Ülkemizin en önemli ihraç ürünü, Karadenizlinin de başlıca geçim kaynaklarından biri olan fındıkta 2016 yılı ürünü toplanmaya başlandı. Hatta kurutma işlemine bile geçildi.Kısa bir süre içersinde ise serbest piyasada işlem görmeye başlayacaktır.

Sektörle ilgili son yaşanan gelişmeleri değerlendirmek üzere  üretici, tüccar ve ihracatçı kimliğiyle tanınan aynı zamanda Karadeniz Fındık ve Mamulleri Birliği’nde yönetim kurulu üyesi  olan Mehmet Albayrak  özel açıklamalarda bulundu.

Yeni fındık  sezonu öncesi rekolte ve fındık fiyatlarını değerlendiren Albayrak ''Fiyat üzerinden gerçekleşen kısır çekişmeler  bizi hiçbiryere götürmeyecektir''diyerek şunları kaydetti.

Üreticiler ve üretici temsilcilerinin tek uğraştığı konu fındık fiyatlarıdır. Fiyata endeksli yönlendirmeler ve beklentiler istenildiği gibi olmadığı zaman herkesin 

zarar ettiği bir ortam oluşmakta ve tüm kesimler bu anlayışlardan zarar görmektedir.Bu tartışmalar sektörün herkes için kârlı ve verimli olmasını engelleyen en önemli sebeplerdir.

Fındığı alıp işleyip ihraç eden ihracatçı ve sanayici kesimler, uluslararası kalite sistemlerine göre işletmelerini düzenlemişler, pazarda var olabilmek ve alıcıların isteklerine cevap vermek için milyon dolarlarla ölçülen yatırımlar yaparak sektörde varlığını sürdürmeğe çalışıyorlar..Bu işletmeler üreticiden peşin bedelle aldıkları kabuklu fındıkları işleyerek 90 gün vadeli olarak ihraç ediyorlar.İnanılmaz bir rekabet var. Peki sermayeleri yeterlimi? Hayır. Toplam işin yüzde doksanı banka kredisi. Asıl parayı kim kazanıyor? Bankalar.Üreticiden fabrikalara gelen mallar tüccarlar tarafından peşin bedelle satın alınmaktadır.

Fındıkta   kalite konusunada değinen Albayrak, üreticinin dünya standartlarına göre üretim yapmak zorunda olduğuna dikkat çekerek,bu zorunluluklar yasalarla tarif edilmeli ve dentlenmelidir dedi.

Peşin bedelle satın alınan fındıklar üreticilerce doğru hasat edilmediği için ürün kalitesi açısından ayıplı fındıklar haksız kazanç sağlayan özellikler taşımaktadır. Çürük fındık, gizli çürük, toksinli fındık, rutubetli fındık, urlu, kurt yenikli fındık, boş fındıklar bunların başında gelmekte.Taş, toz, elma vb yabancı maddelerden oluşmaktadır.Tüccara teslimat anında gözden kaçan ayıplı fındıklar, ambara girdiğinde sağlam fındık olarak işlem gördüğü için tüccarın cebinden üreticiye hak etmediği meblağlar ödenmektedir. Bu gerçekler vicdanen, dinimizce ve de ticaret kuralları gereği kabul edilmemesi gereken bir durumdur ve yıllardır sürüp gitmektedir.

Fiyatların tavan yaptığı geçen yıl ve eski yıllara göre bu yıl ortalaması 10 TL/kg olan fındık fiyatında, bu tür haksızlıklar tüccarlara çok büyük zararlar vermektedir. Üreticinin ürününü pazarda oluşan fiyattan peşin olarak alan tüccar kesimi görevini en iyi şekilde yaparken üreticinin kendisine çeki düzen vermesi bu gerçeklere göre üretim yapması ve malını pazara bu ayıplarla sunması kabul edilemez.

Fındık üreticileri sektöre istikrarlı, sürdürülebilir, kaliteli, iyi tarım uygulamaları, insan sağlığı gibi kriterlere uygun ürün üretmek dünya stantlarında göre üretim yapmak zorundadırlar. Bu zorunluluklar yasalarla tarif edilmelidir. Fındık üreticisi nasıl olmalıdır. Fındık üretimi için neler yapmalıdır? Ürettiği ürünün özellikleri neler olmalıdır?Tüm bu konular yasalarla tarif edilmeli ve denetlenmelidir.

Üretimde yaşanan sıkıntılarada değinen Albayrak,diğer ülkelerin üretimde hızla ilerlediklerini söyliyerek,rekabet gücümüzü düşürmeden biran önce çözüm üretmeliyiz dedi.

Fındık fiyatlarının son yıllarda önceki yıllara göre iki ve üç kat yükselmesi aynı enlemde bulunan ülkelerde fındık dikim alanlarını hızla artırmaktadır.Komşumuz Gürcistan ve Azerbaycan 1990’lı yılların başında 35 bin ton fındık üretirken bugün 100 bin tonlara ulaşmışlardır.

Bu ülkelerde makineli tarım yapmaya elverişli araziler olduğu için üretim maliyetleri düşüktür ve fındık üretimleri izlenebilirlik açısından tercihte öncelik arz etmektedir. Maliyetler düşük olduğu için Türk fındığından kilogramda 1 dolar daha ucuzdur.

Son yıllarda Slovenya, Romanya, Almanya, Makedonya, Çin ve Şili gibi ülkelerde de fındık üretimleri hızla artmaktadır.

Zor bir coğrafyada, özellikle Doğu Karadeniz fındık alanları üretim maliyeti açısından son derece dezavantajlıdır. Bu fiziki şartları göz önünde tutarsak bir an evvel kolları sıvamak dünya ile rekabetteki şansımızı korumak için çalışmak gerekir. Fındık fiyatlarının yüksek olmasını istemek yerine üretim maliyetlerinin düşürülmesi ile ilgili projelerin yapılması üreticinin daha az harcama, daha fazla kâr elde etmesini sağlayacaktır. Üreticiler adına konuşan kesimin fındık üretimi, hasadı ve üretim maliyetleri konuların da çözüm üreten projelerle sektöre katkıda bulunmaları yüksek fiyat taleplerinden daha faydalı olacaktır.

Sektördeki her kesimin mutlu olması için tarafların birbirinin sesine kulak vermesi gerektiğinede dikkat çeken Albayrak son olarak şunları şfade etti.

Fındık sektöründe yalan yanlış beyanlarla üreticileri yanıltıp kavga ortamı yaratanların mevcudiyeti zaman içinde yok olup gidecektir.Sektörün geleceğini düşünmeden günlük çığırkanlık yapanlar sektöre ve ülkeye büyük zararlar vermektedir. Bu anlayışların yerine iş birliği yaparak bölgemizin ve ülkemizin menfaatlerini ön planda tutan anlayışlara acil ihtiyaç vardır. Her kesimi sektöre daha geniş açıdan bakmaya davet ediyorum.