Daron hoca,1967 İstanbul doğumlu.

Bir Türkiye Ermenisi. Babası Prof.Dr. Kevork Acemoğlu İstanbul Hukuk Fakültesi’nin ‘’korkulan‘’bir ‘’medeni usul ‘’hocasıydı. Genç yaşında 1988‘de öldü. Kevork Acemoğlu ve Ben İrma eserinde, eşi bu ölüme isyanını yansıttı.

6 fahri doktora ve 1 Nobel ödülü sahibi olarak Daron hoca, babasına ‘’unutulmadığını’’ anlatıyor.

Daron hoca, Aramyan Ermeni İlkokulu ve GS Lisesi sonrası, İngiltere’de  York Ünivesitesi’nde  ekonomi okudu.

Mühendislik dalında MİT’de akademisyen olan Asuman hanımla (doğ.1974) evlendi ve Arda ile Aras adlı 2 evladın sahibi oldu.

Yayınlarıyla dikkat çekmiş olmalı ki, Daron hoca 1993’de, alanında dünyanın ilk üçü arasında anılan ABD MIT’de hoca oldu. Ve hemen, 1996‘da bir araştırması ödül aldı. 2005’de yerküre genelinde çok anlamlı olarak kabul edilen ’’40 Yaş Altı En Dikkat Çeken İktisatçı ‘’ ünvanını  kazandı.

İlginçtir, bu unvan bir  Nobel öncülü olmaz. İlk örnek Daron hoca oldu.

2006’da ‘’ruh ikizi’  Prof.James  Robinson’la Diktatörlük  ve Demokrasinin Kökenleri  çalışmasını yayınladı. Ekonometri yüklüdür, fazla iz bırakmadı ama bu çalışma TÜBA 2006 Bilim Ödülü’nü aldı.

2012’de yayınlanan   Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluk Kökenleri’nde   Robinson’un da imzası var. Çalışma ‘’ulusların çöküş’’ nedenlerini anlatan belki de bir ‘’ilk’’ eser olarak hemen her dile, kuşkusuz Türkçe’ye de çevrildi. New York Times bu eseri ‘’ En Çok Satan Eserler’’ içinde ilan etti. İktisadın kurucu babası Adam Smith’in temel eserinin Milletlerin Zenginliği olduğunu anımsarsak Prof.Acemoğlu’nun neyi sorguladığı anlaşılacaktır.  

Türkiye’nin ‘’aydınlıkla buluşmak istediği yıllar‘’ ında 2013‘de  Daron Acemoğlu Cumhurbaşkanlığı  Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne layık görüldü. Ödülünü Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün elinden  aldı.

2022 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri’nde   Kılıçdaroğlu’nun danışmanları arasındaydı. Bu görevi bir ‘’ ülke borcu‘’ olarak ifa ettiğini düşünürüm, siyasetle bir bağı bilinmez.

İnanılmaz verimiyle, İktidar ve Teknoloji adlı son eseri (2022), zor soruyu, dijital teknolojinin demokratikleşmeyle bağdaşması konusunu sorgular. Sorunun cevabı verilmese de ama ‘’soru‘’nun irdelenmesi bile önemlidir.

Eklemeden geçmeyeyim: 2021’deki Dar Koridor demokrasilerde  ‘’kurumların’’ vazgeçilmez yeri anlatılır. Bu yoksa o demokrasi bir ‘’ temsili demokrasi’’den ibaretdir.

Kurumların demokrasiyle ‘’siyam ikizi’’ ni andıran bu ilişkisini ilk kez Prof. D. North işaret etmiş ve 1993’de  ‘’ kurumsal değişimlerin  ekonomik değişimdeki yeri  ‘’  gerekçesiyle Nobel ödülünü anlatmıştı.Acemoğlu aynı konuda  ikinci kez Nobel ödülünü almasıyla bu sorunun insanoğlunun yaşamında ekmek-su gibi  vazgeçilmez olduğunu gösteriyor.

Kural açık: Demokrasi ancak işleyen demokratik kurumlarıyla yaşıyor.

Kurumlarını belki kuran ama yaşatmayan demokrasiler ise ‘’İlk 4 Madde‘’ tartışmasını kalkışıyor ve orada düğümleniyor.  

‘’Çok renklilik’’ Türkiye’nin zenginliği...

Profesör Daron Acemoğlu, bir Türkiye Ermenisi olarak Türkiye’yi oluşturan yaşamsal renklerden birinin ferdi olarak dünya sahnesinde.

İşte şimdi biz onun aydınlattığı bu sahneyi alkışlıyoruz.

Daron hoca!

Türkiye’ye ve yerküreye bu çok renkliliğin anlamını bir kez daha kanıtladığın için sağol...

Ustamız Yaşar Kemal diyor ki:Yaz çiz, kim kime dumduma memleketin hali, vay benim halim.Biz bir yabanıl, kırıp döken, hiçbir şeye acımayan rüzgarız. Dünyanın ortasında çağlara, insanlara, doğaya bir muhalif rüzgarız. Bunun da cezasını çekeceğiz.