AB'nin, savaş sonrası uygulamaya başladığı yaptırımların önemli kısmı Rusya'dan ithal edilen fosil yakıtlara bağımlılığı azaltmaya yönelik adımları içeriyor. Bu kapsamda AB, Rusya'dan deniz yoluyla petrol ithalatını yıl sonuna kadar tamamen kesmeyi, doğal gaz ithalatını ise üçte iki oranında azaltmayı hedefliyor.

Rusya'dan kömür ve diğer katı fosil yakıtların ithalatı ise 10 Ağustos'ta yürürlüğe giren yaptırımlar kapsamında tamamıyla durduruldu. Savaş öncesinde AB'nin kömür ithalatında Rusya'nın payı yüzde 45 seviyesinde bulunuyordu.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerinden derlenen bilgilere göre, AB, Rusya'dan geçen yılın temmuz ayında günlük yaklaşık 300 milyon metreküp gaz ithal ederken, bu miktar Temmuz 2022 itibarıyla 100 milyon metreküpün altına indi. Böylece, AB'nin Rusya'dan ithal ettiği doğal gaz miktarı yaklaşık yüzde 70 azaldı. Gelecek aylarda bunun 80 milyon metreküpün altına düşeceği öngörülüyor.

Öte yandan, 2021'in Ocak-Temmuz döneminde Rusya'dan günlük ortalama 400 milyon metreküp gaz ithal eden AB'nin bu yılın aynı dönemindeki ithalatı günlük ortalama 240 milyon metreküp olarak hesaplandı.

Rusya'dan gaz ithalatının düşmesinde Rus enerji şirketi Gazprom'un ikinci çeyrekte birçok AB ülkesine tek taraflı gaz akışını durdurması ve haziranda Kuzey Akım üzerinden ilettiği gaz miktarını önemli ölçüde azaltması da etkili oldu. Bu kapsamda Almanya, İtalya, Fransa, Çekya, Slovakya ve Avusturya'ya doğal gaz akışı kısıtlanırken, Rusya-Ukrayna Savaş'ından bu yana 6 ülkeye de ihracat tamamen durduruldu.

İlk olarak 27 Nisan'da Polonya ve Bulgaristan'a doğal gaz tedarikini kesen Rusya, 20 Mayıs'ta Finlandiya'ya, 31 Mayıs'ta Hollanda'ya ve 1 Haziran'da Danimarka'ya ithalatı durdurdu. Son olarak 30 Temmuz'da Letonya'ya gaz tedariki askıya alındı. Söz konusu ülkeler Rusya'dan yaklaşık 22,2 milyar metreküp doğal gaz ithal ediyordu.

Ayrıca, 27 Temmuz'dan itibaren Kuzey Akım boru hattıyla Avrupa'ya günlük azami 33 milyon metreküp doğal gaz sevk edilebileceğini bildiren Gazprom, hattın sevkiyat kapasitesini yüzde 20'ye düşürdü. AB, bu dönemde azalttığı ithalatın büyük bölümünü sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatıyla karşıladı.

AB, Rusya'dan temmuzda günlük 1,9 milyon varil ham petrol aldı

2021'de günlük yaklaşık 11 milyon varil ham petrol ve petrol ürünleri ithal eden AB, bu miktarın yaklaşık yüzde 30'unu (3,4 milyon varil) Rusya'dan sağladı. AB'nin bu dönemde Rusya'dan ham petrol ithalatı günlük ortalama 2,2 milyon varil olarak kayıtlara geçti. Ham petrol ithalatının günlük yaklaşık 800 bin varili doğrudan Drujba boru hattıyla alınıyor. AB'nin Rusya'dan petrol ürünleri alımı ise geçen yıl günlük ortalama 1,2 milyon varil olarak hesaplandı. Bu miktarın 500 bin varilini dizel ithalatı oluşturuyor.

Öte yandan, gerçek zamanlı veri takip şirketi Vortexa verilerine göre, AB, temmuzda Rusya'dan günlük 1,9 milyon varil ham petrol ithal etti. Bu rakam, son 3 aydaki günlük ortalamaya göre 150 bin varil, savaş öncesi döneme göre günlük ortalama 800 bin varil düşüş anlamına geliyor. AB'nin Rusya'dan dizel ithalatı ise temmuzda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22 artışla günlük ortalama 680 bin varil oldu.

Drujba hattında akış devam ediyor

Rus petrolünün AB'ye taşınmasında ana hat olan Drujba boru hattında, Ukrayna üzerinden petrol akışı 4 Ağustos'ta askıya alınmış, 10 Ağustos'ta ise tekrar başlamıştı.

Yaklaşık 5 bin 500 kilometrelik uzunluğuyla dünyanın en büyük ham petrol hatlarından biri olan Drujba, Ukrayna ve Belarus üzerinden geçerek Polonya ve Almanya'ya ulaşırken, hattın güney kısmı Çekya ve Macaristan'a uzanıyor.

Söz konusu hattın teknik kapasitesi günlük 1,2-1,4 milyon varil seviyesinde bulunuyor. IEA'ya göre, Rusya'nın Drujba boru hattının güney ayağı üzerinden Macaristan, Slovakya ve Çekya'ya yaptığı ham petrol ithalatı günde 250 bin varil seviyesinde bulunuyor.