Bu sene 43 ülkeden 4.502 peynir  bu yarışmaya katılmış.  Derecelendirme, 250 kişilik bir jüri tarafından ‘ kör tadım’’  yönetimiyle  yapılıyor. Tadımda ‘’ yap-doku-koku-damak’’ özellikleri değerlendiriliyor. Kuzey Ege’nin peyniri olan Kirli  Hanım Peynri’ni  yarışmaya götüren Peynir Aşkına kitabının yazarları Berrin Bal Onur ve Neşe Aksoy Biber ikilisinin dedikleri gibi ‘’ Bir ilk gerçekleşti, bundan böyle  tüm Anadolu peynirleri için dünya kapısı aralandı’’ sözüne aynen katılıyorum.

Kirli Hanım Peyniri bir  ‘’yoksul mutfağı ‘’ peyniri. Çünkü bu peynir %100 koyun sütünden yapılma peynir altı suyundan üretiliyor. Peynir altı suyunun ısıtılmasıyla oluşan lor küçük sepetlerde süzülüyor.Tersyüz edilerek 20-25 gün  rüzgar alan bir yerde kurutuluyor. Oluşan küf alınıyor, fırınlanıyor ve sonra tüketime hazır oluyor. Sert yapısı dayanma (kullanım) süresini arttırıyor. ‘’Yoksul Peyniri ‘’ demem de bundan.

Ama bu peyniri yarışmaya görüren Onur ve Aksoy ikilisi için peynir bir ‘’ sıfır atık peyniri ‘’. Tanımlama yerinde, çünkü sonuçta peynirin  yan ürününden imal ediliyor.  Doğanın döngüsünü gözetmesi büyük bir olasılıkla bu peynirin ödül almasının nedeni.

Peynirin koyu nerdeyse siyah olan bir dış yüzü ona ‘’ kirli’’ lakabını kazandırıyor.

Türkiye’de  coğrafi işaret bile almamış, vitrinde bile  doğru dürüst yer almayan bu peyniri bu yarışmaya  götüren üst aklı için Balıkesir Büyükşehir Belediye  Yönetimini kutluyorum.Beni bu peynirle tanıştıran Akkızhan Çiftliği  girişimcilerine teşekkür ediyorum.

De Gaulle bir tarihte ‘’ 246 çeşit peynirin üretildiği bir ülkeyi  kim yönetebilir ki? ‘’ sözüyle, peynirin  üretim kültüründeki  ayrıcalıklı yerini anlatmış oluyordu.Bugün o Fransa 1200 çeşit tescilli peynir üretmekte.

Kayıtlardan Türkiye’de 150 çeşit peynir üretildiğini öğreniyorum.Çoğu geleneksel yöntemle üretilmekte.28’I coğrafi işaret almış.

Gel gör ki,yıllık 750 bin ton üretimiyle  ‘’Dünyada İlk 10’’ sıralamasına giren Türkiye’de  peynirin % 90’ı inek sütünden. Hayvansal işletmelerin %70’i  onun altında. Sütün yarısından fazlası kayıt dışı.  Kooperatifleşme oranı % 13.

Peynir, Farsça ‘’ panir’’ (sütten yapılmış) sözünden türeme. Ama Divanu Lugat-I Türk ‘de  peynir ‘’ udhıtma’’ (uyumuş süt) olarak anılıyor.Peynir üstüne ilk anlamlı eseri kaleme alan Artun Ünsal hoca bu nedenle olacak 1997’de yazdığı eserine Süt Uyuyunca adını verdi.