşündüğümüzde esnafı zor günlerin beklediğini şimdiden görebiliyoruz. Bütün bunlar esnaf kepenk açtığında karşısına çıkacak. Dolayısıyla, hükümetin esnaf ve sanatkârlar için Halkbank aracılığıyla sağladığı 25 bin liralık destek kredisinin coronavirüs mücadelesi içerisinde geçici de olsa esnaf için güzel bir destek. Ancak ya sonrası ne olacak.”
Ordu Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Başkanı Akyürek: Etkin sicil affı
Ordu Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Erdoğan Akyürek ise Karadeniz Ekonomi Gazetesi’ne yaptığı değerlendirmede krediye kolay erişimin önündeki engelin “etkin sicil affı” ile aşılabileceğine vurgu yaptı. “Şu anda en önemli sorunumuz krediye kolay erişememektir. Oradaki temel sorun ise sayın Cumhurbaşkanımızın ve ilgili bakanlarımızın ısrarlı açıklamalarının sahada karşılığının olmamasıdır. 25 milyon liralık kredi desteği bankaların inisiyatifine bırakıldığında zaten son nefesini vermek üzere olan esnafın krediye ulaşması imkânsızdır” ifadelerini kullanan Akyürek, asıl tahribatın küresel salgın sonrası yaşanacağı uyarısında bulundu. Akyürek, “Asıl zorluk ve tahribat salgından sonra yeni koşullar ve yenidünya düzenine alışmakla başlayacak. Uzun zaman alabilir. O nedenle hiç olmazsa dar günleri atlatmak için esnafımızın koşulsuz krediye erişmesi çok önemlidir” dedi.
Amasya Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Köse: “Asıl süreç henüz başlamadı.”
“Yaşanan olumsuzluklardan en çok etkilenen kesim hizmet sektörüdür. Yani yüzde 90 oranında bizim üyelerimizdir. Sanayici ve tüccar kadar bütün esnaf kesimi ciddi sıkıntıdadır.” Bu sözler de Amasya’dan geldi. Amasya Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı İsa Köse, gazetemize yaptığı değerlendirmede, “sadece işyeri sahipleri olarak bakmamak gerekir. Çalışanlarımız var, aşçımız, ocakçımız, kalfa ve çıraklarımız var. Biz taleplerimizi ilettik ve sayın genel başkanımız da işin içinde. 25 bin lira destek vereceğini açıkladı devletimiz. Krediye erişim konusunda daha esnek davranıldığını biliyorum, görüyorum ve hatta eminim. Geçmişten gelen sıkıntıları göz ardı ediyorlar. Kimseyi geri çevirmek istemiyorlar. Bu destek belki küçük esnafın daha az işçi çalıştıran işletmelerin işini görür elbette ama daha büyük işletmeler bu yükü taşıyamaz. 10-15 işçi çalıştıran işletmelerin işini görecek rakamlar değil bu paralar” ifadelerini kullandı.
Gümüşhane Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Başkanı Kara: “esnafa destek karşılıksız olmalı”
“Sicili bozuk olanlara bile bir takım teminatla kredi verilebiliyor ama yeterli mi derseniz elbette değil” diye sözlerine başlayan Beyler Kaya da çarpıcı tespitlerini ve çözüm önerilerini şöyle sıraladı: “Şurası bir gerçek ki esnafımız çok mağdur. Ama devletten esas talebimiz dükkânı kapalı esnaf ve sanatkârlarımıza karşılıksız el atmasıdır. Berber, kahvehane veya çay ocağı işletenler evine ekmek götüremiyor. En azından her ay aile durumuna göre 3 bin lira nakit destek sağlanmalıdır. Her koşulda bugün krediyi aldık yarın o kambur da sırtımıza binecek. Yine de her şeye karşın yeniden şekillenecek dünyada ülke olarak krizden en az hasarla çıkacağımıza inancım tamdır” diyen Kara, sözlerini bir uyarı ile tamamladı. “Yandaki komşusu ile ekmeğini bölüşen bir milletin ferdi olarak şu uyarıyı yapmak istiyorum ki; devlet ilerleyen günlerde esnaf ve sanatkâra destek olmazsaesnaf piyasaya çıkamaz ve yük daha ağırlaşır. “