27.12.2020
“Ke Nako (Şimdi zamanı)”
Tom Hanks’in başrolde oynadığı 2013 yapımı “Kaptan Phillips” ile Al Pacino’nun başrolde oynadığı 2017 yapımı “Somali Korsanları” adlı iki sinema filmi de Somali ve Deniz Haydutluğu üzerine 2013 yılında yüksek lisans bitirme ödevi çalışmamı tamamlamamdan sonra vizyona giren ve Aden Körfezi’nde Afrika kıtasında Somali’de geçen yapıtlar. Filmler kurgusu itibariyle Somali özelinde deniz haydutluğu meselesine özellikle de fidye ve gemi kaçırılma gibi konulara da eğilmiş. Deniz korsanlığı yerine günümüzde deniz haydutluğu demek daha uygundur.
Somali ve Deniz Haydutluğu üzerine yüksek lisans mezuniyet için bitirme projesi çalışmamda ise filmlerden çok daha fazla detaylara ve bilgilerle derinlemesine değinerek, araştırmalarımda ve çalışmalarımda nedenlerini, ortaya çıkışını, fidye için kaçırılmalara karşı yük gemilerinin ve tankerlerin alabilecekleri bir dizi önlemleri, kalıcı olacak bir dizi çözüm önerilerini, tarihte eski çağlardan bu güne önce deniz korsanları sonrasında korsan kelimesi yerine deniz haydutluğu ile bunun kökenlerini, deniz hukukunu, uluslararası boyutunu, ülkelerin yaklaşımlarını kısaca A dan Z ye ele aldığım çalışmalarımı Çankaya Köşkü’nde T.C. Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Dışişleri Bakanı başta olmak üzere Somali devlet başkanları ve başbakana elden takdim ederek, bu çalışmalarım kapsamında önde gelen uluslararası toplantılarda üniversiteler ve düşünce kuruluşları tarafından konuşmacı olarak davet edildim.
24 Aralık 2016 tarihinde İstanbul’da, Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) Afrika Enstitüsü ve Afrika Boynuzu Araştırmalar Merkezi (HASS) işbirliği ile gerçekleştirilen, 2016-2021 sürecinde devam edecek beş yıllık Stratejik Diyalog Programı kapsamında “Türkiye – Afrika Boynuzu Ülkeleri: Karşılıklı Bağımlılık ve Derinleşme” temalı Türkiye – Afrika Boynuzu Stratejik Diyalog Programı yuvarlak masa toplantısına Somali Uzmanı olarak konuk konuşmacı olarak davet edildim.
TASAM ve HASC işbirliği ile 2016-2021 sürecinde devam edecek beş yıllık Stratejik Diyalog Programı başladı. Program, Türkiye ile Afrika Boynuzu ülkelerini oluşturan; Etiyopya, Somali, Eritre ve Cibuti’de icra edilecek. Ana teması “Türkiye-Afrika Boynuzu Ülkeleri: Karşılıklı Bağımlılık ve Derinleşme” olan programın alt temaları “Etiyopya-Türkiye”, “Somali-Türkiye”, “Eritre-Türkiye”, “Cibuti-Türkiye”. Afrika Boynuzu’nun stratejik etkileşim alanında; Sudan, Güney Sudan, Kenya, Uganda, Nil Havzası, Arap Yarımadası, Aden Körfezi ve Hint Okyanusu yer alıyor.
Daha öncesinde, 27 Haziran 2013 tarihinde İstanbul’da, 27-28 Haziran 2013 tarihlerinde Politikanın Davos’u hedefiyle gerçekleştirilen “Yeni ve Adil Bir Dünya Düzeni” temalı 3. İstanbul Dünya Politika Forumu (IWPF-2013) kapsamında Afrika başlıklı oturumda panelist olarak Somali ve Türkiye-Afrika ilişkileri ile Afrika’da işbirliği üzerine bir konuşma gerçekleştirdim.
23 Şubat 2016 tarihinde İstanbul’da, Somali Başbakanı Omar Abdirashid Ali Sharmarke’nin katılımıyla gerçekleştirilen DEİK Türkiye-Somali İş Forumu’na katılarak, konuk Başbakana Somali üzerine çalışmamı elden takdim ettim.
31 Mayıs – 1 Haziran 2012 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilen “Somali'nin Geleceğine Hazırlık: 2015 Hedefleri” temalı Birleşmiş Milletler (UN) 2. İstanbul Somali Konferansı kapsamında 1 Haziran 2012’de Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı / İstanbul Uluslararası Kalkınmada Özel Sektör Merkezi (UNDP/IICPSD) tarafından Somali özel sektör temsilcileri ve Somali Cumhuriyeti Başbakanı’nın eşi ekonomi profesörü Dr. Hodan Isse, Somali Kadın Kalkınma ve Aileden Sorumlu Bakanı Dr. Mariam Aweis Jama ve Astromar Group Başkanı Mariam A. Yussuf (Şuan, Somali Merkez Bankası’nın Başkan Vekili) ile gerçekleştirilen yuvarlak masa toplantısında konuklara hitaben bir konuşma gerçekleştirdim.
Somali üzerine tüm çalışmalarımdan ve katkılarımdan dolayı, 12 Şubat 2013 tarihinde, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı / İstanbul Uluslararası Kalkınmada Özel Sektör Merkezi (UNDP/IICPSD) Türkiye Direktörü Dr. Simona Marinescu tarafından resmi teşekkür mektubu ile onurlandırıldım.
Dış siyaset ve uluslararası ilişkiler alanında usta gazeteci Sami Kohen tarafından, Milliyet gazetesi’nin 8 Kasım 2014 tarihli köşe yazısında Somali üzerine çalışmama atıfta bulunularak onurlandırıldım. (https://www.milliyet.com.tr/yazarlar/sami-kohen/deniz-haydutlari-gene-atakta-1966665). T.C. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Sami Kohen’in 70 yılını gazetecilik ve dış politikaya adamış duayen bir isim olduğunu belirterek, 13 Ekim 2020 tarihinde Dışişleri Bakanlığı Üstün Hizmet Ödülü verdi.
FIFA 2010 Dünya Kupası'na ev sahipliği yapan Güney Afrika Cumhuriyeti’nde tribünlerden “Ke Nako” sloganı yükseliyordu, Türkçesi ise “Şimdi zamanı”. İlk kez 22 Mayıs 2010’da davetli katıldığım Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon’un katılımıyla gerçekleştirilen ve Doğu Afrika’da sekiz ülkeden oluşan bir ticaret bloğu olan ve Cibuti, Eritre, Etiyopya, Kenya, Somali, Sudan ve Uganda üye ülkelerden oluşan Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) davetlisi ve T.C. Dışişleri Bakanlığı oluru ile katıldığım Birleşmiş Milletler 1. İstanbul Somali Konferansı sırasında Cibuti merkezli IGAD direktörlerine ve 26 Mayıs 2010’da İstanbul’da katıldığım Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Afrika İş Konseyleri ve Business Unity South Africa (BUSA) işbirliği ile gerçekleştirilen Türkiye-Güney Afrika İş Forumu sırasında dile getirdim. Sonrasında ise son on yıl boyunca yüze yakın uluslararası toplantıda ve programda özellikle alt ve üst yapı yurtdışı inşaat sektöründe Türkiye üçüncü ülkelerde Çin firmalarına karşı Afrika’da ihalelerde rekabet edebilmek için gerek Türk taahhüt firmaları olarak kendi aralarında birleşip konsorsiyum ile gerekse de diğer ülkelerle işbirliği yapmak zorunda diye. Aynı yıl beş ay sonra ise Kasım 2010’da Fransa Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner, Afrika’daki ihalelerde Çin ile rekabet edebilmek için Fransa ve Türkiye’nin işbirliği yapması gerektiğini söyledi. Kouchner, “Türkiye sadece Afrika’da değil, dünyanın tamamında önemli rol oynuyor” dedi.