Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık bülteninden derlenen verilere göre, vatandaşın kredi ve kredi kartı alışkanlıkları değişti.

Konut ve taşıt fiyatlarındaki yükseliş sonrasında faizlerdeki artışla da vatandaş krediye yönelimini değiştirdi. Kredi kartlarında da yapılan düzenlemeler enflasyonla çakıştığında kredi kartı harcamalarındaki artışa taksitli alışverişler eşlik etmedi.

BDDK’nın haftalık bültenlerinden derlenen verilerle 2022 yılı başından Temmuz 2024 son haftasına kadar olan süreçte, bu değişimler de dikkat çekti.

Kredi kartı harcamalarında artış

Kredi kartından taksitlendirerek yapılan harcamalar bir süre gündemin ilk maddelerinden olurken, bu alanda düzenlemeler de tartışılmıştı. Talebin kısılmasıyla enflasyonda mücadele açıklamaları ekonomi yönetiminin hamlelerinin ilk maddelerinden olurken, kredi kartı harcamalarında ise fiyatların yükselişi bir yandan krediler içindeki pay da bir yandan artış etkisi oluşturdu.

Kredi kartları harcamalarının toplam bireysel krediler ve kredi kartları toplamı içindeki payı yaklaşık 2,5 yılda iki kat artış gösterdi.

2022 yılının ilk haftasında kredi kartlarından yapılan harcamalar bireysel kredi ve kredi kartları toplamı içinde yüzde 20,99 pay alırken, 26 Temmuz 2024 haftasında bu oran yüzde 46,16 seviyesine çıktığı görüldü. Harcamaların payı son 2,5 yıl içinde en yüksek seviyesini Nisan 2024 ilk haftalarında yüzde 46,53 ile gördü.

Kredi kartında taksitler azaldı

Kredi kartı harcamaları krediler içinde payını artırırken, taksitli alışveriş ise azaldı. Kredi kartı harcamalarında gıda, kozmetik, market, akaryakıt, kuyum gibi alanlarda taksit yapılmamasıyla harcamalarda da trend değişikliği görüldü.

2022 yılının başında kredi kartları harcamalarında yüzde 41,88 olan taksitli harcamaların payı, 26 Temmuz 2024 haftasında yüzde 34,74’e geriledi.

İhtiyaç kredisinin yükselişi

Bireysel kredilere bakıldığında ihtiyaç kredilerinin payının arttığı görüldü. 2022 yılı başında toplam krediler içinde yüzde 59,72 olurken, 26 Temmuz 2024’e gelindiğinde bu payın yüzde 69,25 olduğu görüldü.

Konut kredilerindeki gerileme ev fiyatları ve faizlerdeki yükselişle gerilerken, bankaların kredi iştahsızlığı da bunda etkili oldu. Yaklaşık 2,5 yıl önce konut kredilerinin yüzde 38,61 olan payı yüzde 25,77’ye geriledi.

Taşıt kredilerinde de yıl sonu artış sonrası yeniden gerileme görüldü. 2022 yılı başında yüzde 1,67 olan taşıt kredisinin oranı yüzde 4,97 olurken, en yüksek 2023 sonunda 6,33 paya sahip oldu.