Devlet olarak üreten kesimi ve bu işin ticaretini yapan ihracatçımızı, sanayicimizi, ticaret grubumuzu koruyacak adımları atmalıyız. Ülkemiz tarım topraklarının idaresinin ülkemizin insanında olmasını temin edecek yasalar çıkarmalı; üreticinin mutlu olmasını ve sanayicimizin önündeki zorlukları kaldırmalıyız. Ülkemiz çay üreticisini zora sokacağını gördüğümüz halde çay yasasını bu haliyle meclise getirmek ve tarafların dinlenmesine rağmen dikkate alınmaması tam anlamıyla büyük bir hayal kırıklığıdır. Türk tarımı son yıllarda üretim ekonomisi yerine ithalat yoluna giderek tarım sektöründe her alanda kan kaybetmeye başlamıştır. Çay Kanun Teklifi bu haliyle kabul edilirse çay piyasasında büyük bir kaosa neden olacaktır. Çay üreten Türkiye, birkaç firmaya teslim olacak. Bundan bölge ve ülke ekonomisi büyük zarar görecektir. Çay konusunda yapılması gereken birçok şey var. Öncelikle bu işe emek harcayan üreticinin bölge insanın sesine kulak vermek gerekiyor. Öncelikle, çayın kalitesi, standardı, ürün çeşitliliği artırılmalı. Yeşil çay, organik çay, aromalı çay tüketimi yaygınlaşıyor. Yoksul insanlar da en zengin kesim de çay tüketicisi. Damak tadı farklı birçok kesim ve ülke var. Çayı bu nedenle çeşitlendirmek gerekir. Türkiye, üretici olduğu halde neden bunu yapmasın? Bu çalışmaları yapacak kurumsal yapı, insan kaynağı var. Ancak işi bilenler yerine siyaset ön plana çıkınca istenilen başarı elde edilemiyor.

Üreticinin sesine kulak vermek gerekiyor. Yaptığımız görüşmeleri Karadeniz Ekonomi olarak manşete taşıdık. Kısaca özetlersek neler söyleniyor; “Bu arpa, buğday değil ki 5-6 ay sonra ürün versin... Bunu diktiğimiz zaman 6-7 yıl sonra çay yetişiyor. Bu maddenin de taslaktan tamamen çıkarılmasını istiyoruz. Şayet o şekliyle geçerse Doğu Karadeniz’de 800 bin hektarın yüzde 30-35’i sökülecek duruma gelir. Bu da hem erozyon konusunda hem de iç pazara arz konusunda çok büyük sıkıntılar doğurur.”

Taraflar, “bu görüşeler bizim görüşlerimiz değil” diyorlar. Taraflar, çay kanun taslağını tamamen reddettiklerini açıkladılar ve “bu şekilde değil kanunlaşmasını, Genel Kurul'a dahi gelmesini istemiyoruz. Bunun tekrar yazılmasını ve bu taslağı kimin yazıp milletvekillerine sunduğunu da öğrenmek istiyoruz” diyorlar. Tarım bir ülkenin ekonomik kalkınmasının temel taşıdır. Bugün bakıyoruz, gıda fiyatları almış başını gidiyor. Gidecek tabi! Üretime değer verilmeyen bir toplumun sonu budur. Bu nasıl düzelecek? Yeniden bir milli kalkınma hamlesi yapmamız lazım.

'Bakanlığın karar vermesini önerdik'

Rize Ticaret Borsası Meclis Başkanı Resul Okumuş, Ulusal Çay Konseyi'nin karar merci olma talebinde bulunmadığını söyledi ve “Görüşümüz şu idi; Ulusal Çay Konseyi görüşünü bildirsin, bakanlık bu görüşler üzerine kararını versin ve açıklasın” dedi.

Konseyde dokuz üye olduğunu belirten Okumuş “2’si çay kurumundan, 2’si ziraat odalarından, 1 tane Tarım Bakanlığından, 2 tane özel sektör temsilcisi, bir de Rize Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı var. Konsey başkanının borsa başkanımız olmasının sebebi şu; ÇAYKUR Genel Müdürü İmdat Bey ayrıldıktan sonra yeni genel müdürümüz vekaleten görevdeydi daha sonra da işlerinin yoğunluğundan dolayı görevi kabul etmedi. Biz Ulusal Çay Konseyi başkanının doğal olarak ÇAYKUR genel müdürünün olması gerektiğini savunuyoruz. Dolayısıyla bu kadar bilgi kirliliğine gerek yok” diye konuştu.

Kaçak çaya değinen Okumuş “Bir gıda ürünü kaçak yollardan geliyorsa hiçbir araştırma gerek görülmeden imha edilmelidir. En fazla zararı bize veriyor. İran çayından çekmediğimiz kalmadı. Şu anda yine yurt dışından gelen çaylar Mersin gümrüğünden transit geçiş diye gidip bize geliyor” ifadelerini kullandı.

ÜRETİCİ KANUNU YAZDI!

İşte sonuç bildirgesi ve çözüm önerileri:

1- Taban fiyatın altında yaş çay alımı yasaklanmalıdır ve üretici korunmalıdır.

2- ÇAYKUR'un günlük çay işleme kapasitesi en hızlı şekilde artırılmalı ve yeni fabrikalar kurulmalıdır.

3- Çay fiyatlarını belirleme yetkisi Ulusal Çay Konseyi’ne verilmemelidir. Fiyatlar doğrudan üreticiler ve devlet tarafından belirlenmelidir.

4- Ruhsatsız bütün üretim alanları ruhsatlandırılmalı ve üretim teşvik edilmelidir.

5- Gübre alımı-satımı ve dağıtımı ÇAYKUR’a devredilmelidir.

6- Çaylıkların yenilenmesi planlı olarak, devlet desteği ile yapılmalıdır.

7- Yenileme yapılacak çay arazileri için doğal afetlerden korunmak amacıyla Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü ile birlikte hareket edilmeli.

8- Çay Kanunu tasarısındaki yeni çay borsalarının kurulma talebi geri çekilmelidir. Çay borsası Rize'de olmalıdır.

9- Sözleşmeli tarımdan vazgeçilsin.

Yine yeşerdi fındık dalları

Ülkemizde yüksek enflasyon, dolardaki dalgalanma ve yaşanan hayat pahalılığı 2023 seçimleri öncesi buğdayda ve çayda önemli bir zam yapılmasına neden oldu. Maliyetlerin her alanda artması tarım sektöründe en büyük sorun olarak karşımıza çıkıyor. Yakında 2022 rekoltesi yeni sezon öncesi açıklanacak. Şimdi ise, bahçeye girmeden son 4 sezon olduğu gibi acilen fındık fiyatlarının açıklanması tüm tarafların ortak görüşü olarak yansımaktadır. Yaptığımız araştırmalarda bazı kesimler tepki verse de 3 dolar çoğu kesimin ortak beklentisidir. Bu iş uzadıkça fındığın yetiştiği illerde plakalar üzerinden gündem oluşturulmaya başlandı. Ordu, Samsun, Trabzon, Zonguldak plakaları basında dolaşıyor. Ülkemizde dolar ve enflasyon, hayat pahalılığı yaklaşan seçimler öncesinde tüm tarım ürünlerinde beklentiler yükselmiştir. TMO tarafından her yıl olduğu gibi fındık fiyatlarının açıklanması tüm kesimlerin ortak beklentisi olmuştur. TMO’nun son olarak 44 TL’den fındık satması yeni sezon öncesi beklentileri artırmıştır. Devletin fındıkta yapısal sorunları çözmesi özellikle Ordu-Giresun üreticisine verilen destekleri fındıkta artırması fındığın gerçekleri açısından büyük önem arz etmektedir.

HAFTANIN SÖZÜ

Sadece güneşli günlerde yürüyerek hedefe ulaşamazsın.