8.04.2025

Bu sıralarda vergi dairelerinden açıklama, izaha davet talepleri yağıyor.
Bir kısmı yazıyla, bir kısmı memurların telefonlarıyla.
İzaha davet, uyuşmazlıkları hızlı sonuçlandırmak için yasalarda tanımlanmış, ayrıntılı düzenlenmiş bir uygulama. Söylendiğine göre tespitlerle, bulgularla ilgili olarak yapay zekâdan yararlanılıyor.
Memurların telefonla açıklama taleplerinin izaha davetle ilgisi bulunmuyor. Eski usul, beyanname kontrolü çalışmasının parçası olduğu anlaşılıyor.
Muhtemelen, zaman aşımına uğrayacak yılların beyannameleri gözden geçiriliyor, kontrol ediliyor.
Beyannamede yer alan indirim ve istisnaların ilişkin açıklama isteniyor. İstek sözlü, açıklama yazılı!
Belli bir risk tespit edildiği, indirim veya istisnanın yanlış hesaplandığına ilişkin bir bulgu bulunduğu için değil. Beyannamelerde indirim ve istisnalara yer verilmiş olması telefonların çalması için yeterli.
Risk bazlı, GİB'in ve VDK'nın sistemleri üzerinden yapay zeka yardımıyla yürütülen, spesifik konulara ilişkin izaha davet uygulamasından farklı.
Tam da beyanname döneminde. İşletmelerin mali işlerinin, muhasebe birimlerinin, müşavirlerinin en yoğun olduğu zamanda.
Gerçi mali işlerin, muhasebecilerin yoğun olmadığı, burunlarından solumadıkları bir dönem kalmadı. Önemli, önemsiz yığınla iş, çoğu angarya onların omuzlarında.
Daha önce yazmıştım. Aynı şeyleri yazmak hoşuma gitmiyor ama görmezden de gelemiyorum.
Açıklamalar, yeminli mali müşavirlerle tam tasdik sözleşmesi bulunan, beyannameleri bunlar tarafından denetlenen, tasdik edilen mükelleflerden de isteniyor.
Oysa, vergi dairesinde bulunan YMM tam tasdik raporlarına bakmış olsalar indirim ve istisnalara ilişkin gerekli açıklamaları bulabilecekler. Tasdik raporları artık elektronik olarak dosyalanıyor, erişmek için arşive gitmeye, eskiden olduğu gibi tozlu dosyaları karıştırmaya da gerek yok.
Raporlar hangi amaçla yazılıyor ki, neden bu raporlara bakılmaz?
Elbette raporlarda yeterli bilgi, açıklama bulunmuyorsa bilgi istenecek, sorgulanacak. Ama hiç bakmamak, yok saymak doğru mu?
Mükellefin, müşavirin, muhasebecinin zamanı bu kadar mı değersiz?
Böyle uygulamalar mükellefleri bunaltıyor, yoruyor, güvenini sarsıyor. Özenli davranılması, kayıtlarda yer alan bilgilerin tekrar tekrar istenilmesinden kaçınılması daha doğru olmaz mı?
Belli ki idare yapay zekâ çağında da alaturka beyanname kontrol çalışmalarından vazgeçmeyecek. Eğer, YMM tam tasdik raporlarına bakmamayı sürdürecekse bir çözüm önerim olacak.
Beyanname formatı değiştirilsin, indirim ve istisnaların açıklandığı yeni bir bölüm eklensin. Peşin peşin bu açıklamaları yapalım.
Belki böylece vergi dairelerinin açıklama talepleri azalır. Hem mükellef hem vergi dairesi zamanlarını daha verimli işlere kullanırlar.
Dikkat ederseniz 'belki' diyorum! Zihniyet değişmezse yetmeyebilir, telefonlar bu defa beyannamedeki açıklamaların açıklanması için çalmaya başlar!