İlk olarak TÜİK bu sezon için tahmini fındık rekoltesini 729 bin ton, Tarım ve Orman Bakanlığı ise 765 bin 287 ton olarak açıkladı. Bununla birlikte ihracatçı birlikleri de resmi açıklamada bulunmamasına rağmen geçen seneden devreden fındıkla beraber bekledikleri rekolte tahminleri 800 bin tonu aşacağı yönünde. Tüm bu gelişmelerin ardından sektör temsilcileri ve üreticiler ise gözlerini TMO’nun açıklayacağı fiyata çevirdi.

Karadeniz Ekonomi olarak konu ile ilgili görüşlerine başvurduğumuz sektör temsilcileri, fındık piyasasında fiyatın 3 dolar civarında olması ve hasattan önce açıklanması gerektiğini söylüyorlar.

Toprak Mahsülleri Ofisi Genel Müdürü Ahmet Gürdal:

Verilen görevi en iyi şekilde yapmaya devam edeceğiz

TMO, her yıl olduğu gibi fındığın da içinde olduğu tarım ürünlerinde Cumhurbaşkanımızın ve Tarım Bakanımızın destekleriyle üreticimizi mutlu edecek, ülkemizin fındıkta kazanımlarını koruyacak adımları geçen sezon olduğu gibi bu sezonda da atacaktır. Bize verilen görevi en iyi şekilde yapmaya devam edeceğiz. Kurumumuz devamlı olarak sahadadır ve tüm gelişmeleri Tarım Bakanlığımız yakından takip etmektedir.

Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Hasan Sabır:

Önemli olan sürdürülebilir bir fiyat

Açıklanan rekoltede önemli olan sürdürülebilir bir fiyat ve ihracat destekleme politikası uygulanması. İhracatçı finansmana ulaşamıyor, resmi kredi faizleri yüzde 14, sektör oyuncuları önünü göremiyor, bir de bankalar kredileri kısıtlı veriyor. Şuan rakip ülkelerde de arz fazlası var. Uluslararası piyasada büyük alıcı olan Ferrero'nun da piyasaya girmesi, fiyat oluşumunda belirleyici olacaktır. Biz ihracatçı olarak fiyat oluşumuna bir şey diyemeyiz. Eylül ayı biraz stabil geçer. Çünkü sanayicinin elinde stoklar mevcut. Hem stok maliyetine katlanmak istemiyor hem de piyasa oturuncaya kadar elindeki ürünü kullanacak.

FİSKOBİRLİK Yönetim Kurulu Başkanı Lütfi Bayraktar:

Bu sezon geçmiş sezondan daha iyi olacak

FİSKOBİRLİK yeni sezona hazır, yine peşin ve emanet sistem üzerinden alımları gerçekleştireceğiz. Birlik, son 5-6 yıldan bu yana sürekli alımda, üretimde ve pazarlamada büyüyerek yoluna devam ediyor. Bu sezon, geçmiş sezona göre daha iyi olacaktır. Önceki yıllarda olduğu gibi 2022 ürününe de piyasanın biraz üzerinde fiyat vermeye çalışacağız ve depolarımız emanet ürün için çiftçilerin kullanımına sunulacak. Geçmişte FİSKOBİRLİK müdahale alımını Hazine desteğiyle yapmıştır. Bugün TMO da Hazine desteğiyle yapıyor. Müdahale alımı devletin görevidir. Biz son 10 yıllık süreçte ticaret yapmayı, üretmeyi, finans yönetimini öğrendik. Bu kurum, bu zorlu süreçte ticarete ayak uydurdu, piyasa şartlarını öğrendi. Kendi imkanlarıyla dünyaya açılmayı öğrendi. Gücü ve Hazine desteğini elinde bulunduran bir FİSKOBİRLİK müdahale alımını herkesten daha iyi yapar.

İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muzaffer Taviloğlu:

Avrupa'da yaşanan darboğaz satışları olumsuz etkileyebilir

Birlik olarak mayıs ayında yapmış olduğumuz tahmini rekolte sonucu 770 bin civarında, tüm çalışmaların sonucu olarak da ortalama 800 bin ton civarında bir beklentimiz var. Bu sezon iyi bir sezon olacak. Ancak yüzde 80 pazarımız olan Avrupa'da yaşanan ekonomik darboğaz piyasayı etkileyebilir ve satışlarda sorun yaratabilir. Rusya-Ukrayna savaşı ve enerji kıtlığı büyük alıcı Alman çikolata firmalarını olumsuz etkiledi. Piyasada fiyat beklentisi 50 TL civarı. Bu hem üreticiyi hem de ihracatçıyı memnun eder.

Ulusal Fındık Konseyi Başkanı Hamza Bölük:

En az 3 dolarlık bir fiyat bekliyoruz

Beklenen oranda bir rekolte açıklandı. Dallardan aldığımız izlenim ve hesaplamalarla beraber çiçek sayımından oluşan rekolte rakamı yaklaşık olarak 760 bin ton civarındaydı. Bu yıldan TMO’nun ve piyasanın elinden olan belki 60-80 bin ton gibi bir devirle yeni sezona gireceğiz. Dolayısıyla geçen yılki rekolteye yakın hatta onun da biraz üstünde bir fındık önümüzdeki sezon için bizi bekliyor. Biz son 5 yıldır uygulanan 3 dolar kriterinin bu yıl da devam etmesini arzu ediyoruz. Bu hem üreticiyi hem de sanayiciyi memnun eden zora sokmayan bir fiyat oluyor. En az 3 dolarlık bir fiyat bekliyoruz. Daha alt bir fiyat üreticiyi bahçeye girmekten alıkoyar, daha yukarılarda oluşacak bir fiyat fındığı pazarlamakta sorun çıkarır. Türkiye, dünya fındığının yüzde 65-75’ini üretiyor. Türkiye haricinde yüzde 30 civarında fındık üretilen yerler var ve bu sene oralarda da rekolte iyi. Bu yüzden de bu yıl ürünümüzü pazarlamada daha dikkatli olmamız gerekiyor. Üreticilerin fındığını pazara yavaş getirmesini arzu ediyoruz. Fındığın pazara hızlı arzı fındık fiyatı üzerinde olumsuz bir baskı oluşturacaktır. Aksi takdirde oluşan ekonomik olumsuzluklar ve piyasadaki para finansman zorluğu gibi etkenleri üst üste koyduğumuzda fındıkta olumsuz gelişmeler görebiliriz.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan:

Üretici fındığını en iyi fiyatlara satabilmesi lazım

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın açıkladığı rekolte, Türkiye’de fındık üretilen 16 ilin ruhsatlı alanlarından tüm sektör temsilcilerinin oluşturduğu komisyonların yaptığı çalışmalarla ortaya çıkan resmi rekoltedir. Gerçeğe en yakın itibar edilecek rekolte bu rekoltedir. Geçen seneye göre bir artış mevcut. Özellikle Ordu ilinde yaklaşık 73 bin tonluk bir artış var. Rekolteden daha önemli olan ise dekar başına verim artırılarak istikrarlı bir fiyat politikasının uygulanmasıdır. Fındık taban fiyatının üreticilerin fındık hasadına başlamadan açıklanması en büyük talebimizdir. TMO’ya bu sene daha fazla iş düşüyor, 765 bin ton fındık rekoltesine göre ofisin fındık alım yerlerini arttırarak üreticiye kolaylık sağlaması gerekiyor. Üreticiler bahçede kalmaya devam ederek fındıkta verimi arttıracak ciddi çalışmalar yaptı. Üreticinin üretmeye devam edebilmesi için artan maliyetler karşısında iyi bir fiyatın belirlenmesi gerekiyor. Fındık fiyatı TL üzerinden belirleneceği için doların artması üreticiye yansımayacaktır. Bunun da dikkate alınarak iyi bir fiyat açıklanmasını bekliyoruz.

Ünye Ziraat Odası Başkanı Osman Sarıkahraman:

Rekoltenin yüksek olması fiyatın düşük olacağı anlamına gelmiyor

Fındıkta üreticilerimiz yüksek rekolteden korkmadan üretmeye devam etmeleri gerekiyor ve fındıkta rekoltenin yüksek olması fındık fiyatının düşük olacağı anlamına gelmiyor. Üreticimiz alın terinin hakkını alamaması gibi bir durum yok, bu yanlış öngörüden üreticimizin vazgeçmesi gerekiyor. Ülkemizde enflasyon ve doların geldiği nokta belli, TMO tarafından ülke olarak fındıkta kazanımlarımızı koruyarak üreticimizin yüzünü güldürecek açıklamanın geleceğine inanıyoruz. Fındık, bölgemizin ve ülkemizin tarım ürünleri arasında en büyük gücüdür.

Futem Gıda Koordinatörü Tahsin Tokgöz:

Gerçek rekolteyle tahminlerin uyuşması önemli

Gerçekte oluşan rekolteyle tahminlerin uyuşması önemli. Bence rekolte tahmini ile gerçek rekolte arasında fark oluşacaktır. Çünkü fındık bu sene rekor yapabilecek durumda, tüm bölgelerde çok iyi hatta randımanlarda iyi gözüküyor. Rekolteden çok fındığın fiyatı da önemli. 45 liradan 65 liraya kadar fiyat beklentisi var ancak realist bir rakam olması lazım. Geçen sene 22 liradan başlayan fiyatın bu sene yüzde 300’lük bir artışla 65 lira olması inanılmaz bir fiyat. Türkiye devirle birlikte 800 ton fındık çıkarırken rakip ülkelerdeki fındık rekoltelerini de dikkate alarak fındığın satılabileceği bir fiyatın belirlenmesi gerekiyor. Rekolteyi Avrupa 140 bin ton, Azerbaycan ve Gürcistan da 105 ton olarak açıklıyor, bu rekolteleri de dikkate alarak üreticiyi mağdur etmeyecek bir fındık fiyatı açıklanması gerekir.

ASEL GÜRSOY

KARADENİZ EKONOMİ