2024 yılının sonlarına yaklaşırken, Türkiye ekonomisi adeta bir satranç tahtası gibi, her hamlenin dikkatle hesaplandığı bir oyun alanına dönüştü. Bu yıl, ekonomik politikalar sadece rakamlarla değil, aynı zamanda toplumsal yankılarıyla da gündemimizi meşgul etti.

Ekonomik istikrarı sağlama çabaları, enflasyonla mücadelede sıkı para politikalarını beraberinde getirdi. Ancak, bu politikaların ekonomik büyümeyi yavaşlatma riski taşıdığı gerçeği, hepimizin aklında soru işaretleri oluşturdu. Yüksek faiz oranları, tüketici harcamalarını ve yatırımları sınırlarken, ekonomik büyümenin önündeki en büyük engellerden biri haline geldi. Bu durum, özellikle dar gelirli vatandaşlarımızı zorlarken, ekonomik politikaların sosyal etkilerini de gözler önüne serdi.

İlginç bir şekilde, ekonomik sıkılaşmaya rağmen tüketicilerin harcamalarını sürdürdüğünü gözlemliyoruz. Tasarrufların tükenmesi ve kredi almanın zorlaşmasına rağmen, harcamaların devam etmesi dikkat çekici bir durum. Bu fenomen, birkaç ekonomik ve psikolojik kavramla açıklanabilir:

Tüketici Güveni ve Harcama Alışkanlıkları: Tüketici güveni, ekonomik koşulların kötüleşmesine rağmen harcamaların devam etmesinde önemli bir rol oynar. Tüketiciler, gelecekteki ekonomik koşullara dair iyimser beklentiler taşıdıklarında, harcamalarını sürdürme eğiliminde olabilirler. Bu güven, bireylerin gelecekteki gelirlerinin artacağına veya ekonomik koşulların iyileşeceğine dair inançlarını yansıtır.

Psikolojik Faktörler ve Davranışsal Ekonomi: Ekonomik belirsizlik dönemlerinde bile, tüketiciler mevcut yaşam standartlarını korumak için harcamalarını sürdürebilirler. Bu durum, davranışsal ekonomi teorileriyle açıklanabilir. Örneğin, "alışkanlık etkisi" veya "statüko yanlılığı" gibi kavramlar, bireylerin mevcut harcama alışkanlıklarını sürdürme eğiliminde olduklarını gösterir.

Enflasyon ve Para İllüzyonu: Enflasyon dönemlerinde, tüketiciler paranın değer kaybettiğini fark edebilir ve bu nedenle harcamalarını artırabilirler. Para illüzyonu, bireylerin nominal değerler üzerinden karar vermesi ve enflasyonun etkilerini tam olarak hesaba katmaması durumunu ifade eder.

Bu faktörler, ekonomik sıkılaşma dönemlerinde bile tüketici harcamalarının devam etmesine neden olabilir. Ancak, bu durumun sürdürülebilirliği konusunda dikkatli olunmalı, zira uzun vadede ekonomik dengeler üzerinde baskı oluşturabilir. Özellikle borçlanma seviyelerinin artması, finansal istikrarı tehdit edebilir ve ekonomik toparlanmayı zorlaştırabilir. Bu nedenle, ekonomik politikaların hem kısa vadeli hem de uzun vadeli etkilerini dikkate alarak tasarlanması önemlidir.

Özetle, 2024 yılı ekonomik açıdan zorlu ama bir o kadar da öğretici bir yıl oldu. Ekonomik politikaların başarısı, sadece ekonomik göstergelerle değil, toplumsal refah ve adaletle de ölçülmeli. Bu süreçte, hepimizin daha geniş bir perspektifle düşünmesi ve daha kapsayıcı çözümler üretmesi gerekiyor. Ekonomik istikrarı sağlamak kadar, toplumsal dengeyi korumak da önemli. Geleceğe dair umutlarımızı canlı tutmak için, ekonomik politikaların sosyal boyutunu da göz ardı etmemeliyiz.