‘’İmkansız  gözükenler  çoğunlukla  gerçekleşir‘’derken, Pfizer CEO‘su Dr.Albert Bourla bununla sadece kendi  kuruluşunu değil, tüm sektörü  anlatmış oluyor  ve sonra ekliyor :

-Tüm kurallarımız kovid aşısıyla yıkıldı...

Bourla‘nın ‘’ kural ‘’ dediği,  adı ‘’ Big Pharma ‘’ olan dev  ilaç sektörünün  ‘’kural dinlemez’’  yapısı.

Kibirli,pazarlamaya ar-ge‘den fazla para  harcayan,kişisel bakım ilaçlarını tedavi edici ilaçlara yeğleyen,ilacı pahalı  ve pahası yüksek  bir sektörden söz ediyorum.

Nitekim,o kadar ki, 2019‘daki  bir Gallup araştırması  onları 24 sektör içinde ‘’en sevilmeyen‘’ olarak son  sıraya yerleştiriyordu.

Kovid aşısı,sektörün‘’küllerinden yeniden doğma’’ nedeni oldu. Yeni ilaçlara yatırılan fonlar attı.   Şirketlerin esnekliği  arttı,deney süreleri kısaldı, karar alma süreci hızlandı.Dr.Bourla’nın deyimiyle‘’Cüret  edemiyeceğimiz işleri yaptık‘.

Elektronik hasta  gözetimi gelişti, tele-konsültasyon yöntemi kullanılır oldu.Hemen tüm ilaç endüstrisi  verilerini dijitalize  etti. Doktor ile ilaç şirketleri arasında  dijital bilgi alışverişi hızlandı.

Sonuçta, ilaç sektörünün  ‘’hareketsiz/yenilikçiliğe kapalı modeli‘’alaşağı edildi,sektör kendini tersyüz etti.Eski zamanlarda,  yılda 3-5’i zor bulan  olan yeni ilaç sayısı, 100’ler olarak ifadesini buldu.

Bu gelişme, kuşkusuz  sektörde irili-ufaklı  bir dizi yeni işbirliği modelleri geliştirdi ve geliştirecek de...

Dr.Bourla israrla altını çiziyor: En önemlisi,  fikri haklara sarılmak yerine, kaynağı açık bir yenilikçilik öne çıktı !        

Bu mesajın tüm sektörde  yankılandığı kesin...

Geçen hafta, kovid aşısında patent  haklarının geçici olarak askıya alınması yolunda WTO’nun (Dünya   Ticaret Örgütü) ilk kadın ve  Afrika kıt’asından çıkan karaderili  genel müdürü Dr. N.Okojo-İweala çok önemli  bir  çağrı yaptı. AB bu çağrıyı  ‘’olumlu’’ buldu, karar çıktı, çıkacak. Başkan Biden  ‘’ bu çıkışı destekledi‘’ama bir kısım ilaç üreticisi ‘’bu bizim yokoluşumuz olur ‘’diyerek, hakların  geçici askıya alınmasına  karşı çıktı. 

Şimdi konu ‘’er meydanı‘’na çıktı, bakalım iş teraziye çıkarıldığında  baskül  ne gösterecek ?

Dr.Bourla‘ya döneyim, zira önemli  bir mesajı daha  var : İlaçtaki mevcut  fiyat  yapısı  kabul edilemez!...Oysa bir  ilacı  herkes  alabilmelidir.

Bunları  söyleyen Dr.Bourla, Selanik’li bir yahudi  aileden geliyor.Ailesi,Nazi zulmünden kurtulan 3000  kadar insandan birileri. Bu  Selanik kenti  için  Prof. Mazower ‘’ Selanik : Hayaletler  Kenti ‘’ ( Çev: Gül Çağalı Güven, Alfa yay.)adlı eserinde,tüm  entisitelerin barış içinde  bir arada yaşadığı  bu kentte,   Nazi katillerinin  Almanya dışında  Yahudilere  en büyük kıyımı  yaptıkları  ve 60 bin Yahudi’yi yok ederek,kent rönesasının yok  ettiği yer olarak söz eder.  

BioNTech  öncü  girişimcisi   Prof.  Dr. Uğur  Şahin ise  1965‘de İskenderun‘da doğmuş bir Alevi.  Ailesi,  yaşam olanakları kilitlenince,4.yaşındayken Almanya’ya göç ediyorlar.    

Dr. Bourla, Dr Şahin ile  gerçekleştirdiği   bu büyük ‘’insani  işbirliği ‘’  için ‘’ ilk andan  birbirimizin çekim alanına  girdik,çünkü birbirimizi anladık’’diyor,doğal, çünkü geçmişleri onlara ortak bir dil ve empati yeteneği kazandırmış.  

Ayrıntı  gibi gözüken  işin  belki de en önemli   yanı...

Düşünün,bu pandemi ortamında belki de onlar hala  görüşme yapıyor olacaklardı....

Şirketlerin  demokratikleşmesinin öncelikle  ortakların  ‘’içindeki ben‘’ ini kırıp, ‘’ kâr / kâr / daha fazla kâr ‘’ diyen sonu gelmez  bir sürüklenme yerine, ‘’önce sosyal  sorumluluk ve insan olmak‘’duruşundan geçtiği kesin,ben  bunu öğrendim...

(km / 8.05)