8.03.2025

Trump+ Vance ikilisinin Zelensky’e havlamaları, Ezop’un Kurt ile Kuzu öyküsünü anımsattı, aktarmak isterim:
-Kurt kuzuya, benim suyumu bulandırıyorsun şimdi sana göstereceğim diye kükremiş.Kuzu ’’Bulunduğum yerden suyunuzu nasıl bulandırabilirim efendim’’ demiş. Kurt ‘’Bırak onu bunu,suyu bulandırıyorsun, o kadar basit ‘’ deyip, eklemiş: Sana ve senin gibilerine haddini bildirme zamanı geldi! Sonra da kuzuyu yemiş…
Bu ağırlama 2 olguyu söyler: 1-Vesfalya Anlaşması (1648) yırtıldı (Büyükelçi Oğuz Demiralp’den naklen Atila Alpöge). 2-Dünya düzeninde artık Orman Kanunları’nın geçerli.
Sedat Ergin olayı özetledi: Artık kötülüğün ötesine geçildi.
Bir veri paylaşayım: Trump 1.ayda 76 Başkanlık Emirnamesi imzaladı. Üçte ikisi, Project 2025’de yer alıyor. Biden‘in 4 yılda imzaladığı Emirname sayısı sadece 162.
Ukrayna minerali ne oldu?
Ukrayna Jeoloji Survey’i 15 Trilyon $’lık mineral potansiyeli belgeliyor. Ülkedeki 34 mineralin 22’si ‘’kritik’’. Ama bu mineraller ağırlıklı Rus işgal bölgesinde. ABD bu mineralleri istiyor.
Zelensky, Washington’a giderken cebinde bir anlaşma metni yoktu. Belli olan, ABD’nin bu minerallerden oluşacak ilk 500 milyar gelire ‘’blokaj hakkı ‘’ istemesiydi.
Trump, olsa olsa yöntemiyle ABD’nin bu ülkeye 350 milyar $ verdiğini hesaplıyor, blokaj bu değer üstünden yapılacak. Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü’ne göre bu para (sadece) 125 Milyar dolar.
Bakkal Hesabı’nın yapıldığı bu ormanda kurt ‘’ senin borcun bana bu kadar ‘’ deyip, kestirip atıyor.
ABD ile Rusya, Ukrayna’yı Yalta Anlaşması’nda olduğu gibi pay ederse - ki öyle olacağa benzer-, bu blokaj hakkı, ABD yönetimi için bir ‘’ pazarlık ‘’ öğesi olacak.
Ama bu noktada şimdi Oyun Teorisi’nin babası Nobel Ödüllü J.F. Nash’ın modeline dayalı Tutuklular İkilemi ‘nın nasıl işleyeceği… Model, her iki tarafın işbirliği yapacağı üzerine kurgulanır. Ama onlar işbirliği yapacak yerde, çatışmaya girerler.
Bakalım bu anı ne zaman yaşayacağız?
Avrupa Meydan Okuyor!
Ukrayna’nın paylaşılması, AB’li Avrupa’nın ‘’askerileştirilmesi ‘’demek…
27 ülkeli AB,dünya GSYİH’sının % 30’unu oluşturuyor.CSIS verileriyle, yedekler dahil 2 milyon askeri var. Savunmaya yılda 338 milyar $ harcıyor. AB’nin ortak komuta kademesi yok. 27 ülkenin sadece 9’unda askerlik zorunlu. 3 ülke ‘’tarafsız ülke’’.
Ama gelin bu verilere takılı kalmayalım…
Bruegel’in çalışması, Rusya’nın yayılmacalığına karşılık verecek bir savunma düzeni için 250 Milyar Euro’luk kaynağa ve 300.000 yeni askere ihtiyaç var. AB’nin ‘’Ben Avrupa’yı bırakıyorum’’ diyen bir ABD’yi ikame edebilmesi için % 2 olan savunma /GSMH payını, % 3.5’a çıkarması gerek.
AB yönetiminin bu hafta 800 Milyar Eoro’luk yeni savunma kaynağı yaratma kararı bunun ilk adımıydı. Bunun için ya borçlanılacak, ya da Rusya’nın dondurulan doğal gaz geliri kullanılacak. Her 2 araç da olabilir.
Sorun, bunun olabilirliğinden çok, hangi vadede gerçekleşebileceği. Bilinen, bunun 60 aydan önce mümkün olamıyacağı.
Biliyorum, biz insanoğlu, bu olayların sadece seyircisiyiz…
Ama gelin, 3. Cemre düştü! Bu hafta sonsuzluğa uğurladığımız Edip Akbayram‘ın sesine, Sebahattin Ali‘nin sözlerine kulak asalım:
-Dertlerin kalkınca şaha / Bir sitem yolla Allah’a / Görecek günler var daha/ Aldırma gönül aldırma / Gönül aldırma…
Yaşar Kemal usta diyor ki: Bu çağın sanatçısı bir kuş gibi çakıyabilmeli, bir su gibi aydınlık olabilmeli…Bir çocuk kadar saf, temiz…Başka türlü üstümüze yığılmış bunca kirin altından kalkabilmek zor.