Türkiye’nin yedi aylık ihracatı yüzde 4,1’lik artışla 148,8 milyar dolara, 12 aylık ihracatı ise yüzde 3,4 artışla 261,5 milyara yükseldi. Mevcut gidişat Orta Vadeli Programı’nın gerisinde kalırken, ihracatçılar gelecek aylar için temkinli konuştu. Dış ticaret verileri açıklamasından önce basın mensuplarıyla bir araya gelen ihracatçılar, sanayiye ve ihracata destek verilmesini talep etti.

Türkiye’nin yüksek enflasyon sıkıntısının olduğunu, bununla beraber girdi maliyetlerinin arttığını kaydeden Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, “2023 yılı ihracatımız yerinde saydı. Başa baş noktalardayız. Bu yıl da benzer tablo var. Girdiler sürekli artıyor, çıktılar azalıyor. Alınan siparişlerden işletmeler zarar ediyor. Karşılık olmuyor. Üretim, istihdam ve ihracatın bir arada büyümesi lazım. Bir anda firmalar yüzde 35 küçültmek durumunda kaldı. Bu yılın ilk 5 ayında konkordato ilan eden firması sayısı 2023 yılı tamamını yakaladı” şeklinde konuştu.

Üretimde çarklar dönmüyor

Asıl nokta enflasyon olunca sanayi tarafı biraz unutulduğuna dikkat çeken Gültepe, “Belli noktadan sonra sürdürebilirlik de olmuyor. Sanayici şu an buzdağının altında, tekrar üzerine çıkmamız lazım. Türkiye pahalı değil, çok çok pahalı oldu. Türkiye’de şu an en ucuz şey döviz. Bizim kur artsın diye bir talebimiz yok. Bizim istediğimiz 1 yılda 100 birimlik ürün 40 puan artıyorsa kurun da o seviyede artması. Olacaksa bir anda olsun, düşecekse de düşsün. Sürüncemeye gerek yok. İhracatta yüzde 10 büyüme hedefimiz var. Bunun için enflasyonla kurun arasındaki makasın belli bir seviyede olması lazım. PMI verileri ortada. Çarklar dönmüyor. PMI düşüşünde talebin etkisi yüzde 20, ekonomi politikalarının etkisi yüzde 80’dir” ifadelerini kullandı.

“Kur politikası değişmediği sürece rekabette avantaj sağlamak imkansız”

Türkiye’nin rakiplerine göre yüzde 40-50 arasında pahalı olduğunun altını çizen Gültepe, sözlerine şöyle devam etti: “Müşteriler dolar bazında en fazla yüzde 2 artışı kabul edebilir. Kur politikası değişmediği sürece rekabette avantaj sağlamak imkansız. İnovatif üretim yapabilmek için zaman lazım. Bugünden yarına olmaz. 0’dan 100’e bir anda çıkmak zor. Bir anda büyüyüp markalaşamazsınız. Sektörler zaten kademe olarak büyüyor. Süper ligde oynamaya devam ediyoruz. Bize ‘bir alt lige inin’ diyorlar. Konkordato yapacak firma sayısı hızla artacaktır. Şu anki tabloya göre enflasyonla mücadelede aşağı yönlü sonuçları görmeden ekonomi yönetiminin ihracatçıya destek vermesi zor görünüyor.”

“Altın muhasebesi yapılırsa vergi artışı olur”

Mücevher sektörüne yapılan baskın denetimler hakkında değerlendirme yapan Mücevher İhracatçıları Birliği (MİB) Başkanı Burak Yakın, “Biz kayıt altına girmek istediğimizi sürekli söylüyoruz. Baskınlar yapılsın ancak bilinçli olarak yapılmasını tercih ederiz. Yapılan baskınlar biraz gelişigüzel oldu. Sektör başkanlarına da sorularak bilinçli ve rutin bir denetleme yapılmalı. Kayıt dışını tespit etmek lazım. Altın muhasebesini yapmadan merdiven altı işletmeler olmaya devam edecek. Bizden vergi almak istiyorlarsa vergi paketinde altın muhasebesinin çıkması iyi olur. Şu anda firmaların öz sermayesinden vergi alındığı için kayıt dışı olmayı tercih ediyorlar. Sektörel bazlı özel imkanlar olmalı. 1 sene bizi denesinler, vergi artışlarını görecekler. Altın rezervini de görürüz, üretimi de görürüz” dedi.

Üretim ve istihdamda tehlike çanları çalıyor

TİM Başkanvekili ve Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) Başkanı Kutlu Karavelioğlu: Bizim sektörün önemli konularından biri kayıt dışılık. Mesleğini hakkı ile yapan ve yapmayanlar var. Bu sene başında kayıt dışı raporunu yayınladık. Yüzde 24-25 civarında kayıt dışılık var. Amacımız bunu azaltmak. Adana Sanayi Odası (ASO) Başkanı Zeki Kıvanç: İstihdam ile ilgili sorunlar devam ediyor. Ara eleman ihtiyacı var. Bir kadın kaynak operatörü yetiştirdik o da Almanya’ya gitti. İnsanlar AVM’de güvenlik görevlisi olarak çalışmak istiyor ancak sanayide çalışmak istemiyor. Tekstil ve konfeksiyonda son 1,5 senede 300 bin istihdam kaybı oldu. Sektör de kazanamıyor. Son 6-7 aydır kurulu kapasiteler çalışmıyor. Kapasiteler yüzde 50’ye düştü. Akdeniz Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği (AKAMİB) Başkanı Onur Kılıçer: Türkiye’nin en büyük markaları Kayseri’de. İhracatın da yüzde 50’sini büyük markalar yapıyor. 1450 dolara satılan yatak odası takımı 450 dolara Çin’den geliyor. Fiyat rekabetini kaybettik. Elektrikli ev aletleri üreten firmalarımız üretim yavaşlatıyor. 3 ay önce işçi bulamıyoruz diyorduk, şimdi işçi çıkarmadan nasıl üretim yapabiliriz bunu düşünüyoruz.