Fındık fiyatlarında yaşanan bilgi kirliliği 

Ticaret Borsalarının fiyat açıklama uygulaması devam etmemesi bilgi kirliliğine sebep oluyor.

Fındık, Karadeniz bölgesi için sadece bir tarım ürünü değil, aynı zamanda ekonominin belkemiğini oluşturan bir "altın madeni" niteliğindedir. Ancak, fındık fiyatlarında yaşanan basına yansıyan bilgi kirliliği ve destek sorunları, sektörde ciddi bir bilgi kirliliğine fındık sektör paydaşlarında üreticiler arasında endişe ve özellikle ilimiz üreticisinde derin yaralar oluşturmaktadır.

Fındık Fiyatları ve Ticaret Borsalarının Rolü

Özellikle serbest piyasa ekonomisinde arz ve talebe göre oluşan fındık fiyatlarında yaşanan bilgi kirliliği basına yansımaları bölge tüccarlarımıza, sanayicimize, ihracatçımıza, üreticimize zarar verecek hale gelmiştir. Fındık fiyatları, özellikle kotasında fındık bulunan Ticaret Borsalarının oluşan fiyatları yayınlamaması nedeniyle belirsizlik içindedir. Tablo böyle olunca bu durum, basın ve yayın organlarında yanıltıcı bilgilerin dolaşmasına yol açmaktadır. Samsun ve Giresun’da yüksek rakamların olduğu yanlış bir şekilde yazılması, basın sektöründe ve fındık piyasalarında bilgi kirliliğini artırmaktadır.

Serbest piyasada ise fındık fiyatları arz ve talebe göre şekillenmektedir. Herkes tüm kesimler fındık fiyatlarının artmasını ülkemize daha fazla döviz girmesini istiyor. Ancak, 50 randımanlı fındığın fiyatının 90-94 TL civarında olduğu gerçeği, bazı basın organlarında yaratılan yanıltıcı imajın önüne geçememektedir. İl ve ilçe Ticaret Borsalarının oluşan güncel olarak anlık fiyatların yayınlaması,  bilgi kirliliğini önleyerek doğru bilgiye ulaşmada önemli bir adım sonuç olacaktır.

Fındık Fiyatlarının Oluşumu ve Randıman Kriteri

Fındık fiyatlarının nasıl oluştuğu ve alıcıların randıman dahil mi, artı randıman olarak mı aldığı önemli bir konudur. Örneğin, 55 randımanlı bir fındığın 94 TL üzerinden hesaplandığında 100 TL'ye alınmasının normal olduğunu belirtmek gerekir. Ancak, bu fiyatın 50 randımanlı bir fındığın 94 TL olduğu gerçeğini değiştirmediğini vurgulamak önemlidir. Bu nedenle, fındık fiyatlarıyla ilgili doğru bilgilere ulaşabilmek için bu kriterlerin net bir şekilde ortaya konması gerekmektedir.50 randımanlı lavant kalite fındık Türkiye’nin her yerin de aynı fiyata alınmakta olup burada önemli olan alınan fındık 50 randımanlı fındık fiyatımı yoksa fiyat artı randımanımı bu hesap yapılarak fındık fiyatları herkesin anlayacağı karmaşıklığa son verecek şekilde eskiden olduğu gibi kotasında fındık olan borsalar tarafından yayınlanırsa basın bilgi kirliliği son bulacak, üreticinin ve sektör temsilcilerinin kafası karışmayacaktır. Fabrikaya fındığını 93-94 TL ye satan tacir operasyonel masraflarını giderlerini bu rakamın içinden keserek cüzide bir kar koyarsa 50 randıman fındığı 90-91 bandında satın alabilir.

Başta türlü tüccar ayakta duramaz.

Destek Sorunları ve ÇKS Kayıtlı Emekli Çiftçiler

Fındık üreticileri sadece fiyat belirsizliği ile değil, aynı zamanda destek sorunlarıyla da karşı karşıya kalmaktadır. Özellikle alan bazlı destek konusunda yaşanan sıkıntılar, ilimiz üreticisini olumsuz etkilemektedir.

ÇKS'ye kayıtlı emekli çiftçiler, 5000 TL destekten yararlanamamaktadır. Bu durum, emekli çiftçilerin yaşadığı büyük bir haksızlıktır. 15 yılı aşkın süredir gelişmeyen alanbazlı destek miktarını alan üreticiler, bu haksız durumu düzeltmek için taleplerini iletmektedir. Emekli çiftçilere verilen 5000 TL destekten çalışan çiftçi emeklilerin yararlanamamasının büyük bir haksızlık olduğu vurgulanmaktadır.

Bu haksızlıkların giderilmesi ve bilgi kirliliğinin son bulması için Ticaret Borsalarının fiyatları yayınlaması, alan bazlı desteklerin güncellenmesi konusunda desteğin ilk çıktığı dönemdeki döviz bazındaki rakamlara getirilmesi tekniğinin değiştirilerek bahçesinin üzerinde ikamet eden iyi tarım uygulayan üreticiye, küçük üreticiye fazla vererek alan büyüdükçe kademeli olarak düşürülerek meyilli arazide alan bazlı desteğin devam etmesine miktar bazlı desteğin çok sakıncalı olup üretimi artıracağı gerçeğini görerek adımlar atılması gerekmektedir. Bu sorunların çözüme kavuşturulması için Ticaret Bakanlığı ve TOBB başta olmak üzere ilgili taraflara çağrıda bulunuyoruz. Özellikle bu konuda cumhurbaşkanımızın bilgi ve duyarlılığına fındık üreticisi inanmaktadır.

 Basında Çarşamba Samsun’da fındık 110 TL Giresun’da 110 TL Orduda 90 TL gibi aktarılması çok tehlikeli ve yanlıştır bu tür haberler ordu ili üreticisini psikolojik olarak yanlış olumsuz etkiler.

İlimizin fındık ticareti ile uğraşan tüm tüccarlarını töhmet altında bırakır. İçinde olduğumuz günlerde 50 randıman lavant fındık tüm Türkiye’de tüccarın fabrika satış fiyatları kalitesine göre 93-94 bandına göre değişkendir. Akçakoca kalitesi 95-97 bandında seyretmektedir. Tüccarın müstahsilden aldığı fındıkta masrafını düşmek zorunda olduğu için 2-3 TL altında olabilmektedir. 50 randıman Giresun kalite tüccarın fabrikaya satışları ise 97-98 TL civarındadır.

Türkiye’nin hiçbir yerinde 110 TL gibi 50 randıman fiyat oluşmamıştır.  Borsaların tüm fındık bölgelerinde tüccar alış ve tüccar satış fiyatlarını yazması bilgi kirliliğini önleyecektir. Bölgeler arasındaki 2-3 TL fiyat farkı kalite ile ilgili olmakla beraber bazı basın organlarında yansıtıldığı gibi 20TL olamaz olursa bütün tüccar fındığını o bölgeye satar.

Sonuç olarak, fındık sektörüne yönelik doğru bilgiye ulaşmak ve üreticilerin haklarını korumak için şeffaf bir sistem kurulması ve destek mekanizmalarının güncellenmesi önemlidir. Bilgi kirliliği ve haksızlıkların önüne geçmek, sektörün daha sağlıklı bir şekilde gelişmesine Ticaret Borsaların fındık fiyatlarını eskiden olduğu gibi yazması fındık sektöründe ve basında bilgi kirliliğinin önüne geçecektir.