12.06.2023
Profesör Daron Acemoğlu, İstanbul’da ‘’ Yakın Gelecekte Dünya ve Türkiye’’ başlıklı bir konferans verdi. Acemoğlu,Türkiye’nin ‘’yüksek ve kaliteli büyümesi ‘’ için 5 temel eylem önerdi:
1-Verimlilik konusuna odaklanın! Verimlilik Türkiye’nin en büyük problemidir.
2-İktisadi ve siyasi kurumlar çok kötü durumda, bunlar iyileştirilmeden daha iyi büyümeye gidilmesi zor.
3-Teknolojik yatırım için yabancı sermaye önemli ve uzun vade için gelmeli. Bunun için yargı kurumlarına inanç ve güven gerekiyor.
4-Teknolojiye yatkın bir gençliğin yaratılması gerekiyor. Türkiye gençlerini doğru yönetmiyor.Yapay zeka gibi konuları bir kenara bırakıp Türkiye’nin kendi başına büyümesi mümkün değildir.Türkiye eğitim sistemnini gözden geçirmeli. Mühendislikte ‘’acaip‘’ bir düşüş var. Kurumsal çöküş tek başına olmuyor, bu aynı zamanda siyasi hakların çöküşüyle de alakalı bir konudur.
5-Ekonominin en yıkıcı sorunu enflasyondur. Bunun için para politikası doğru hale getirilmeli. Seçim ekonomisiyle devletin artan bütçe açığının kapatılması gerekiyor. Bunun için para politikasının güven vermeli.
5 temel eylem dışında Daron beyin söylediği başkaca şeyler de var, onları aktarmak istiyorum:
+Türkiye son 35 yıldır kaliteli büyüme sağlamadı. Türkiye 2006’de ne ihraç ediyorsa bugün de onu ihraç ediyor. Türkiye hem dijital, hem de kurumsal teknolojilere ayak uydur(a)mıyor.
+Türkiye’nin durumunda olan 20-30 tane gelişmekte olan ülke var. Hiç biri yapay zekadan söz etmiyor.
+Türkiye için en kötü şey gelecek 15 senenin bundan önceki 15 sene, gibi devam etmesi, demokrasinin kuvvetlenmediği ve ekonomik istikrarın zaman zaman artıp zaman zaman azalmasıdır.
Doğru söze,berrrak akla ne denebilir?
Metne ‘’imzamı’’ koyuyorum.
Ancak…
1960’dan bu yana benzeri 6 kalkınma reçetesini anımsıyorum.
Bir ülke her 10 yılda bir Sezen Aksu’nun ‘’ Kaybolan yıllar’’ adlı 1977’deki özgün şarkısını tekrarlıyorsa, konu ekonominin boyutunu çok aşıyor, önceliklerini bir tesbit rejimi olan demokrasi ‘’bilanço açığı’’ veriyor demektir.