Kurlardaki artış, akaryakıt zamları, köprü geçiş ücretlerinin artmasıyla lojistik sektöründe maliyetler gün geçtikçe yükseliyor. Ordu ve Giresun’da rekabet nedeniyle maliyet artışlarını fiyatlarına yansıtamayan firmalar ise durumdan şikayetçi.

Demiryolu karayolunun 3’te biri maliyetinde

Demiryolu maliyetlerinin karayolunun 3’te biri kadar olduğunu vurgulayan Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Servet Şahin şunları aktardı; “Karayolu hem bakım hem yapım maliyeti bakımından oldukça pahalı bir ulaşım yolu. Karayolunu 35-40 metre genişliğinde yapman gerekirken demir yolu en fazla 15-18 metre oluyor. Ayrıca demiryolunun en az 10 yılda bir bakım isterken karayolunu her 6 ayda bir tamir etmen gerekiyor. Bu da maliyet artışlarına neden oluyor. Samsun-Sarp demiryolu yapıldığında Çin’den Avrupa uzanan bir hat olacak ve ürünlerimizi pazarlamamız ihracat oranlarını artırmamız için müthiş bir imkan doğacak. Biz lojistik merkezi olmak istiyoruz. Bunun için deniz ve demiryolu ulaşımının mükemmel olması lazım. Karadeniz-Akdeniz yolu bittiğinde biz istemesek de lojistik merkez olacağız. O zaman sadece Ordu ve Giresun’un değil Sivas’ın Kayseri’nin Hatay’ın Gaziantep’in ve Kahramanmaraş’ın yani Karadeniz kenarında bulunan ülkelere ihracat yapan bütün illerin ihtiyacı olacak. Ayrıca havaalanı yapılmadan önce yaşanabilirlik kriterleri bakımından 59’uncu sırada olan Ordu şu an 43’üncü sırada. 16 basamak birden büyüme gerçekleşti.  Demir veya deniz yolunun yapılması ile kesinlikle ilk 30 içinde olacağız.”

Karadeniz ekonomisi canlanacak

Giresun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hasan Çakırmekiloğlu, “Demiryolu dünyanın en ucuz nakliye araçlarından biri. Samsun-Sarp Demiryolu yapıldığında rekabet gücümüz çok artacak. Ve sadece Ordu, Giresun değil Karadeniz ekonomisi canlanacak.” dedi

Samsun-Sarp demiryolu için birlik olunmalı

Birlik olunmalı vurgusu yapan Bulancak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ali Fatoğlu, “Karadeniz Bölgesi’nde lojistik maliyeti iş dünyası önemli sıkıntılar yaşatmaktadır. Samsun-Sarp Demiryolu’nun Ordu ve Giresun bölgesinden geçmesini sağlarsak iş dünyası yüklü miktarda lojistik ödemelerinden kurtulacaktır. Birlik ve beraberlik içinde Ordu-Giresun havalimanında gösterdiğimiz dayanışmanın aynısını Samsun –Sarp yolu içinde göstermeliyiz.” diye konuştu.

Artan lojistik maliyetleri Avrupa tercihini güçlendiriyor

İhracatta en büyük engelin lojistik olduğu söyleyen Sarıgöl Konveyör Sistemleri’nin Yönetim Kurulu Üyesi Semih Sarıgöl Karadeniz’in son 15 yılda önemli yatırımlar aldığını ancak Samsun-Sarp Demiryolu Projesi ile bu yatırımların taçlanacağını çünkü bölgenin buna çok ihtiyacı olduğunu söyledi.  Sadece karayolunun kullanılıyor olmasının fiyat artışına neden olduğunu vurgulayan Sarıgöl şöyle konuştu; “Akaryakıt fiyatlarındaki anormal yükseliş, nakliyecilerin belge, köprü, otoyol ücretleri maliyetleri artırıyor. Mesela geçen sene 3 bin liraya gönderdiğim tırı bu yıl 4 bine gönderiyorum. Bu oran her yıl yüzde 30-35 oranında artıyor. Firmalar kalitemiz konusunda bize güveniyor. Fiyat konusunda da anlaşıyoruz ama iş lojistiğe kalınca ürün bir anda pahalı duruma geliyor. Biz zaten Avrupa’dan daha ucuza üretiyoruz. Ama bazen nakliye fiyatı o kadar yüksek oluyor ki Avrupa’daki ürünle aradaki farkı kapatıyor. O zaman müşteri bizi değil onları tercih ediyor. Çünkü mesafe yakın ve nakliye daha ucuz.  Ama benim nakliye fiyatım daha ucuz olsa ben daha çok satarım. Bu sorunun çözülmesi için Samsun-Sarp Demiryolu’nun bir an önce yapılması gerekiyor. Tamamen karayolu kullanılarak işler çok zor yürüyor. Akaryakıt sektörü krizden çok çabuk etkileniyor bu da lojistik giderlerin artmasına sebep oluyor. Eğer demiryolu yapılırsa giderler çok azalacak ve ihracatta daha fazla fayda sağlanacaktır. Bu Karadeniz’in en az 50 yıl önünü açacak bir proje o nedenle bir an önce hayata geçmeli”

Yüzde 15’lik maliyet artışı

Ürettiğimiz dışarıya satmak için ya Samsun ya da Trabzon’a göndermek zorunda kalıyoruz diyen Turan Seramik Yönetim Kurulu Başkanı Burhan Çakmak şunları söyledi “Lojistik anlamında karayolu, denizyolu, havayolu ve demiryolunun mutlaka olması gerekiyor. Karayolları açısından kötü değiliz ama demiryolu ve denizde de sıkıntımız var. Liman sorunumuzu çözemiyoruz. Bunun için Ünye’de bir liman tasavvuru var ama ortada henüz bir proje yok. Bir konteyner limanına ihtiyacımız var. Ürettiğimiz dışarıya satmak için ya Samsun ya da Trabzon’a göndermek zorundayız. Bunun maliyeti hiç de az değil. Akaryakıt zamları, kurdaki dalgalanmalar derken lojistik maliyetleri her yıl yükseliyor. Hatta bu yıl yüzde 15’lik bir artış bekliyoruz. Ulaşımın çeşitlendirilmesi her zaman maliyet planlarını kolaylaştırır. Bu anlamda Samsun-Sarp Demiryolu projesinin gerçekleşmesini de önemsiyoruz. Böylece daha düşük fiyatlarla daha fazla yükü uygun şartlarda nakletme şansına sahip oluruz. Ama bizim ilk önceliğimiz konteyner limanı. Bir de Karadeniz-Akdeniz Otoyolu yakın gelecekte hizmete girecek. İhtiyaç o zaman daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır. Sağ olsun siyasiler bu konuda hep ön alıyorlar ama şimdilik soruna sahip çıkılması için atılan somut bir adım yok. Bütçe konusunda ciddi açıkları oldu Türk ekonomisinin. Faiz konusunda da açmazları. Dolayısıyla büyük bütçeli yatırımların akşamdan sabaha gerçekleşmesini bekleyemeyiz.”

Artan maliyetlerden uluslararası sermaye sahipleri kâr sağlıyor

Karayolunun pahalı ve çevreyi kirleten bir taşımacılık çeşidi olduğunu belirten Karimex Gıda Yönetim Kurulu Başkanı, “Lojistik maliyetleri çok yüksek geçen sene 2 bin 500-3 bin euro olan fiyatlar bugün 4 bin 500 eurolara çıktı. Ayrıca karayolu taşımacılığı pahalı masraflı ve çevreyi kirleten bir unsur.1980 öncesi Ordu ve Giresun limanlarından gemi ile ihracat yapılırdı. Şimdi ihracatçılar olarak gemi taşımacığının bir an öce yapılmasını istiyoruz. Samsun- Sarp demiryolu projesi de önemli bir proje ancak yapımı en az 20 yıla sürebilir. Ama istenirse 5 yıl içerisinde Ordu’ya bir konteyner limanı yapılabilir. Sadece yük değil yolcu taşımacılığı için de Karadeniz’i boydan boya gemi taşımacılığına açmak lazım. İstanbul’dan Hopa’ya kadar olan bölüme gemi indir bindir terminallerinin yapılmasının makro ekonomik açıdan bölgeye ve ülkeye büyük katkılar sağlayacağına inanmaktayım. Bugün nakliye firmalar 4 bin euro alıyor, gemiyle taşıdığımızda ise bu rakam bin euroya düşüyor.  Akaryakıt ya da tır maliyetlerini Türkiye için harcamıyoruz. Uluslararası sermayeye sahip olan firmaların cebine giriyor bu paralar. Deniz yolunu yaygınlaştırırsak para ülkenin cebinde kalacak. Biz de ihracatçılar olarak daha uygun fiyatlara fazla ürün satabileceğiz.” diye konuştu.  NAZAN BEDİR/ KARADENİZ EKONOMİ