19.04.2025

Önce fıkrasını anlatayım: Senatör Roberts ofisinden çıkarken eşini arar ve eve 2 Senatörü misafir olarak getireceğini iletir. Sonra ekler:
-Aman ortalıktan ‘’Made in China‘’ diyen malları kaldır, Trump Kararları’na ‘’uyumsuz’’ demesinler.
Eve gelirken bir gariplik sezer. Evinin tüm pencere ve kapıları yerinden sökülmüştür.
Senatör aldırmaz, eve girer, ne görsün ki?
Eşi, onu ve misafirleri ‘’üryan’’ karşılamaz mı!
İrem Himam’a teşekkürler…
İnsanlık düşmanı bir despotun 2 Nisan’da adına ‘’ ABD’nin Kurtuluş Günü’’ dediği gümrük kararlarından çok ama çok etkilenen bir Afrika ülkesi Lesoto. Bu ülkede, 50.000 bin insan ‘’işsiz’’ kalacak.
Denize açılmayan, sınırı G. Afrika’yla sınırlı, kuralık nedeniyle sıkça açlık tehlikesi yaşayan ,dünya AİDS’li hasta sınıflamasında özel bir yeri olan bir ülke Lesoto…
Bu ülkenin ana gelir kalemi ABD’ne konfeksiyon fason üretimi iken, şimdi yeni gümnrük vergileriyle sektör ‘’kontak kapatacak’’.
Lesoto’yu bir ülke olarak bilmiyor / tanımıyordum…
Ülkeyi haritada kerterize aldım: Topu topuna 30.000 km2 alanda, nüfusu 2.1 milyon. Dünyanın ‘’en yoksul’’ 10 ülkesinden biri. Kişi başına yıllık gelir 1,100 $. Nüfusun yarıdan fazlası yoksulluk çizgisi altında. Ortalama ömür süresi sadece 34 yıl. Kuraklık tarım yaptırmıyor. Varsa-yoksa, tek işleri konfeksiyon üretimi. Ayda 103 $ ücretle GAP, Lewis, Timberland gibi markalara üretim yapılıyor.
ABD ile 32 Afrika ülkesi arasında 2000’de imzalanmış ve kısa adı AGOA olan ‘’Afrika’nın Büyümesi için Fırsatlar Anlaşması’’ndan yararlanılarak ihracat yapılıyor.
ABD’nin gümrükten bağışık bir mal alımı için bu ülkelere koşulları var:
-Ülkede kanun egemenliği olacak. ABD’nin önündeki tüm yatırım ve ticaret engelleri kalkacak. Ülke piyasa ekseninde yol alacak.
Lesoto tüm bu koşulları yerine getiren ender bir Afrika ülkesiydi.
32 Afrika ülkesi bu dikte edilmiş ‘’koşulları’’ kısmen yerine getirmiş olmalı ki, ABD Kongresi AGOA Anlaşması’nın en geç 2025’de derinleştirilmesini ve genişletilmesini kararlaştırdı. Hazırlanan raporda ‘’AGOA Anlaşması, Afrika’da insanların birebir yaşamlarıne değdi’’ denildi.
Şimdi bir despotun ‘’tek’’ bir imzasıyla, tüm bu ihracat duracak.
Peki, bu ülkede üretilen blucinleri artık piyasada bulamayan ABD yurttaşı ne yapacak?
Kayıtlara göre yılda 53 konfeksiyon parçası satın alan ABD’linin soracağı sorunun gelin ‘’muhatabı’’ biz olmayalım.
Fıkrada anlatılanlar, zaten ne olacağını söylemiyor mu?
Büyüklerimiz ne demiş: Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste..
Yaşar Kemal usta diyor ki: 17 Nisandı. Köy Enstitülerinin kuruluş bayramıydı. Esaretten, yokluktan, tembellikten, birçok şeylerden, birçok şeylerden kurtuluş bayramıydı. Bozkır bozkır oldu olalı, sevincin, bayramın böylesini görmemişti. Koca bozkır nerseyse sevincinden çat deyip çatlayacaktı. Bu, sevincin en güzeli, en yenisi, en tazesiydi. Hiçbir sevince benzemiyordu.
Not 1: 2.Cumhurbaşkanı İnönü’nün ‘’Cumhuriyetin eserleri içinde en kımetlisi ve en sevgilisi sayıyorum ‘’ diye nitelediği Köy Enstitüleri, 85.yaşına bastı.
Not 2: ‘’Zeytinyağı’nın Prensesi’’ çok ödüllü Selin Ertür dostum, İtalya’da dünyanın en namlı zeytinyağı yarışması olan Oro del Mediterraneo’da ‘’ Mükemmellik Ödülü ‘’aldı.
Not 3: Yerel basının anlamlı örneği Çorum Haber gazetesi 40.yaşına bastı. Kurucusu Mehmet Yolyapar’a nice yıllar diliyorum.