13.07.2022
Trabzon Ticaret Borsasında da uzun süre görev yapması fındık piyasasına gerek üretici ve gerekse tüccar gözüyle bakabilen gazetecilerden biri olan Murat Taşkın, rekolte tahmini ile birlikte fiyat tahmininde de bulunmuş.
Bu yılki rekoltenin 750 bin ton dolayında olacağını belirten Murat Taşkın, dün Karadeniz gazetesinde yayınlanan yazısında ''Ordu banko, plase Samsun'' şeklindeki öngörüsüyle 2022 yılı ürün için 52 ila 55 lira arasında bir fiyat beklediğini dile getirmiş yani.
TMO, böyle bir fiyat açıklar mı bilmiyorum.
Ve fakat.
Olması gereken budur aslında.
Bu nedenle ''Ordu banko, plase Samsun'' öngörüsü için Murat Taşkın'a yönelik ''Fazla iyimser bir beklenti'' şeklinde gelebilecek eleştirileri anlamsız buluyorum.
Murat Taşkın, beklentiden öte olması gereken bir tespitte bulunmuş aslında.
Bu yazının hazırlandığı sıralarda Fatsalı üreticilerden Hazım Baş'la görüşürken geçen yılki ürününü 26 liradan sattığını öğrendim.
Buna karşın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen yıl fındık fiyatlarını açıklarken, "Fındık alım fiyatımız yüzde 50 sağlam iç esasına göre, Giresun kalite fındık için kilogram başına 27 lira, Levant kalite fındık için ise kilogram başına 26,5 liradır. Yüksek randımanlı fındığa en az 1 lira fazla ödeme yapılacaktır. Çiftçilerimize alan bazlı mazot ve gübre desteğini de kilogramda 2 lira olarak veriyoruz. TMO'nun fındık alım fiyatı nihai olarak fındık fiyatları kilogramda 29,5 lira ile 30 lira arasında gerçekleşiyor” demişti, biliyorsunuz.
Ürününü 26 liradan satma başarısı gösteren Hazım Baş, piyasada çok iyi bir fiyat yakalamış aslında, çünkü her üretici o fiyatı göremedi maalesef.
Bu yılın ürününe geçen yılki fiyatın iki katına denk gelecek ölçüde 52-55 lira oranında değişen bir fiyat verilir mi bilmem ama maliyetler, geçen yıla oranla iki katın çok üstüne çıktığı da biliniyor.
En basiti, en az artan girdilerden biri olan yevmiyeler bile bir yılda 150 liradan 250 liraya çıktı.
Ot biçme makinelerinin günlük ücreti geçen yıl 450-500 lira dolayındayken, bu yıl bin lira düzeyine yükseldi.
Üreticinin canını en çok yakan girdi maliyeti ise gübrede yaşandı.
Geçen yıl türüne göre 3 bin ila 5 bin lira dolayında olan bir ton gübre bu yıl, 6 bin ila 10 bin lira arasında değişen fiyatlardan satılıyor.
Üretici Hazım Baş, erken aldığı için bu yılın gübresine 8 bin 500 lira ödemiş mesela.
Hazım Baş’tan öğrendiğime göre, gübre fiyatları türüne göre olduğu gibi, alım tarihine göre de değişiklik gösteriyormuş.
Yani ''Erken kalkanın, erken yol aldığı'' gibi gübreyi erken alabilen daha az para harcamış oluyor yani.
Mazot fiyatları ile elektrik su maliyetlerindeki artışı sanırım söylemeye gerek bile yoktur.
Bu nedenle Trabzon'da fındık piyasasının 61 liradan açıklanması gibi bir beklenti var ama 61 liranın verileceğini zannetmemekle birlikte 52-55 lira aralığındaki bir fiyat çok makul gibi görünüyor aslında.
5-6 yıl kadar önce Ordu'da üreticiler Karadeniz sahil yolunu trafiğe kapatarak fındığa verilen fiyatları protesto etmişler ama ürün o yıl iyi para getirince, AK Parti ilk seçimde Ordu'da yüzde 50'nin üstünde oy alarak zafer kazanmıştı.
AK Parti kurmayları ve de özellikle Cumhurbaşkanı, seçimler yaklaşırken, fındığın ziyan olmaması için üreticilerin beklentisine kulaklarını tıkamayacaklardır.
En azından ben öyle düşünüyorum.