Bu bize hemen bir saptama yaptırıyor :

-Çin‘in uzun süreli  yüksek büyümesinin tetiklediği  hammadde talebinden kaynaklanan fiyat artışı  dönemi artık geride kaldı.

Ancak bu bize resmin tamamını anlatmaya yetmiyor, başkaca öğeler var, sıralayayım :

1. Büyüme yeni bir  kavram içinde şekilleniyor. Bu şekillenme için ‘’düşe-kalka ritmi’’(start-stop growth )deniliyor.Tüm dünya  genelini  kapsayan  bir genel  büyüme halinden çok, ülkeden ülkeye  göre değişen, büyümenin değişik halleri var.
2. Hem ABD, hem de  AB‘nin Yeşile Dönüşüm Kararı, yeni ürün  gamları ortaya çıkardı, bu da yeni  hammadde talep alanları doğurdu. Örneğin lityum madeninin sadece  Eylül  ayında  fiyatı % 21 arttı. 
3. İklimdeki anomali artık günlük  yaşamın bir parçası  oldu. Brezilya’daki  kar yağışı,kahvenin  fiyatını  % 22  artırdı.
4. Jeo-politik  gerilimlerin biri bitiyor, bir başkası  başlıyor. Bunun sonucu AB‘nin Rusya’dan aldığı doğal gazın fiyatı Ağustos’dan bu yana  % 80 arttı.
5. OPEC üyeleri duruş gösterdi, petrol arzını kısmayı  başardı, petrolün varil fiyatı  3 yıldan sonra yeniden 80 $ ‘ı gördü.    

İşte bütün bunlar, piyasanın her gün  bir iniş, bir çıkış  yaşamasına neden oluyor. Bu duruma  ‘’  stagflasyon ‘’ ( enflasyonlu ortamda  durgunluk hali ) olarak  niteleyenler var. Bundan henüz  emin değilim, biraz daha beklemek  gerekir diye düşünüyorum.  

Ama IMF  başekonomisti  ‘’  Pandemi  sonrası yeniden bir  büyümenin başladığını  çok  erken ilan  etmişiz, oysa engeller çok fazla  ‘’sözleri çok doğru.Davul ve zurnayla ‘’pandeminin yarattığı kriz bitti ‘’ denilmişti, yaraların bu denli kolay sarılmadığı ortaya çıktı.

Bunlara  bakıp  ‘’Yeni  Normal Hal  dedikleri  bu olsa gerek ‘’diyorum. Yazar Can Karaşıklı  ‘’ Ona Ne Danışacağız ‘’ ( Remzi yay ) adlı  yeni  yayınlanan kitabında bu hal için  ‘’Yeni Düzensizlik ‘’ demiş, sanırım bu deyim daha yerine oturuyor. 

İstikrarı olmayan,denge bilmeyen, diken üstünde bir ekonomi....

Önümüzdeki !0-12 ay için  yüksek büyüme  beklentisini, -kuşkusuz  Türkiye’de bunun içinde-tüm dünya için gözden geçirmeliyiz, başka yolu yok.